نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید(467) 

ســوره 2 : بقـــره  ( مدنی ـ 286 آیه دارد ـ جزء اول ـ صفحه 2 )

( قسمت هفتـــاد و هشتــم ) 

کــوی معشــوق

( جزء دوم صفحه 32 )

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــمِ 

203 ـ وَ اذْکُرُواْ اللّهَ فِی أَیَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ ...

خدا را در روزهای شمرده شده ( سه روز تشریق  [سه روز بعد از عید قربان] )

 به بزرگواری و پاکی و برتری یــــاد کنید ، ......

(ادامه مطلب )

                 گفتــــه اند :

                                   آن کعبه ، قبله ی معاملت است ،

و این کعبه ، قبله ی مشاهدت !

                                   آن مــــوجب مکاشفـــت ،

و این مقتضـــــی معــــــــاینت !

                                   آن درگاه عـــزت و عظمت ،

و این بارگاه لطـــف و مرحمـت !

گر نباشــد قبلـــه ی عالـم مرا

قبله ی من کوی معشوق است و بس !

در زیارت آن کعبه ازار و رداء معلوم است ،

و در زیــــــــــــارت این کعبـــــــــــــه ، 

ازار تفــریـد و رداء تجـریــد است ، (4.3.2.1)

احــــــــرام آن لبّیک زبـــــان است ،

و احــــرام ایـــــن ،

بیـــــزاری از هر دو جهـــــــــــان !

لبّیـک عاشقـان به از احــرام حاجیـــان

کاین است سوی کعبه و آن است سـوی دوست

کعبــــه کجـــا برم  چه  برم راه بادیـه

کعبه است کوی دلبر و قبله است روی دوست !

----------------------------------------------------------------------------------

(4.3.2.1)

1 ـ اِزار = چادر ، زیرجامه ، لُنگ ، آنچه بدن را بپوشاند

2 ـ تفرید = یگانه کردن ، کناره گیری و دوری از مردم

3 ـ رداء = بالاپوش ، هر لباسی که روی لباس ها بپوشند

4 ـ تجرید = برهنه کردن ، تنها ساختن ، تنهایی ، کناره گیری

همه مشکلات مــــــا

ناشی از غیبت طولانی مولایمان

محبوب دلهـا و منجی انسانهـا

حضرت حجـة ابن الحسن العـسکـری المهــــدی(عج) است

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید(466) 

ســوره 2 : بقـــره  ( مدنی ـ 286 آیه دارد ـ جزء اول ـ صفحه 2 )

( قسمت هفتـــاد و هفتــم ) 

کعبــه باطـن

( جزء دوم صفحه 32 )

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــمِ 

203 ـ وَ اذْکُرُواْ اللّهَ فِی أَیَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ فَمَن تَعَجَّلَ فِی یَوْمَیْنِ

فَلاَ إِثْمَ عَلَیْهِ وَ مَن تَأَخَّرَ فَلا إِثْمَ عَلَیْهِ لِمَنِ اتَّقَى

وَ اتَّقُواْ اللّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّکُمْ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ

خدا را در روزهای شمرده شده ( سه روز تشریق  [سه روز بعد از عید قربان] )  به بزرگواری و پاکی و برتری یاد کنید ، پس هرکس شتاب کند در برگشتن به خانه خود در دو روز اول ، باکی و گناهی بر او نیست ، و هرکس هم تأخیر اندازد گناهی بر او که پرهیزکار باشد نیست ، و شما از خشم و عذاب خدا بپرهیزید ، و بدانید که همه شما حشر خواهید داشت ، و به سوی او باز گردانده می شوید.

گفتــــه اند :

ذکــــــــر سه قسم است :

                                        ذکــــــــر عـــادت ،

                                        ذکــــــــر حِسبَــــت ،

                                        ذکــــــــر صُحبـت ،

ذکــــــــر عادت بی ارزش است ،

                                    چون از سرِ غفلـــت است !

ذکــــــــر حِسبَت بی زیـــــور است ،

                                    که سرانجام آن درخواست مــــــزد است !

ذکــــــــر صُحبـت ودیعــــــت است ،

                                     از بهر آن که زبان ذاکر در میان عاریت است ،

و ذاکــــــــر سه نـــوع است :

                                        ذاکــــــــرخـــــائـــــف ،

                                         ذاکــــــــر راجـــــــی ،

                                         ذاکــــــــر محـــــــبّ ،

ذکر خائف  از کیفـــــــــــر است ،

ذکر راجی  به امید به خواسته رسیدن است ،

ذکر محب  ازدیاد ســوز و گداز است ،

خائف به گوشِ ترس نــــدای وعیـــــد  شنید ،

از این رو در دعـــــــــــا آویخت !

راجی به گوش رجاء نــــدای وعــــده  شنید ،

در ثنــــــــــــــاء آویخت ،

محبّ به گوش مهـر و محبت ، نــــدا فــــراتـــر و بالاتـــر شنید ،

پس با بهــــانــــــــــه نیامیخت !

ولی چون عـــــارف را ذکــــــر از ازل در رسید ،

از کوشش در راه بخــــــت گریخت !

وَ اذْکُرُواْ اللّهَ فِی أَیَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ

این ذکـــــر ، آخرین نُسُک و انجام اعمـــآل حـــج است

گفته اند که : حـــــــرم دو تاست :

حـــــــرم ظـــاهــــــر

و حـــــــرم باطـــــــن !

گردشِ گِرد خانــــه خــــــــدا (طواف) حرم ظاهر است ،

و گردشِ دلِ مؤمنــان ، گِرد آن خانه ، حرم باطن است !

در میان حرم ظاهر ، قبلــــــــه ی مـؤمنـــان ،

در میان حرم باطن ، نشانه نظــــــر رحمــن !

آن مقصــــــد زوّار ،

و این مهبــــط انـــوار !

[ مَهبِط = جای فرود آمدن ]

آن آزاد است از دست اشــرار و کفّــــار ،

و این آزاد است از چشم و اندیشه اغیــــــار !

در حرم ظاهر اگر گم شده ای یابند ،

بر جای نهند تا صاحب آن پیدا شود ،

در حرم باطن اگر گم شده ای بود ،

کشتـــن آنـــــــان روا نیست ،

که آن گم شده ، راز خدائی است ،

که در هر دلی ســـــــرّی نهاده ،

و کس را بر آن راه نیست !

آن سِــــرّ ، ســـــرّحـــق است ،

و این مردمان صاحب اسرار ،

در پیش کعبـــــــــه ی ظاهر ،

بادیه ی مردمخوار است !

و در پیش کعبـــــــه ی باطن ،

بادیه ی اندوه و تیمـــار !

عالَمی در وادی عشق تو سرگردان شدند

تا که یابد بر در کعبـه قبولت بِـرّ و بـار

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید(465)

ســوره 2 : بقـــره  ( مدنی ـ 286 آیه دارد ـ جزء اول ـ صفحه 2 )

( قسمت هفتـــاد و ششــم ) 

رَبَّنَـا آتِنَــا

( جزء دوم صفحه 31 )

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــمِ 

201 ـ وِ مِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً

وَ فِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ

از جمله آن مردمان کسانی هستند که می گویند : خدایا ؛ نیکوئی و خوبی دنیا و آخرت را

 نصیب ما گردان ، و ما را از عذاب آتش باز دار .

گفتــــه انـــــد :

حسنه ای که مؤمنان در این جهــــان  می خواهند ،

علـــم و عبـــادت  است ،

و حسنه آن جهــــان ، بهشت و رؤیت  است ،

این جهــــان شهـود اســــرار  است ،

                                                   و آن جهــــان ، رؤیت ابصــــار ،

این جهــــان توفیق خدمت ،

                                                   و آن جهــــان تحقیق وصلـــت ،

این جهــــان اخلاص در طاعت ،

                                                   و آن جهــــان خلاصی از حرقت ،

این جهــــان حلاوت طاعت ،

                                                   و آن جهــــان لذّت مشاهدت ،

این جهــــان عمل باید درطاعت ،

                                                   و آن جهــــان را درد باید در معرفت ،

و از عمـــــل تــا درد ، راهــــی است دور ،

و کســـــی که بینــــائی ندارد معـــــــذور !

حاصل آن عمل هست حـــور و قصــــور ،

و صاحب این درد در غُــرفــــــــه نـــــور !

ای راه تــو را دلیل دردی

فردی تــو و آشنات فردی

[ توضیح این که : برخی به اشتباه و غلط در مکالمات روزمره خود می گویند : این دنیا و آن دنیا ! که باید گفت این جهان و آن جهان ، چون دنیا فقط همین جهان است و جهان بعدی دنیا نیست بلکه آخرت است ، دنیا در لغت به معنی پست و از دنی آمده و فقط به این جهان مادی گفته می شود ، در حالی که جهان آخرت مادی نیست و لذا  پست و دنی هم نیست ، بنابراین باید در مکالمات خود به این موضوع ظریف توجه داشت که دنیـــــافقط همین جاست !!! و دنیــــــای دیگری وجود ندارد !!! ]

وِ مِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا ...

آن کس که دنیــــا خواست ،

لا محاله از ثـــواب عقبـــــی باز مانَد ،

آن کس که هم دنیـــا و هم عقبــــی خواست ،

خــــداونــــــــد از وی دریــــــغ نداشت ،

و او را آن چه خواست داد ،

این جا قومی دیگر ماندند

که حقیقت رضـــا  را بشناختند ،

و به حکــــم خــدای تن در دادند ،

و تقــدیــــر وی پسندیدند ،

و از ثنــــــاء خـــــدا به سئـوال از وی  نپرداختند ،

و تعـــــرّض دنیــــــــائی نکردند ،

و عقبــــــــی هم نخواستند !

خــــداونـــــد در حق آنان فرمود :

هرکس به واسطه اشتغال به ذکر و ثنــای من ،

از خواستــــــن چیــــــــــزی بازمــــــانَـــد ،

من بهترین چیزی که سئوال کند به او می دهم

مــــولای مــن !

 قائـم آل محمّـــــد (ص)

این جمعــــه هم گذشت و نیامدید !

.... و ما همچنان جمعه ها را منتظـــــریم

تا جمعــــه ای کـــه تـــو بیــایی

برای تعجیل در آمدنت همچنان دعا می کنیم

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید(464) 

ســوره 2 : بقـــره  ( مدنی ـ 286 آیه دارد ـ جزء اول ـ صفحه 2 )

( قسمت هفتـــاد و پنجــم ) 

بت هــای دل !

( جزء دوم صفحه 31 )

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــمِ 

200 ـ فَإِذَا قَضَیْتُم مَّنَاسِکَکُمْ فَاذْکُرُواْ اللّهَ کَذِکْرِکُمْ  آبَاءکُمْ

أَوْ أَشَدَّ ذِکْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ رَبَّنَا  آتِنَا فِی الدُّنْیَا

وَ مَا لَهُ فِی الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ

چون از مناسک حج فارغ شدید ، خدا را بسیار یاد کنید ، چندان که دران خود را یاد می کنید یا می ستائید یا افزون تر و سخت از آن ،

و بعضی مردم می گویند : خدایا ما را از دنیا چیزی بخش ! و آنان را در خیر آخرت نصیبی نیست !

آغاز مناسک حج و عمره نیّت است ،

و اول رکـــــــن آن احـــرام ،

و خداوند از روی اشارت می فرماید :

هرکس به تن از خانه ما زیارت کند ،

باید از جـــــامـــــــه بیـــــــرون آید ،

و هرکس به دل قصد حضرت مــــــا دارد ،

بهتر که از مراوده های بشری بیرون آید ،

و چون به درگاه من می آئید ؛

به صفت درویشان آئید !

سر و پـای برهنه !

نه جامه نیکــــو !

نه بـــــــوی خوش !

نه صحبت جفت !

تا درویشان ، پادشاهان و جهان داران را

چون خود بینند ! و قــــدر درویشی بدانند ،

و خطــــــــر آن را بشناسند !

آری ؛ هرکه گوهر درویشی شناسد ،

آسان آسان از دست ندهد ،

سیرت درویشان در راه دیــن چنان باید؛

که سیرت حاجیان در اعمـــــال حــــج !

که از هرچه ناشایسته است چشم بپوشند ،

روش دین داران را هم بدین سان نهادند ؛

که چشم خویش از دیگـــــران فـــرو گیرند ،

و دل خــویـــش هم ،

چون کاروان سرای گـدایــــان ،

منــــــزل هر بی هده نگردانند !

و اگر جمله حاسدان و جاهلان متفق شوند ،

و آنان را نشانه طعن  خویش قـــرار دهند ،

آزادوار برگذرند و مکافات نکنند ! و روی با خود کنند ،

و بر نفس خود چون خصــــم خود  برخیزند ،

و گوینــــد :

با خود ز پی تـوجنــگ ها  دارم من

صد گونه ز عشق رنگ هـا  دارم من

در عشق تــو  از ملامت بی خبـران 

بر جان و جگرخدنگ ها  دارم من !

به روایت از حضرت ختمی مرتبت (ص) حکایت آورده اند :

که روز قیامت  همه چشم های آدمیان گـــریــــان شدی !

مگر سه چشـــــم که گـریــــــان نشدی !

اول چشم کسی که از برای نیایش حضرت ذوالجلال ،

در نیمـــــــه شب هــــــا ،

 به دعای حضرتش بیـــدار و گـــریـــــان بودی ،

دوم چشم کسی که

از خشیة و خــوف خــدای متعــــال پر اشک بودی ،

سوم چشم کسی که

در ِ چشم خویش به حـــــرام ببستی

و عفـــــاف گـــــرفتــــــــی .

آورده انــــد که :

شیخی از معـــــدلـــت حضــــرت جلیـــــــل

و ابراهیـــــــم خلیـــــــــل بگفت ،

که وی بت شکن زمان ببــــــود ؛

زیـــدی پرسیــــد :

امروز که بت ها منسوخ و معدوم شده اند ،

چه بتی باید شکست ؟

شیخ پاسخ داد :

دل آدمی دائم در حال بت سازی است !

مثل بت بخل ،

بت حسد ،

 بت کینه ،

بت حُبّ ،

بت بغض ،

 بت مال ،

 بت عیال ،

 بت اولاد ،

بت نام و مقام و قدرت ، 

 [ و امروزه بت استکبار جهانی و شیطان بزرگ !]

در حقیقت آدمی با پیروی از ابلیسِ دلِ خود ،

چنان بتکده ای بسازد که جایگاه انــــواع بتـــــــان شود !

پس چون خلیل به استعانت از جلیل ،

بت های دل بشکـــــــن ،

و آئینه دل را از غبارها بگیر

و به حق تعالی پیوند

جانـــــــان من !

 قائـم آل محمّـــــد (ص)

 هـر جمعـــه را به این امیـــد آغاز می کنیم

که شـایـد تـــــو در این جمعـــــه بیــــایی

و کام تشنــگان عـدالـت را سیـــراب نمـــایی

برای دفع ظلم ظالمان و برقراری حکومت عدل جهـــانی

پس برای تعجیــــــــــل

در فـــــرج مبارکشــــان زیاد دعا کنیم

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید(463)

ســوره 2 : بقـــره  ( مدنی ـ 286 آیه دارد ـ جزء اول ـ صفحه 2 )

( قسمت هفتـــاد و چهــارم ) 

سـزای تـو و سـزای مـن !

( جزء دوم صفحه 31 )

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــمِ 

197 ـ الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِیهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ  رَفَثَ

وَ لاَ فُسُوقَ وَ لاَ جِدَالَ فِی الْحَجِّ وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ  خَیْرٍ یَعْلَمْهُ اللّهُ

وَ تَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَ اتَّقُونِ یَا أُوْلِی الأَلْبَابِ

گزاردن حج در ماه های دانسته شده است ، پس هرکس احرام حج بست ، نه با زن نزدیکی کند ، نه کار ناشایست انجام دهد ،

و نه با کسی به جنگ و جدال پردازد ، و آن چه کار نیک کنید خداوند از آن آگاه است ، و برای خود توشه ای بردارید ،

و شما صاحبان خرد بدانید که بهترین توشه پرهیزکاری است .

در کلمه حــــج :

(حـــاء) اشارت است به حکــــم خداونــــــد ،

و (جیـــم) اشارت است به جــــرم بنـــدگان !

چنانستی که خداوند فرمود :

بنده من ؛ اکنون که جـــــــرم کردی ،

باری ، دست در حبــــــل مـــــــن زن ،

تا تـــــو را بیــــامرزم ،

که ؛ هرکس را کاری سزاوار و شایسته باشد ،

ســـــزای تــــــو گنـــــاه و زبانکاری !

و ســـــــزای مـــــــن آمــــرزگاری !

چنان که عـــذر از تــــــــو ،

عفـــــــــو از مـــــــن !

عجــــــز از تــــــــو !

لطـــــف از مـــــــن !

جهـــــد از تــــــــو !

یــــــاری از مـــــــن !

گنـــــاه از تــــــــو !

پوشیــدن از مـــــــن !

ستــم از تــــــــو !

حلـــــــم از مـــــــن !

پس کار به مـــــــن واگذار !

وعـــــده ای که دادم ،

وفـــــــای آن از مـــــــن ،

تخمـــــی که کاشتم ،

برآوردن آن از مـــــــن !

چراغی که افروخته ام ،

روشن داشتن آن بر مـــــــن !

دری که گشـــــــــادم ،

بار دادن آن بر مـــــــن!

اکنــون که در بـــــاز گذاشتم ،

در گذشتن آن بر مـــــــن !

اکنون که به دعــــــا فرمودم ،

نیوشیدن آن بر مـــــــن !

اکنون که به سئوال فرمودم ،

بخشیدن بر مـــــــن !

هرچـــــه کــردم ، کــــردم !

هرچه نکردم ، باقی بر مـــــــن !

[ و این ها همه در رابطه با گنـــاهــــان مربوط به نفس خود

و قصـــــور در انجام عبـــــادات و مسائل بین خـــــود و خــــــداست ،

و مسائل مربوط به مــــردم و حق النــــــاس را حکمــــــی دیگـــــر است ]

متاع کفـر و دین بی مشتری نیست           

یکی ایــن و یکی آن را پسنــدد

و امّـــــــا مشکلات مـــــا !

همه مشکلات ما

ناشی از غیبت طولانی مولایمان

محبــوب دل هـا و منجی انســان هـا

قائـم آل محمّـد (ص) حضرت امــام مهــدی (عج) است

السلام علیــک

یا اباصــالح المهـــدی

پس برای تعجیل در فرج مبارکشان زیاد دعا کنیم

اَللّهُمَّصَلِّعَلیمُحَمَّدٍوَآلِمُحَمَّدٍوَعَجِّلفَرَجَهُم