سفارش تبلیغ
صبا ویژن
منوی اصلی
مطالب پیشین
تدبر در قرآن
آیه قرآن
لینک دوستان
خبرنامه
 
آمار وبلاگ
  • کل بازدید: 1988247
  • بازدید امروز: 115
  • بازدید دیروز: 152
  • تعداد کل پست ها: 1283
  • ****
درباره
محمّـد تــرابـی[962]

روح بلند مدیر وبلاگ خادم قرآن محمد ترابی در اسفند ۱۳۹۸ در ۶۷ سالگی به سوی معشوق شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد. اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آرشیو مطالب
*

حدیث

*
لوگوی دوستان
دانشنامه سوره ها
سوره قرآن
کاربردی



نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 912 )                                                                           

ســوره 43 : ابراهیــم ( مـکّــی ـ 52 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 255)

    ( قسمــت دوّم )

جــان جهــــان

جزء سیزد هــم صفحــه 255 ( آیه 2 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

اللّهِ الَّذِی لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الأَرْضِ

وَ وَیْلٌ لِّلْکَافِرِینَ مِنْ عَذَابٍ شَدِیدٍ

 تفسیـــر لفظـــی :

خدایى که آن چه در آسمان ها و آن چه در زمین است

از آن اوست و واى بر کافران از عذابى سخت 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

هرکه خویشتن را به آفریننده ی جهان داد ،

و دل خود به صحبت او پرداخت ،

کائنات و حادثات ، همه یک سر به خدمت وی پرداخت ،

که خداوند فرموده :

بنده ی من ؛ آسمان ها و زمین و هرچه در آن است ؛

مِلک و مُک ما است ، همه بنده ی ما هستند ،

اگر وفای عهد ما را میان بندی ؛

و چاکر وار سر در ربقه ی طاعت آری ؛

همه را حلقه ی چاکریِ تو در گوش کنیم ،

و مسخّر تو گردانیم ،

و اگر سر از چنبر فرمان برگردانی ،

یا دل خود با صحبت دیگری پردازی ؛

همه را به دشمنیِ تو بر پای کنیم ،

و قدم گاه تو بر زندان کنیم !



نوشتــه انـــــد :  

سلیمان نبی با آن مرتبت و منزلت ،

بر تخت مملکت نشسته ،  

و شـــــــادِروان دولت گسترانیده ،

جنّ و انس و طیور برای خدمت صف ها کشیده ،  

تاج رسالت بر سر نهاده ،

به خاطرش بگذشت که ؛

امروز هیچ کس را جز پسر داود روا نبوَد که ؛

این منزلت و رفعت عطـــا کند !

در حــال ؛ بـــاد را فــرمـــان رسید ؛

که ردای او را از فرقش درکشد ! و بر خاک اندازد !

سلیمان ، روی در هم کشید ، و از سرِ سطوتِ خویش ،

باد را گفت : ردای مـــرا بــاز گــــردان !

باد گفت : ای سلیمان ؛ تو دلِ خود را به خود باز آر !

تا مــــا ردای تـــو را بـــاز آریم !


 

جــان جهــــان

 

به تو دل بستم و غیر تـــو کسى نیست مــرا    

جُزتو اى جان جــــهان ، دادرسى نیست مرا


عاشق روى تــو ام ، اى گل بى مثــل و مثــال     

به خدا غیر تــــو هــرگز هـوسى نیست مرا

بـــا تــو هستم ، ز تــو هرگز نشدم دور ولى    

 چه توان کـرد که بانگ جــــرسى نیست مرا

پــرده از روى بینداز ، به جان تــــو قســم    

 غیـردیــــدار رُخــت ملتمسـى نیست مرا

گر نباشى بـــرم ، اى پــردگىِ هرجــــایى      

ارزش قـدس چـــو بـــال مگسى نیست مرا

 

مـده ازجنت و از حــــــور و قصورم خبرى

جز رخ دوست نظــــر سوى کسى نیست مرا

( دیوان امام خمینی [ره] ص 41 )

 

مـولای مـن مهــــــدی ؛



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 911 )                                                                             

ســوره 43 : ابراهیــم ( مـکّــی ـ 52 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 255)


  ( قسمــت اوّل )


عنـایـت ازلــی


 

جزء سیزد هــم صفحــه 255 ( آیه 1 )

بسم الله الرحمن الرحیم

الَر کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ

بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ

 تفسیـــر لفظـــی :

الف لام راء کتابى است که آن را به سوى تو فرود آوردیم تا مردم را به اذن پروردگارشان

از تاریکی ها به سوى روشنایى بیرون آورى به سوى راه آن شکست ناپذیر ستوده

 تفسیر ادبی و عرفانی :

                             بسم الله الرحمـن الرحیـم

شنیدن بســـــــــم الله موجب هیبت ،

و هیبت متضمن فنــا و غیبت است،

و شنیدن رحمن الرحیم  موجب حضور و رجوع ،

و حضـور متضمن بقـاء و تقـرب است

الله قـادر است و قدیـم و مستـوجب قِـدمَــت،

رحمن است و قاهـر و عظیـم  و سـزاوار عظمـت،

رحیـم است و غافر و حلیم و سـزاوار فضیلـت وکــرامت.

هرکه او نام کسی یافت از این درگه یافت

ای برادر کس او باش و مینـدیش از کس

ای خـدای بزرگ ،

ای خـدای بخشنده مهــربان ؛

نه با قـرب تو انـدوه است و نـه با یاد تـو غـم .

در عشق تو من کیَم که در منـزل مـن

از وصــل رخـت گلی دمـد  بر گل مــن

این بس نبود زعشـق تـو حاصــل مـن

که آراستــه وصـل تــو  باشـد دل مـن

(ا لــر) :

مـنــم خــدای دانــــا و بینـــــا ،

 ای محمّــد؛

این چـراغ قـرآن که در دست تو است افـروزنده آن مائیم،

راه بر آن کسی بُـوَد که ما خواهـیــم!

بس که انــدرعشق تو من گِرد سر برگشته ام

بی تو ای چشم وچراغم چون چراغی گشته ام

 

برای استفاده بیشتر از تفسیر حروف مقطعه ،

به این یادداشت مراجعه فرمائید :

 [راز و رمــــز حـــــــروف مقطعـــــه در قـــــــرآن ]

( کلیک کنیــــد )

نشان راه بردنِ به خدا پنج چیــــز است :

اوّل آن که حق تعالی آن را قبول فرماید ،

دوّم آن که او را دست گیــرد ،

سوّم آن که دل وی در خود بنـــدد ،

چهارم آن که پرتوِ دوستی در دل او تابد ،

پنجم آن که جــان او را بــوی وصـــــال دمانَــد .

و اصـــل همه ی این پنج چیــز ، عنــایت ازلی است ،

چون عنایت بود ، طاعت سبب مثوبت (پاداش) باشد ،

و معصیـــت سبب مغفـــــرت !

و اگر عنایت نبود ، طاعت سبب ندامت ،

و معصیــــت سبب شقـــــــاوت بــاشـــــــــد !

الهـــــــی ؛

در این درگاه همه ی ما نیازمند روزی باشیم

که قطره ای از شراب محبت بر دل ما ریزی

تا که ما بر آب و آتش برهم آمیزی

الهـــــــی ؛

دیگران مست شرابند و من مست ساقی !

مستی ایشان فانی است و از من باقی ،

الهـــــــی ؛

تا از مهر تو اثر آمد ، دیگر مهر ما به سر آمد !

ای مهربان فریادرس ؛

عزیز آن کس که او با تو یک نفس ،

نفسی که آن را حجاب ناید از پس !

الهـــــــی ؛

ادای شکر تو را هیچ زبان نیست ،

و دریای فضل تو را هیچ کران نیست ،

و سرّ حقیقت تو بر هیچکس عیان نیست ،

هدایت کن ما را که بهتر از آن نیست.


روی یــــــــار

این رهــــــــروان عشق ، کجا مـــى‏ روند زار ؟

ره راکنــــاره نیست ، چــرا مى نهنــــــد بار ؟

هـــــر جـــــا رونــد ، جز سر کوى نگار نیست

هــــرجـــــــا نهنـــد بــار ، همان جــــا بود نگار

ســـاغـــر نمى‏ ستانند از غیــر دست دوست

ســــاقــى نمى‏ شناسنـــد از غیـــر آن دیــار

در عشق روى اوست ، همه شادى و سرور

در هجـــر وصـــــل اوست ، همه زارى و نزار

از نـــــــور روى اوست ، گلستان شود چمن

در یـــــاد سرو قـــــامت او ، بشکفـــد بهـــار

ما را نصیب روى تــــو ، با این حجاب نیست

بــــــردار این حجــــــاب از آن روى گلعــــذار

( دیوان امام خمینی [ره] ص 120 )

 

میلاد نـــور ازلی ، مولای متقیان علی علیه السلام


مبـــــــــــــــارک



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 910 )                                                                              

ســوره 13 : رعــد ( مـدنـی ـ 43 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 249)


  ( قسمــت شانزدهـم )


کـرامتِ قــرب


 

جزء سیزد هــم صفحــه 254 ( آیه 41 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

أَوَلَمْ یَرَوْاْ أَنَّا نَأْتِی الأَرْضَ نَنقُصُهَا مِنْ أَطْرَافِهَا   

وَاللّهُ یَحْکُمُ لاَ مُعَقِّبَ لِحُکْمِهِ وَ هُوَ سَرِیعُ الْحِسَابِ

 تفسیـــر لفظـــی :

آ یا ندیده ‏اند که ما [همواره] مى‏ آییم و از اطراف این زمین مى‏ کاهیم ؟ و خداست  که حکم مى‏ کند

براى حکم او باز دارنده ‏اى نیست و او به سرعت‏ حسابرسى مى‏ کند

 تفسیر ادبی و عرفانی :

به زبان اهل اشارت و به ذوق ارباب معرفت ،

تفسیر این آیت در این خبــــــــــر است ؛

که حضرت مصطفی (ص) فرمودند :

بدیلانِ امتّ من چهــــل نفرند ،

که هر زمان که یکی از آنها بمیـــرد ،

یک نفر دیگر به جای او بدیل می شود !

و چون فرمان خــــــداونـــــــد رسد ؛

همگی قبـض روح می شوند .

این خبــــر ، اصلــی است بـــــزرگ ،

در علوم حقــایـق و تمکیــــن ارباب معارف !

حکم ، حکم خداوندی است ، که تغییر ناپذیر است ،

خداوندی کارگـــــزار ،

راست کار ، پـــــــــــاک دار ،

که کارها به حکمت خود پرداختـه ،

بنیـــاد هـــــــا به علـــم خود ساختــه ،

حکــــم ها به خواست خود رانـده ،

هرکسی را قسمتی رفتـــه ،

و هـــــــر یکی را به کاری داشتــــــــه ،

چون می دانیم که بر حکم وی اعتراض نیست ؛

به هرچه پیش آید رضـــــــــا دهیـــــــــم !

کـــــــــه جـــــز از این راه نیست ،

و در راه دیـــــــــن ،

منزلی بزرگوارتر از رضــا دادن به حکـــم او نیست !

و برای یافتــــــنِ کـــرامتِ قــــــرب ،

وسیلتی تمـــــــــام تر از رضـــــــــا نیست .


نوشته اند که روزی حسن بصری ،

بر رابعـــه ی عـــدوی درآمد ،

بانوی عارفــه عقـــــد نمــاز بستـــــه بود ،

گفت : ساعتی بر سجاده ی نمــاز وی بنشستم ،

و نگاه کـــردم در دیده ی راست او خاری شکستــه دیدم ،

و قطره های خون بر چهــره ی وی جــاری گشتــه ،

و بـــه سجــــده گــــــــاه او رسیــــــــــــده !

چون از نمــــــــــاز فـــــــــــارغ شـــد ،

گفتم : این چــــه حــال است ؟

خــار در دیــده شکستــه ،

جای نماز به خون رنگین گشتــه ! ؟


 

گفت : ای حسن ؛

به عزت آن خداوندی که این کمینــه را به عزّ اسلام عزیز کرده ،

مـــــــــرا از ایـــــــن حــــــــــال خبــــــــــــری نیست !

ای حســـــــن ؛

در آن ساعت دلم بر صفتی بود که اگر ممکن شود ،

هـــر محنتــــــــی و عقوبتــــــــی ،

کــــــه در طبقـــــــــــــــــات دوزخ است ،

همه را میلی سازند و در دیده ی راستم کشند !

اگر دیده ی چپـــم خبـــر یابد ،

دست فرو کنم و دیده از بن برکنم !


به حــــقّ تـــو به حقّ مهـــر تــــو  به صحبـــت تــــو


که دیده برکَنَـــم از دیـــــــــده ار رضای تــــو نیست !


تو را خوش است که هرکس تو را به جای من است


مـــرا بَتَـــــر که مرا هیــــــچ کس به جای تو نیست !

 

 

 

 

مولای من ؛

 

تبریک دوستانتان به مناسبت میلاد بزرگ مرد عالَم بشریّت

 

حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام را بپذیرید .

 

در انتظار ظهورتان لحظه شماری می کنیم و برای تعجیل در فرج مبارکتان دعا می کنیم



موضوع :


 نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 909  )                                                                            

ســوره 13 : رعــد ( مـدنـی ـ 43 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 249)


( قسمــت پـانــزدهـم )


لـوح محفـوظ



میلاد امام محمد ابن علی التقی الجواد علیه السلام مبارک

 

جزء سیزد هــم  صفحــه 254 ( آیه 39 )

بسم الله الرحمن الرحیم

یَمْحُو اللّهُ مَا یَشَاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِندَهُ أُمُّ الْکِتَابِ

تفسیـــر لفظـــی :

خدا آنچه را بخواهد محو یا اثبات مى‏ کند و اصل کتاب نزد اوست


تفسیر ادبی و عرفانی :[2]

 

لـــوح محفـــوظ که اصــــل کتــــــــاب ها

و مایـــــــــــه ی نسخت هــــــــا است ،

نــزد خـــداونـــــد است .

گـــروهی گفتنـــــد :

محـــــــــو و اثبــــــــــــــــات به نحو عموم است ،

که شامل ؛ سعـــادت ، شقـــاوت ، زنــــدگی ، مـــــرگ ، رزق و روزی و مانند آنهاست .

و دلیــــــل آنها این است که ؛ یکی از صحابه گفت :

خداوندا ؛ اگر مرا در لوح محفوظ شقیّ نوشته ای ، آن را محـــو کن ، و مرا سعیـــــد ثبت نمــــــا !


دیگــــــری گفت :

خـــدایــــا ؛ اگر مرا در زمره ی سعیدان نوشته ای ، مرا در میان آنان ثبت نما ،

و اگر در جمله ی شقیّان نوشته ای ، آن را محــــو کن ، و در ردیف سعیدان ثبت نما !


دلیل دیگر بر اثبات محــــو و اثبـــــات این است که ؛

حضرت مصطفی (ص) فرمودند :

هرکس در راه خـــــــداصــدقــــــه دهد ، و با پدر و مادر نیکوئی کند ، و عمل صالــــــح

و صلـــــه ی رَحِــــم نماید ، عمــــــــر او زیــــــــاد شود ، و بدبختی او به خوشبختی گراید !


 

گروهی دیگر از عالمان دین گفته اند :

محــــو و اثبـــــات در همه ی امور است جــز در شش مورد :

در آفرینش ، در خُلق و خوی ، در رزق و روزی ، در مرگ حتمی ، در خوشبختی و بدبختی ازلی ،

که این شش مورد از دایره ی محــــو و اثبـــــات بیرون و همیشه ثابت هستند !


گروهی دیگـــر گفتـــــــه اند :

کتــــاب ، دو کتــــــــاب است :

یکی کتابِ محــــو و اثبـــــات ، که قابل تغییر است ،

و دیگری اُمُّ الکتاب ، که هیچ گونه تغییر و تبدیلی در آن راه ندارد .


برخی دیگـــــر گوینـــــــــد :

محــــــــو آن است که ؛ بنـــــده ی گناهکار تــــــوبــــــــه کند ،

و خداوند گناهان را از دیــــوانِ او برگیــــــــرد

و به جای آن ثــــــــواب نهد !


 

بعضی از عارفان گفته اند :

مــــراد از محــــــو ، باطل است ،

و مـــــراد از اثبـــــــات ، حــــقّ است ،

به دلیل آیه ی شریفه : جاءَ الحَقُّ وَ زَهَقَ الباطِلِ .


برخی عالمان نیز گفتــــه اند : 

این که خداوند گروهی از جهانداران را می بَــــــــرَد

و گروهی دیگر جایگـــــــــزین می کند ،

این محــــو و اثبـــــات است .


برخی دیگر نیـــــــز گفتــــه اند :

چون آدمی به دنیـــــا آید ، روزی و مـــــرگ وی ثبت می شود ،

و چون بمیــــــــرد آن دو محــــــــــو می گـــــــردد .



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 908  )                                                                             

ســوره 13 : رعــد ( مـدنـی ـ 43 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 249)


  ( قسمــت چهـاردهـم )


شـادیِ جــاودان


 

جزء سیزد هــم صفحــه 254 ( آیه 39 )

بسم الله الرحمن الرحیم

یَمْحُو اللّهُ مَا یَشَاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِندَهُ أُمُّ الْکِتَابِ

 تفسیـــر لفظـــی :

خدا آن چه را بخواهد محو یا اثبات مى‏ کند و اصل کتاب نزد اوست

 تفسیر ادبی و عرفانی :

بدان که شاهراه دین حقّ سه چیـــز است :

بیــــم و امیـــــد و دوستــــی !

بیم دار را گویند ؛ همی بترس!

امیدوار را گویند ؛ همی بجوی !

دوستدار را گویند ؛ همی بسوز !

و ســـــرانجــــــــــام ؛

ترسنده را گویند ؛ نتــــــرس !

که روز تــــــرس به سر آمـــد ،

امیدوار را گویند ؛ انـــدوه مدار که امیدت برآمد !

و درخت شادی به بَــر آمـــــــــــــد ،

و دوستدار را گویند ؛ شاد باش که شب هجران به پایان رسید ،

و بامــــداد وصـــــــــــال برآمـــــــــد .

این حالات ، هر یکی را در عالَم رَوشِ خویش ، عالَم محو و اثبات است .

از دل خائـــــــــــف ؛

ریــــــــــا می سِتَــرَد ، و یقیـــــــن می نهـــــــــد ،

بخـــــــل می سِتَــرَد ، جـــــــــــود می نهد ،

شَــــــــرَه می سِتَــرَد ، قناعت می نهد ،

حسد می سِتَــرَد ، شفقت می نهد ،

بیم می سِتَــرَد ، امنیت می نهد ،

از دل راجـــی (امیدور) ؛

اختیار می سِتَــرَد ، تسلیم می نهد ،

تفـــــــــرقت می سِتَــرَد ، جمــــــع می نهد ،

سرگردانیِ بنده می سِتَــرَد ، نورِ سَبَــق می نهد ،

از دل محبّ (دوستدار) ؛

رسوم انسانیت می سِتَــرَد ، شواهدحقیقت می نهد ،

صفات انسانی می سِتَــرَد ، صفات خـــدائی اثبات می کند ،

شواهـــد شمــــا را محو ، و شاهـــــد خود را اثبـــات می نماید ،

از شـــاهــــــد بنــــدگان می کاهد ، و شـــــاهـــــد خود می افزاید ،

تـا چنـــــــان که به اول ، خـــــــــــود بود ، به آخـــــر هم خـــــــود باشد !


خـــــــدایــــــــــــا ؛

جلالِ عزّتِ تو جای اشارت نگذاشت ،

محـــــو و اثبـــــات تو راه اضافت برداشت ،

تا کـــــم گشت آنچه را که بنده در دست داشت ،

خـــداونـــــدا ؛

زانِ تــو می فزود ، و زانِ رهی (بنده) می کاست ،

تا آخــــر ، همان ماند که از اول بود راست !


محنت ، همـــــه در نهـــــادِ آب و گِل ماست


پیش از دل و گِل چه بود ؟ آن حاصل ماست


خداوند جبّـــار و غفّـــار ، اول بنده را در دریای کشف و جلال ، به موج دهشت غرق کند ، تا در غلبه ی اُنس ، از خود رهـــــــا شود ، تا جائی که تـــــن صبـــر بر نتابد ، و دل با عقــــــل نپردازد ، و نظـــرِ تمیـــــز را نپاید ، و به سان مستان به وادی دهشت سر در نهد ، تشنــــه و سرگردان ، گهی گریـــان گهی خنــدان ! نه فراغتی که دلِ رمیده را باز جوید ، و نه مساعدی که بخت خود با وی باز گوید ، و به زبان انکســــار به صفت افتقـــــار همی گوید :

خــــــــــداونــــــــــدا ؛ این سوزِ ما امروز دردآمیـــــــز است ، نه طاقت سر بردن ، و نه جای گــریـــــز است ،

خــــــــــدایــــــــــــا ؛ این چه تیــــــــغ است که چنین تیــــــــز است ؟ نه جــای آرام و نه جــای پرهیـــــــز است ،

کـــــــــریمـــــــــــــا ؛ منـــــزل مــــــا چنین دور است ، همراهان برگشتند که این کار غرور است ، گر منزل ما سرور است ، این انتظار ، سور است ، و این محنــــتِ بالای محنـــــت ، نـُــــورٌ عَلی نُــور است !

باز به نظر لطف در میان جان بنده نِگَرَد ، و بنده از آن سُکر به هوش آید ،  آرمیده ی الطاف عنایت ، و افروختــــه ی نـــــور مشاهـــدت گردد ،  از خود بـــــــــازرستــــه ،  و دنیـــــا و آخـــــرت از پیش او برخاستـــــه ،  به نسیـــــمِ اُنس زنــــــده ،  و یـــادگار ازلــــــــــــی دیـــــده ،  و شــــادیِ جاودان یافتـــــــه ، گوید :

خـــــــــدایــــــــــــا ؛ گاه از تو می گفتم ، گاه می نیوشیدم ، میان لطف تو و جرم خود می اندیشیدم ، و کشیـــــــــدم آن چــــــــــه کشیــــــــــدم ، همه نــــــوش گشت چون آوای تــــــو شنیدم .



موضوع :


<      1   2   3   4   5   >>   >
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز


* *