سفارش تبلیغ
صبا ویژن
منوی اصلی
مطالب پیشین
تدبر در قرآن
آیه قرآن
لینک دوستان
خبرنامه
 
آمار وبلاگ
  • کل بازدید: 2004681
  • بازدید امروز: 217
  • بازدید دیروز: 326
  • تعداد کل پست ها: 1283
  • ****
درباره
محمّـد تــرابـی[961]

روح بلند مدیر وبلاگ خادم قرآن محمد ترابی در اسفند ۱۳۹۸ در ۶۷ سالگی به سوی معشوق شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد. اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آرشیو مطالب
*

حدیث

*
لوگوی دوستان
دانشنامه سوره ها
سوره قرآن
کاربردی



نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 859 )                                                                             

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )

  ( قسمــت دوّم )

قصّــه ی دردمنــدان

سالروز وفات کریمه ی اهل بیت ، حضرت فاطمه معصومه (س) ،

دختر عالی مقام حضرت امام موسی الکاظم (ع)

و خواهر گرانقدر حضرت ثامن الحجج

امام علی ابن موسی الرضا (ع)

و مهمان عزیز و ارجمند ایرانیان در خطه مقدسه قــــم

را به شما و همه ی ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام

تسلیت عرض می نمائیم

 

جزء دوازد هــم صفحــه 235 آیات 3 و4و6 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ  هَذَا الْقُرْآنَ

وَ إِن کُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِینَ

 تفسیـــر لفظـــی :

 

ما نیکوترین سرگذشت را به موجب این قرآن که به تو وحى کردیم

بر تو حکایت مى ‏کنیم و تو قطعا پیش از آن از بى‏خبران بودى

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :  

 

چه نیکـــو قصّـــــــه ای است قصّه ی یوسف ،

قصـــــه ی عاشــــق و معشــــوق ،

حدیــث فـــراق و وصــــــال ،

درد زده ای باشد تا قصــه ی دردمنــدان خوانـَـــــد ،

عاشقی باید که از دردِ عشق و سوزِ عاشقــان خبـــر دارد ،

و سوختـــه ای باید که ســوز حسرتیـــــان در وی اثر کند ،

غلام آن مشتـاقـــم که بر سر کوی دوست آتش حسرت افــزود ،

رشک بر چشمی برم که در فــــراقِ عشقِ جـانــــان اشکی فرو بارَد ،

جـــان و دل نثــــار دل شده ای کنـــــم که داستـــــان دل شــــدگان گوید :


در شهر ، دلم بدان گرایـــد صنما

کو ، قصه عشق تو سرآید صنما

 

آن روز که تخمِ دردِ عشق در دل های آشنایان پاشیدند ،

دل یعقوب نبی (ع) بر شاهـــــراه این حدیث بود ،

تا در بوتـــه ی ریاضـــت به اخــلاص بُــــرده ،

قابـــلِ تخـــــمِ دردِ عشـــــق گشتـــــه ،

چون آن تخم به زمین دل وی رسید ؛

آبِ نـــور ، آن را پـــــرورش داد ،

تا گُــلِ عهـــد بـــــرآمــــد ،

آن گاه جمال یوسفی از روی بهانه ،

قبلـــــه ی وی ساختنــــــد ،

و بشریت را به حبس خود راه نمودند ،

و این آواز برآوردنــــــــد که ؛

حلق یعقوب (ع) در حلقه ی دامِ ارادتِ یوسف آویختند !

 

(4) إِذْ قَالَ یُوسُفُ لِأَبِیهِ یَا أَبتِ إِنِّی رَأَیْتُ أَحَدَ عَشَرَ  کَوْکَبًا

وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَیْتُهُمْ لِی سَاجِدِینَ  

[یاد کن] زمانى را که یوسف به پدرش گفت اى پدر من [در خواب]

یازده ستاره را با خورشید و ماه دیدم دیدم [آنها] براى من سجده مى ‏کنند

 

گفته اند یازده ستـــــاره ، یازده برادران اند !

و هم چنان برادران یوسف را روشنائیِ پیغمبری بود ،

امّا غَــــدری که با بــــرادر کردنــد و حســـــد بر او بردنــد ،

نوعی از گنــــاهـــــان صغیـــره است که بر پیغمبــــــران روَد ،

و حکمت آن ؛ آن است ؛

تا عالمیـــان بداننـــد که بی عیب خـــــدا است ،

که یگانه و یکتــــــا است ،

و دیگـــــــــران همـــــه با عیب اند .


(6) کَذَلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَیُعَلِّمُکَ مِن تَأْوِیلِ الأَحَادِیثِوَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ عَلَى آلِ یَعْقُوبَ

کَمَا أَتَمَّهَاعَلَى أَبَوَیْکَ مِن قَبْلُ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْحَاقَ إِنَّ رَبَّکَعَلِیمٌ حَکِیمٌ

و این چنین پروردگارت تو را برمى‏ گزیند و از تعبیر خواب ها به تو مى آموزد

و نعمتش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام مى‏ کند همان گونه که قبلا بر پدران تو

ابراهیم و اسحاق تمام کرد در حقیقت پروردگار تو داناى حکیم است

 

هرکه را رقــــم سعــــــادت ازلی ،

در بدایت کار بر حواشیِ روزگار او کشیدند ؛

در نهایتِ آن ، نــور هدایت ، تحفـــه ی او گردانیــدند ،

و چشمــه های علـــم و حکمت ، در سینــه ی او گشودند ،

و نعمتِ دیــن و دنیــــــا بر او تمـــام کــــردنــــد ،

این است حـــــــال یوسف صدّیق ،

که خداوند ، او را علم و حکمت و مُلک و نبوّت داد ،

و او را حُسنِ جمـــــالِ بر کمـــــــــال داد .


گفتــــــــــه انــــــد :

چون یوسف (ع) در کوچــــه های مصـــــر برگذشتی ،

روشنـــــائــیِنـــورِ رویِ او ، بـــر دیـــــــــوارهـــا ؛

چنان تافتی که شعاع خورشید به زمین تابد !




موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 845 ) 

                                                                            

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )  

 

    ( قسمــت اوّل ) 


رهـایــم مکـن


 

جزء دوازد هــم صفحــه 235 آیه 1 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

الر تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْمُبِینِ


 تفسیـــر لفظـــی :

این آیت ها نامه ای است بیان کننده ی حق و باطل


 تفسیر ادبی و عرفانی :  

 

و اینک در سالروز ولادت امـــــام جـــــــوان ،

آن که بود محصور در خیــــل لشکریان ،

امامی دلســــــوز و مهـــــربــــان ،

پدر والامقام امام زمان (عج) ،

ضمن تبریک این روز عزیز

به شمــــا و تمـــــــــام شیعیــــان

و آرزوی سلامتی برای مولایمان ولیِّ زمان ،

و تبریک و تهنیت ویژه به این امام عزیز و مونس جان ،

و دعا برای نعجیل در ظهور موفور السرور قطب عالَم امکان ،

مظهـــر قــــــدرت یـــــزدان ، منجی بشر و امــــــام اِنس و جـــــــانّ ،

حضرت بقیـــــة الله الاعظم امــــام زمـــان عجل الله تعالی فرجه الشریف ،


رسیدیم به ســـــوره ی مبـــارکـــــه یوسف (ع) ،

ســـــوره ای بسیــــــــار پـــر رمــــــز و راز ،

سوره ی عاشقی و پاکـــــدامنــــی ،

سوره ی قــــداست و فراست ،

سوره ی عشق و مقاومت ،

***************************

نام خداونـدی است که زبان ها سزای وی جست و ندید ، 

وَهـــــــم ها فرا حجاب عـــــــزت رسید و ببرید ، 

گوش ها فرا حق وی رسید و نرسید ، 

صفت و قدر خویش برداشت تا هیـچ عزیـز به عـزّت او نرسد ،

و هیچ فهـم حد او درنیابد ، و هیچ دانا قـدر او ندانـد ، 

توان اوکس نتواند، به قدراوکس نرسد ،

قِدم را با حدوث چه مناسبت ؟ 

حـقِ باقی در رسـمِ فـانی چه پیوند؟


گـر حضـرت لطفش را اغـیـار به کارستی


عشــــاق جمــالـش را امیــد وصـالسـتی


ممکن شودی جستن گر روی طلب بودی


معـلــوم شدی آخـر گـر روی سـؤالستی

 

 

 

خــدایـــــــا ؛

نــور دیـده آشنـایـانی ،

روز دولت عارفانی ،

چراغ  دل مریـدانی

انس جان غریبانی ،

آسایش سینه محبانی ،

نهایت همـت قاصـدانی!


مهـربـانـــــا ؛

حاضر نفس واجدانی ،

سبب دهشت والهانی ،

نه به چیزی مانی که گویم چنانی ،

آنی که خود گفتی و چنانکه گفتی آنی،

جان های جوانمـردان را عیـانی

و از دیده ها امـروز نهانی.


اندر دل من  بدین عـیـانی کــه تــوئی


وز دیـده مـن بدیـن نهـانی کـه تــوئی


وصّـاف  تـو را  وصف  ندانـد  کـردن


تــو خود  به صفات خـود چنانی که توئی


( ا لـر ) : 

 

الف اشاره به الله ،

لام اشاره به لطیف ،

راء اشاره به رحیــم،

بنــام مـن که خـداونــد لطـیـف و رحیــم هستم.


چون شفا ای دلربا ازخستگی ودرد توست    


خسته را مرهم مساز و درد را درمان مکن 


الهـــــــی ؛

از پیــــش خطـــــر و از پس راهـــــــــم نیست ،

دستم گیـــــــــر که جز تــــو پناهم نیست ،

دستم گیر که دستاویزی جز تو ندارم ،

و عذرم بپذیر که پای گریزی ندارم ،


الهـــــــی ؛

خود را از همـــــــــه به تــــــو وابستـــــــــم ،

اگــــــر بداری تــــــو را پرستـــــــــم ،

و اگر نداری هم تـــو را پرستم ،

نومیدم مساز بگیر دستم ،


[ و من نمی گویــــــــم : دستـم را بگیــــــر ! ]


[ که ؛ گرفتـــــه ای ، رهـــایم مکــن ! ] 

 

همان گونه که یوسف (ع) را رهـــــا نکردی !

امّـــــا مــا کجـــا و یوسف کجــــا !

تفاوت از زمین تا آسمان !


گر همه رأی تو فنـای من است


کار من بر مـــراد رأی تــو است


شد دلــــم ذره وار در هــوست


دلـم این ذره در هوای تو است

 

 

میلاد با سعادت امام حسن ابن علی ٍ العسکری علیه السلام

 

بر شما دوستان و بر مولایمان امام مهدی (عج) مبـــارک



برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان


 قائـم آل محمّـــــد (ص)

 

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

  

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

 




موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 857 )                                      


ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


    ( قسمــت سیـزدهــم )


گـوهـر فطـرتِ محمّـد(ص)


 

جزء دوازد هــم صفحــه 227 آیه 49 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

تِلْکَ مِنْ أَنبَاء الْغَیْبِ نُوحِیهَا إِلَیْکَ مَا کُنتَ تَعْلَمُهَا أَنتَ

وَ لاَ قَوْمُکَ مِن قَبْلِ هَذَا فَاصْبِــــــــرْ إِنَّ الْعَاقِبَـــــةَ لِلْمُتَّقِینَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

این از خبرهاى غیب است که آن را به تو وحى مى ‏کنیم پیش از این نه تو آن رامى‏ دانستى

و نه قوم تو ، پس شکیبا باش که فرجام [نیک] از آن تقواپیشگان است


 

  تفسیر ادبی و عرفانی :

 

 

این آیت اشارت است به جلال قــدر مصطفی(ص) و کمال عــزّت او ،

لطف ایـــزدی است که  گوهـــــر فطــــرت محمّـــــد(ص) را جلوه می کند ،

و می فرمایــــــــد :

ما قصه پیشینیان و آئین رفتگان و سرگذشت جهانیان ،

از قوم نوح و عاد و ثمود و امثال آن ها ،

همه را بر تو کشف کردیم ،

و مشکل های غـیبـی و نکـتـه های عـلمـی خـلــق را

به زبان تو بیان نمودیم ،

و از آن دو هدف داشتیــــم :

یکی اجلال قــدر تو را خواستیم ؛

و دیگری کمال امانت و دیانت تو را به خـلــق نمودیم ،

تا جهانیان بدانند که مفـتـی عالـم جبروت توئی!

و محل کشف اســـــــــرار ازل و ابــــد توئی،

آن اســــــــرار که با تو بگفتیم

و آن انــــــــــوار که به دل تو راه دادیم

به هیـــــچ کس ندادیم .

 

ای محمّــد ؛

ما جان تو را از خزینــــــه قـــــــدس برون ساختیم

و در صورتی شیرین و پیکــری نگارین بیرون دادیم ،

تا به زبان خوش ، واجبات شرع ما را

به بندگان شرح دهی

و قصه عالمیان و سرگذشت ایشان

از مبدأ کاینات تا مقطع حادثات بر ایشان خوانی ،

تا به برکت رسالت تو

خـلـقــی را از تاریکی بیگانگی

به روشنائی آشنائی رسانیم .


 

معـنـی و مقصود دوم ما از بیان سرگذشت ها

آنست که ما خواستیم با بیان این داستان ها،

آرامشی در دل تو آریم

و در آن سکـون افزائیم


 

تا بدانی که برادران تو

یعـنـی آن پیغمبران که درگذشتند ،

از قــوم خویش چه رنج ها کشیدند

و به عاقـبــت یاری ما چون دیدند !

سنت ما با تو همان است که صبـــــر کنی

که عاقـبــت با صابـــران و پرهـیــزکاران است،

هـیــچ منـــــــــال و انـــــــدوه مـدار ،

که هر گـُـل که در اینجا در دست تو بیشـتــر خــار نشاند ،

در قیامت بوی خـوش به دماغ تو خوشتــــر رساند .


پس این اهانت ها و جسارت های مستکبران عالَم

که همه خــــــــــار است و نیشتـــــــــر ،

نه تنها از قدر و منزلت وی نکاهد بلکه آن را نماید بیشتر !

 

( اَلّلهُمّ َصَلّ ِعَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّل فَرَجَهُم )




موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 870 )                                                                      

ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)

  ( قسمــت بیست و ششـم )


اِکـرام و نــوازش خــدائی


 

جزء دوازد هــم صفحــه 234   آیه 120 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

کُلاًّ نَّقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنبَاء الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ  فُؤَادَکَ

وَ جَاءکَ فِی هَذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِکْرَى  لِلْمُؤْمِنِینَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

و هر یک از سرگذشت هاى پیامبران [خود] را که بر تو حکایت مى‏ کنیم چیزى است  که

دلت را بدان استوار مى‏ گردانیم و در این ها حقیقت براى تو آمده

و براى  مؤمنان اندرز و تذکرى است


 

خدایا ؛ نمی گویم دستم بگیـر !

 

که ؛ گرفتـه ای ، رهــایـم مکــن !

 

 تفسیر ادبی و عرفانی : 

  

اهــل معــنـــی می گـویند: 

مقصـــــــــود از آن قصّـــــــــــه ها

فضل و شرف امت محمّــــد(ص) بر دیگر امت هاست

که فرمود :کُنْتُمْ خَیرَ اُمَّـةٍ اُخْرِجَت لِلنّاس... 

و آن فضـــــل و شـــــــرف که این امت بر دیگر امت ها بدید ؛

سبک باری بار اینان در بـرابــر بار سنگــیـــن آنان بود

که فرمود : یــرِیـــدُ اللهُ بِــکُـــــــمُ الْـیـسْـــــرَ...


 

چون این مزیت و عنایت و این کرامت و نعمت ، 

از پیشگاه حق به مصطفی(ص) پیوست ،

از وی خواست تا به شکــــر آن قیـــــــــــام کند ،

از قیــــــام شب و صیـــــــــــــام روز ،

کاری و جهــدی بزرگبر عهــده ی خود نهــــــــــاد ؛

که شب ها آن قــدر نمــــاز خــوانــدی که پـاهـــا ورم کــردی ،

صحــــــابه عرض کــردنـــد : ای رسـول خــدا ؛

مگــر غَـفَــرَاللهُ لَکَ درباره ی شمـــا نــــازل نشده ؟

فـرمــود بلی ؛

ولی آیا من نباید در درگاه او سپاسگـــــزار باشم؟

 

خــداونـــد در باره ی پیغـمبــــر خــاتـــم (ص) فـرمود :

ای مهتـــر عالــــم و ای سیّــــد اولاد آدم ؛

ساکــن باش (دلت آرام باشد)  و دل بر جـــــای دار ،

که ما حدیث پیغمبــــران را با تــــــو گـفتیــم

و بر اکــــــرام و نــوازش تـــــــــو افـــزودیـم

تا آنــان بداننـــــــــد که نه چون تـــــــــــــو هستند !

و تـــــــو بدانی که آنان به منــــــــزلت تــــــــو نرسیــــدند .


وصف تـــو چه جای حکمت اندیشان است  

 

خاک کف تــو ســرمــه ی دل ریشـان است

 

 

آیا ما آرام هستیم ؟

آیا مـــا حیــــا داریـــــم ؟

آیا مـــــا تلاش می کنیــــــم ؟

آیا ما مهیـــــای مــــرگ هستیم ؟

 

غمـــزه ی دوست

 

جــز ســر کــــوى تــــــو اى دوست ، نـــدارم جــایى

در ســــرم  نیست ، به جـــــز خــــــاک درت سودایى


بــر در میکــــده و بتکــــــــــده و مسجــــــد و دیـــــر     

سجــــده آرم که تـــــو شایـــــد ، نظـــــــرى بنمایى

مشکلى حــــــل نشد از مـــــدرسه و صحبت شیـخ

غمـــــزه اى تا گِـــــــره از مشکل مــــــــا بگشــایى

این همـــــه مــــــا و منــــى ، صـوفى درویش نمود

جلــــــــوه اى تا مـــن و مـــــــــا را ز دلــم بـــزدایى

نیستم ، نیست ، که هستى همه در نیستى است

 هیچـــم و هیـــــچ کـــــه در هیــــــچ نظــر فرمایى

پــى هـر کس شـــدم ، از اهـــل دل و حــال و طرب 

نشنیدم طــــــــرب از شــــاهـــــــد بـــــــــزم آرایى

 

عـاکف درگـــه آن پــــــرده نشینــــــــم ، شب و روز

تا به یک غمــــــــزه او ، قطـــــره شـــود دریـــــایى


[ دیوان امام خمینی (ره) ص 186 ]

 اَلّلهُمّ َصَلّ ِعَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّل فَرَجَهُم



موضوع :


 نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 869 )                                                                       


ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


  ( قسمــت بیست و پنجــم )


وظیفـه ی بنــدگی


 

جزء دوازد هــم صفحــه 234   آیه 114 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ أَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَ زُلَفًا مِّنَ اللَّیْلِ

إِنَّ  الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ذَلِکَ ذِکْرَى لِلذَّاکِرِینَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

و در دو طرف روز [اول و آخر آن] و نخستین ساعات شب نماز را برپا دار 

 زیرا  خوبی ها بدی ها را از میان مى ‏برد این براى پند گیرندگان پندى است


 تفسیر ادبی و عرفانی : 

 

اوقات و ساعاتِ شبانه روز که نام گذاری کرده اند ؛

از بهر اَوراد و اَذکار و نظــــــر ، اعتبـــــــار کــــــــرده اند ؛

تا بنــده ؛ روزگار بلکه اوقات و ساعات خود را مستغرق دارد ؛

هر وقتــــــی را وردی ساختـــــــــه دارد ،

و بداند که وارداتِ الهی ، در آوردِ بنـــــدگی بستــــه ؛

هرکـــــه را وردِ طاعت هــــــــا بیشتــــــــر ؛

او را وارداتِ مکاشفات ، قــوی تــــــــر و تمــــــام تــــر ،



پس بنده باید اوقــــات خود را دو قسمت کنــــد :

قسمتـــــی تذکّــر زبـــــــــان ،

و قسمتی تفکّـــــر دل و مراقبـت جــــــان ،

تا کــــــــرامـتِ ثنــــــــاءِ حـــــقّ به او رســــد .


... إِنَّ  الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ...


حسنات ؛ اداءِ وظیفه ی بندگی نسبت به حقّ تعالی ،

و سیّئات ؛ ارتکابِ گنـــاهـــــان از سوی بنـــــدگان است ،


همین که حسنـــــــــات آمــــد ؛

عفوِ خداونــــدی زشتی های او را محو و باطل می کند .


به بیـــــان دیگر ؛ حسنـــــــاتِ تــوبـــــــه ،

سیئـــــاتِ گنــــــاه را از میــــــان می بَــــرَد ،

و یـــا حسنــــــاتِ عنــایـــــاتِ الهـــــــــی ؛

سیّئــــات جنایات بشری را نابــــود می کند .

 

راز بگشـــا

 

مــرغ دل پـر مى‏ زند تا زین قفس بیــــرون شود

جــان به ‏جـان آمد ، توانش تا دمـى مجنون شود


کس نـدانـد حـــــال این پــــروانــــه دلسوختــه

در  بــــرِ شمـعِ وجود دوسـت ، آخر چون شود ؟

رهــــروان بستند بار و بر شدند از این دیـــــــار    

بازمــانده در خم این کوچــه ، دل پر خـون شود

راز بــــگشا ، پــرده بــردار از رخ زیبــاى خویش

کـــزغم دیدار رویت ، دیــده چون جیحون شود

ســــاقـى از لب تشنگانِ بازمــانده یـــــــاد کن

ســــاغرت لبـــریز گردد ، مستیت افزون شود

 

گــــر ببــارد ابــــر رحمت باده روزى جـــاى آب

دشتها سرمست گردد ، چهره ها گلگون شود


[ دیوان امام خمینی (ره) ص 113 ]

 



موضوع :


<   <<   81   82   83   84   85   >>   >
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز


* *