نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 922 )                                                                            

ســوره 43 : ابراهیــم ( مـکّــی ـ 52 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 255)

    ( قسمــت دوازدهــــم )

سَبیـل شـایستـگی

جزء سیزد هــم صفحــه 258 ( آیه 26 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

وَ مَثلُ کَلِمَةٍ خَبِیثَةٍ کَشَجَرَةٍ خَبِیثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ الأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ

 تفسیـــر لفظـــی :

و مثل سخنى ناپاک چون درختى ناپاک است که از روى زمین کنده شده و قرارى ندارد

 تفسیر ادبی و عرفانی :

سخـــــنِ نــــاپـــــاک ، چــــــون درخـــتِ نـــــاپــــــاک است ،

گویند این درخت ناپاک ، درختِ شهـــوت هـــــا است ،

و زمیـــــــن آن ، نفسِ امّـــــــــــــاره ،

و آب آن آرزوهـــــــا ،

و میـــوه ی آن گنــــــاه هـــا ،

و حـــــــاصــــــــــــلِ آن دوزخ است .

و نهــاد کافــــر چون زمیــــن شوره زار است ،

از شوره زمیـــــــــن هرگـــــــــز درخت خوش نروید ،

هرچند باران خوش بر او بارد ،

که سعـــدی گفتــــه :

زمین شوره سنبـــل بر نیــــارد

در او تخم عمل ضایـــع مگردان !

باران هرچند پــــــاک است و خوش ،

امـــا تا کجــــــــــا بــارد ؟

چون بر صــــدف آید ، گوهـــــر روید ،

و چون بر مزبلـــــه بــــارد ، کِـرم زایَـــــــد !

پس بــدان کــــــــــه :

کار عمده با زمیـــن و تخــــم است ، نه با آب و شخـــــــــم !

نمونـــه ای محصول شجره طیّبــــــه (رزمندگان اسلام در دفاع مقدس )

خداوند تبارک و تعالی در این آیت دو بنــــده را مثــــال زد :

یکی آشنـــــــا ، دیگری بیگانــــه ،

و فرموده : مَثَلِ آن ها ، مَثَل دو درخت است ؛

یکی شیـــــــــرین ، یکی تلـــــــــخ ،

تلــــخ هم از همــــان آب خورَد که شیــــــــــرین خورَد ،

تلــــــخ را گنــــــاهـــــی نباشد که تلـــــــخ آمده !

و شیرین را هنری نبوده که شیرین آمده !

لیکن این تخــــــم را بر سَبیــــل شایستگی افکندند !

و آن تخــــــم را بر سبیــــــل ناشایستگی !

گوشه ای از اقدامات آشوبگرانه ی فتنه گران در سال 1388 نمونه هایی از محصول شجره خبیثه

پس کار نــــــــه به آن است که :

از کسی کَسَل آید و کسی عمـــــــــل !

کار آن دارد که در ازل ، شایستـــــــــه آمد !

تلــــــــخ را چه ســــــــود که آب خوش در بر دارد !

و خـــــــــار را چه حاصـــــــــــل که گُــــــــل بر ســـــــر دارد !

باران که در لطافت طبعش خلاف نیست

در باغ لالـــه روید و در شــــوره زار خس

همه مشکلات مــــــا

ناشی از غیبت طولانی مولایمان

محبــوب دل هـا و منجی انســـان هـا

حضرت حجـة ابن الحســــن المهــــدی(عـــج) است

پس برای تعجیــــل در فـــرج مبارکشان زیـــاد دعا کنیم

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان

 قائـم آل محمّـــــد (ص)

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

ولی کَــــــــی ؟ کــدام جمعـــــه ؟

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 921 )                                                                             

ســوره 43 : ابراهیــم ( مـکّــی ـ 52 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 255)

    ( قسمــت یازدهــــم )

کلمـه ی توحیــد

جزء سیزد هــم صفحــه 258 ( آیات 24  و 25  ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

أَلَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرةٍ طَیِّبَةٍ

أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فِی السَّمَاء 

 تفسیـــر لفظـــی :

آیا ندیدى خدا چگونه مثل زده سخنى پاک که مانند درختى پاک است

که ریشه ‏اش استوار و شاخه ‏اش در آسمان است

 تفسیر ادبی و عرفانی :

سخنِ پاک و گفتِ راست ،

که از دهـــان مؤمن بیــــرون آید ،

همچــــــون درخـــتِ پـــــــــــــــاک است ،

کـــــه میــــــــوه ی پــــــــــاک بیـــــــرون دهد ،

و درختِ پـــاک با آبِ پــــاک در خاک پاک ،

جز میــوه ی نیکو و شیــرین ندهد .

تربتِ پــــــاک ، نفسِ بنـــــــده ی مؤمـــن است ،

و درختِ پــــــاک ، درختِ معـــــرفت است ،

و آب پــــــــاک ، آب ندامــــت است ،

و میـــوه ی شیرین ، کلمــــه ی توحیــــد است .

همان گونه که درخـــت ، ریشه به زمیــــــن فرو بَرَد ،

معــــرفت و ایمـــان هـــم در دل مؤمـــن ریشــه دوانَــــد ،

و چنـــان کـــــه شاخـــــــه ، بر هــــوا میـــــوه آرد ،

درختِ معـــــــــرفتِ توحیـــــــد هــــــــــم ،

ایمان به زبان ، و عمل به ارکان آرد ،

و هر دو بالا روند ، که فرمود :

إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ

همانگونه که قوامِ درخت ،

به ریشــه و ساقـه و شاخـه است ،

درختِ ایمان هم به سه چیـز بر کمال است ؛

اقرار به زبان ، تصدیق به جنـان ، عمــل به ارکان !

که این حدیث از پیغمبر (ص) است .

خـــــــدایــــــــــا ؛

آبِ عنایتِ تو به سنـــگ رسیــــد ،

سنگ بـــــــار گرفت و درخت رویانیـــد ،

درخت ، بــــــــار گرفت ، و میـوه حاصل شد .

چـــــه درختــــــــــی ؟

درختــــی که بــــــارَش همـــه شــــــــادی ،

مــــزه اش همــه اُنس ، و بویش همـــــه آزادی !

درختـــی که ریشه ی آن در زمینِ وفـــــــــا ،

شـــــــاخِ آن بر هــــــــوایِ رضــــــــــا ،

میوه ی آن معرفت و صفـــــــــــا ،

حاصلِ آن دیـــدار و لقـــــــا !

سالروز شهادت هفتمین امام و پیشوای مؤمنان

حضرت امـــام موسی ابن جعفــــر علیه السلام تسلیت

25 ـ تُؤْتِی أُکُلَهَا کُلَّ حِینٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَیَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ

میوه ‏اش را هر دم به اذن پروردگارش مى ‏دهد

و خدا مثلها را براى مردم مى ‏زند شاید که آنان پند گیرند

آن درختی که خداوند ، ایمان مؤمنان را به آن مَثَل زد ،

درختــــی است بهشتـــــی ،

که میوه ی آن هرگز بریده نگردد و پایان نگیرد ،

چنان که دل های اهل عرفان ،

از میوه های ایمــــــان هرگز بریده نشود ،

و دل هــــــــای اهــــل حقیقت از آن میـــــــوه ها،

 هیچ گاه منصـــــــرف و منقطــــــع نگــردد ،

و این میوه ها همیشه و در همه حال ،

در دسترس آنان است ، و هرگز از دیده ها دور نشود .

 جلــوه ی دیــــــدار

پـــــــرده برگیـــر که من یار توام        عــاشقم ، عاشق رخسار توام

عشوه کن ، نـــاز نما ، لب بگشا         جــــان من ، عاشق گفتار توام

بــــــــر ســـر بستــر من پا بگذار         مــــــنِ دل‏سوخته ، بیمار توام

بـــا وصــــالت ز دلم عقده گشا         جلــوه‏ اى کن که گـــرفتــار توام

عـــــاشقى سر به گریبانم ، من         مستم و مــــرده دیــــدار توام

گر کُشى یا بنوازى ، اى دوست          عــــاشقـــــم ، یار وفادار توام

هــــر که بینیم ، خریدار تو است         مـــــن خریـــــــدارِ خریدارِ توام

  ( دیوان امام خمینی [ره] ص 135  )

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 920 )                                                                             

ســوره 43 : ابراهیــم ( مـکّــی ـ 52 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 255)

  ( قسمــت دهــــم )

روزِ دیـــدار

جزء سیزد هــم صفحــه 258 ( آیه 23 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

وَ أُدْخِلَ الَّذِینَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی  مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ

خَالِدِینَ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ  تَحِیَّتُهُـــــمْ فِیهَـــــا سَـــــلاَمٌ

 تفسیـــر لفظـــی :

و کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده ‏اند به بهشت هایى درآورده  مى‏ شوند که

از زیر [درختان] آن جویبارها روان است که به اذن پروردگارشان در  آنجا جاودانه به سر مى ‏برند

و درودشان در آنجا ســــــلام است

 تفسیر ادبی و عرفانی : [2]

ادامه بحث از پست قبلی ...

این پست را به سیّـــّد و امــــــام شهــــــداء و شهـــــدای والامقـــــــام و دوستـــــــاِن عزیـــــزِ رزمنـــده و جانبـــــازم تقدیــــــــم می کنـــــم که عــارفـــــان واقعــــــــــی و حقیقتـــاً مصــــداقِ واقعــــیِ اهــــــلِ صفـــــوت و قــــــربت هستنــــد ، [ فَیا لَیتَنی کُنتُ مَعَکُم فَاَفُوز معکُم ]

... تَحِیَّتُهُـــــمْ فِیهَــــــا سَـــــــــلاَمٌ

بهشت را مردمی باید که در راه خــــــدا ،

با نفس خـــــــــــــود به مِهـــــــــر ،

و با شیطان بـــه صبـــــــــــــر ،

و با دشمـــن به تیـــــــــغ ،

جهــــــــــاد کننـــــد ،

تا این درجــه ها گذراننـــد ،

و به فـــــردوس اعـــلا رسنـــد ،

و با ســــلام ، آن ها را تحیّت گوینــد ،

گروهی را تحیّت و سلام فرشتــــــــگان ،

و گروهی را ســـــلام و درود خــداونـــــــــد !

ســــلام فرشتگان ، خاصّ اهـــــل طاعت و عبـــادت ،

و سلام خداوند ، ویژه ی اهـــل صفـــوت و قـــربت است ،

کــــــه ســــــــلام ، آزادی و رستـــــــــگاری است .

       خطاب به امــــام و سیّـــد الشُّهـــــدا ،

حضرت اباعبــــــدالله الحسیـــــن علیــــه السلام :

[ الســــلامُ علیــــــکَ یا وارث آدم صفـــــوةِ الله ]

که می فــــرمـــــایـــــــــد :

از سوختـــــــــــن ، آزاد گشتنـــد ، و از جـــــدائی ، رستنــــد ،

این جــــــــــا ؛ نـــه عتـــــــــاب است نــــه حجـــــــــاب ،

هــــان که وقت سماع است و دیــدار و شراب !

پس ای جوانمــــــــرد ؛

هــــــرگــــــز منــــــــــال که بس نماند ؛

تا آن چــــــه در خبــــــر است عیـــــــــان شود ،

و خورشیدِ وصـــــــال ، از مشرقِ یـــافت ، تابان گردد ،

همـــــه ی آرزوهــــــــــا نقـــــــــــــد شود ،

و دیــــده ی دل و جــــــان ، 

به او نگــران (نگاه کننـده) گــردد .

چه باشد گر خوری صــــــد سال تیمـــار

چو بینــــی دوست را در روزِ دیـــــــــدار

مَحــــــــرَمِ عشــــــق

وه ، چه افراشتـه شد در دو جهان پرچم عشق

آدم و  جنّ و مَلَک ، مانــده به پیـــچ و خم عشق

عــــرشیان ، نـــــــالـــــه و فریاد کنان در ره یار

قدسیان  بر سر و بر سینه زنان ، از غــم عشق  

عـاشقـــــــــان از در و دیــوار هجـــــــوم آوردند

طـــرفه  سرّى است هویدا ، ز در محکم عشق 

ریــــــــــــزه خــوارانِ  درِمیکده شــاداب شدند

جلــوه‏ گاهى است ز رندان ، به درِ خاتم عشق

غــــــم مخور ، اى دل دیوانــه که راهت ندهند

پیش سالــــک نبود فرق ، ز بیش و کم عشق

به حریفـــــانِ ستــــم پیشه ، پیـــامم برسان

جـــــز من مست ، نباشد دگرى محرم عشق

( دیوان امام خمینی [ره] ص 134 )

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 919 )                                                                          

ســوره 43 : ابراهیــم ( مـکّــی ـ 52 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 255)

  ( قسمــت نهـــم )

گرفتـار عیــان

جزء سیزد هــم صفحــه 258 ( آیه 23 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

وَ أُدْخِلَ الَّذِینَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی  مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ

خَالِدِینَ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ  تَحِیَّتُهُمْ فِیهَا سَلاَمٌ

 تفسیـــر لفظـــی :

و کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏ اند به بهشت هایى درآورده مى‏ شوند

که از زیر [درختان] آن جویبارها روان است که به اذن پروردگارشان درآنجا جاودانه به سر مى ‏برند

و درودشان در آنجا سلام است

 تفسیر ادبی و عرفانی :

مؤمنان و دوستان را فردا به بهشت آرند ،

در آن سرایِ پیروزی و نعیمِ باقی و مُلک جاودانی ،

از ظاهر لفظ اُدخِل ، فهمیده میشود که ؛

از روز ازل این حکم رانده شده ؛

که مؤمنان را به بهشت آورند ،

نه آن که حکمی نـــــــو است ،

کرده ی ازلی است که آشکار می کند ،

یعنی که ؛ نه امروزشان می نوازد ،

که در ازل آنــــــان را نواختــــــه ،

و این کار را پرداختــــــه است .

عابـــــــد همه نظاره ی ابـــد کند ،

بیم وی از آن باشد که فردا با من چه کنند ،

عارف همه نظاره ی ازل کند ،

سوزَش همه آن باشد که در ازل با من چه کرده اند ،

او که در ابــــد نگرد ، همه رکوع و سجود نگرد ،

همه وجــــــــد و وجـــــــــود بیند !

از دیـــــــدار خود غایب بود ،

نه خـــــود را بینـــــــد نه از خــــــــود ،

بلکه همه حق را بیند و حق را داند ،

آن کس که به ابــــــــد نگرد ،

هرچه به او دهند بپذیرد و به آن قانع شود ،

ولی آن کس که به ازل نگرد ،

نه چیـــزی قبـــول کنـــد ،

و نه به چیــــــــزی قانــــــــع گردد !

اگر هرچه در دو عالَم است ،

خلعتی باشد که او را بیارایند ،

هر لحظه ای که بگذرد ، برهنـــــــه تــــر باشد ،

و اگر همه ی عالم مائــــــــده ای سازند ،

و پیش دل وی نهنـــــــــد ،

او را از آن مائده چاشنی نیایـــــــد !

در مورد عارفی بزرگ گفتــــه اند :

اگر دو جهان را لقمه می ساختند ، و در حوصله ی پر درد او می ریختند ،

هرگز او را سیری نمی دیدند ! و او فریاد همی داشت که ؛

من گرفتـــــار عیـــانـــــم ! به خبـــــــر ، قناعت چون کنم ! ؟

من که نقد را جویایم ، به امیــــــد ،کفایت چون کنم ! ؟

بی تـــــو ای آرام جانم زندگانی چون کنم ؟

چون نباشی در کنارم شادمانی چون کنم ؟

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 918 )                                                                            

ســوره 43 : ابراهیــم ( مـکّــی ـ 52 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 255)

  ( قسمــت هشتــــم )

نشـان ایمـــان

جزء سیزد هــم صفحــه 257 ( آیه 12 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

وَ مَا لَنَا أَلاَّ نَتَوَکَّلَ عَلَى اللّهِ وَ قَدْ هَدَانَا سُبُلَنَا  

وَ لَنَصْبِرَنَّ عَلَى مَا آذَیْتُمُونَا وَ عَلَى اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلُونَ

  تفسیـــر لفظـــی :

و چرا بر خدا توکل نکنیم و حال آن که ما را به راه ‏هایمان رهبرى کرده است

والبته ما بر آزارى که به ما رساندید شکیبایى خواهیم کرد

و توکل‏ کنندگان باید تنها بر خدا توکل کنند

 تفسیر ادبی و عرفانی : [3]

[ ادامه بحث از پست قبل ...]

... این است بیانِ درجه ی اوّل در توکّل ؛

که هم اسباب بیند و هم سبب ساز ،

اما داند که اسباب از سبب ساز است ،

و آفریده از آفریدگار ،

همه از یک اصل می رود ،

و فاعـــــل ، یکی بیش نیست ،

و بر دیگـــــری حوالــــــــت نـــــــــه !

و بنده تا در این مقـــام است در تفرقــــه است ،

و در دایـــــره ی جمـــــــــــــــع نیست ،

و چون از این درجـــــــه گذشت ،

آن توکّل خاصّــــــــــان و راضیــــــــــان است ،

و آن حال بندگانی است که ؛

از سبب ساز و اسبـــاب نپردازند ،

همه را یکـــــی بینند و یکی شناسند ،

دیگران کار به او سپـــــارند ،

و اینان خــــود را به او سپــــارند !

دیگــــــران ز او خواهند ،

و ایشان خــــــودِ او را خواهند ،

دیگران به عطا آرام گیرند ،

و اینان به عطا کننــده آرام گیرند !

این گونــــــه تــــوکل ،

چراغی است در دل که اینک منم ،

و ندائی است در گوش که آیــــد دَرَم ،

و نشانی است روشن که با تو انــــدرم !

خداوند عالمیان ، در باره ی این متوکلان فرموده :

اِنَّ اللهَ یُحِبُّ المُتَوَکِّلِیــــنَ

خداونــــــــــد توکّــــــــل کننـــــــــــدگان را دوست دارد ،

توکل و صبــــــر از نظر خداوند تبــارک و تعالی :

و در باره ی صـــابـــــــران فرماید :

ان الله مَـــعَ الصّـــابِــــرینَ ،

خداوند با صبـــــــــرکنندگان است ،

و برای کمـــــال شرافت و فضیلتِ صبــــر است که ؛

خداونــــــــد در کتابش (قرآن) بیش از هفتــــــاد مرتبــــه ،

از صبــــــــــر یـــــــــاد فــــــــرمـــــوده ،

و کسب درجـــات بالاتر و نیکوتر را به صبــــــــر حوالت فرموده ،

و مــــزد بی نهـــــایت و ثـــــواب بی شمار را به صبــــــر داده ،

و فرمــــــوده : ...

إِنَّما یُوَفَّی الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ

و خداوند تبارک و تعالی ، رحمت و برکت را ،

با هم جمـــــــــع نکرد مگــــــر با صبـــــر !

أُولَـئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولَـئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

در این مقام بود که مولایمان اباعبدالله الحسین علیه السلام ، ظهــــرعاشــــورا ،

با تحمل آن همه رنــــــج و مشقّت و سختـــــــی و بـــــلا ، فرمودند :  

الهــــی ؛ رِضاً بِرِضاکَ ، راضیاً بِقَضاکَ ، لامَعبُودَ سِواکَ

و در خبــــر است که صبــــر گنجی است از گنـــــج های گران بهـــــا ،

و اگر صبــــــر ، مــــــرد بودی ، مردی کریم و بزرگ بودی !

نوشتـــــه انــــد که :

عیسی (ع) را وحی آمد که ای عیسی ؛

نیابی آن چه خواهی تا صبــــر کنی بر آن چه نخـــــواهی !

نقل کــــرده اند که :

حضرت مصطفی (ص) قومی را دیدند و پرسیدند :

شمــــا از مؤمنانیــــــــد؟

گفتنــــــــــد : آری ،

پرسیدند : نشـــان ایمــــــان چیست ؟

گفتند : بر نعمت شکــــــــر کنیم ،

در محنت صبـــــــــر کنیم ،

و به قضای الهــــی راضی هستیم .

فرمودند : سوگنــــد به خـــدای کعبــــه ، شما مؤمنــــــانید .