نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید    ( 1121)                 

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 21 : انبیاء ( مکّی ـ 112 آیه دارد ـ جزء  هفدهم ـ صفحه 322 )

  ( قسمت بیست و نهم )

حکــم اَزَلــی

 ( جزء هفدهم صفحه 330 آیه 92 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ

ترجمه لفظی آیه شریفه :

این است امت‏ شما که امتى یگانه است

و منم پروردگار شما پس مرا بپرستید

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

مفهوم این آیت ؛ ترغیب مؤمنان به راه راست

و راه جماعت و اقتدا به پیشینیان کردن است ،

زیرا ؛ خدا یکی و پیغمبر یکی و شریعت یکی است ؛

پس بیراهه نروید تا گمراه نشوید ،

من خدای شما هستم ؛

مرا بپرستید و شأن مرا بدانید ،

راز مرا در جریان تقدیر نگه دارید ،

و دل خود را به یاد من دوام دهید ،

و عاقبتِ خود را آمرزش از من خواهید .

                     گفتــــــــــه انــــــــــد کــــــــــه :

ایمان ما از راه سمع است ؛

نه به حیلتِ عقل !

به قبول و تسلیم است ؛

نه به تأویل و تصرّف !

دل اگر گوید چرا ؟

گوئی من امر را سرافکنده ام ،

عقل اگر گوید که چون ؟

برگو که من بنده ام !

ظاهر قبول کن و باطن بسپار !

حضرت مصطفی (ص) فرمودند :

این که می خوانید و می شنوید که :

خداوند هر شب بر آسمان دنیا نازل می شود !

یا : خــــــــــدا بهشت جاوید به دست خود ساخته !

یا : خداوند به دست خود درخت طوبی در بهشت کاشت !

یا : خداوند به دست خود ستمگر را در آتش می اندازد !

یا : روزگار را بــــد مگوئید که هم او خــــــداست !

یا : خـــداونــــــد بر عـــــــرش قرار دارد !

مقصــــود از این خلعـــــت ها ؛

نه اعیان آسمان و زمین و عرش و کرسی و بهشت و دوزخ است !

و نــــــــه مقصـــــود ، نوازش و تشریف آن است !

لیکن در حکم قِــــــدَم (ازل) رفتـــه که ؛

شما را در این منــــزل ها گذری باشد ،

و در این مواضـــع ، نظــــــــــری !

در هر منزلی از این منزل ها که خداوند فرمود :

ما از لطف خود پذیرائی آماده کنیم ،

تا چون دوستــــــــان ما در رسند ،

بهره و نصیب خود را از نوازش و تشریف ما برخوردار شوند !

دریـغ و افســوس

ای دریغا ! که آن مهـتـرعــالــم بدین عالـم درآمد و رفت

و کسی قــدر  وی را نشناخت!!

ای دریغـا! که آن خورشید جمال در میان ابر نهان گشت

و کسی به حـقیقــت او پی نَبُرد !

ایام رحلت شهادت گونه رسول گرامی اسلام  

حضرت ختمی مرتبت محمّــــد ابن عبدالله (ص)

و سبط اکبرشان حضرت امـــام حسن مجتبی (ع)

و ثامن الحجج حضرت علی ابن موسی الرضـــــــــا (ع)

را به همه شعیان و محبان ایشان تسلیت عرض می نماییم

مرهم زخم این مصیبت عظماء  ظهور قائم آل محمد (عج) است

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید      ( 1078 

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

ســوره 20 : طـه ( مـکّــی ـ 135 آیه دارد ـ جزء  شا نزدهم ـ صفحه 312 )

( قسمــت هیجدهـــم )

ولایت ابــدی

 ( جزء شانزد هــم صفحــه 317 آیه 83 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَ مَا أَعْجَلَکَ عَن قَوْمِکَ یَا مُوسَى

   ترجمــه لفظــی آیــــه شریفـه :

و اى موسى چه چیز تو را [دور] از قوم خودت به شتاب واداشته است

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیــه :

این عتاب به موسی است که قوم را واپس گذاشت ،

و خود با شتــــــــــاب به کوه طــــور رفت ،

و به میعــاد حق تعالی شتافت !

خداوند فرمود :

ای موسی ؛ ندانستی که من ضعیفان را دوست دارم ؟

شکستگان را بیش نوازم ؟

و پیوسته در دل آنان مینگرم ؟

هر که را بینم در دل ایشان ؛ او را به دوستی گیرم ؟

موسی عذری داد ؛ که آنان در پیِ منند ؛

و شتاب من برای واگذاشتن آن ها نبود ،

بلکه برای جلب رضایت حق بود !

خــداونــــــــدا ؛

تو خود دانائی ، و از سِـرِّ این بنده آگاهی ،

خداوند فرمود :

ای موسی ؛ رضای من در مراعات حال ایشان است ،

ای موسی ؛ چون مرا جوئی ؛ در دلِ ایشان جوی ؛

که من در خلوت ( وَ هُوَ مَعَکُم ) با ذاکران نشینم ؛

و مونس دل درویشانم ،

و یادگار جان عارفانم ؛

حاضر راز محبّـــــــانــم ،

نور دیده ی آشنایانم ،

مایه ی رمیدگان و زاد مضطرّان و پناه ضعیفانم ،

ای موسی ؛

هرجا درویشی بینی که افکنده ی جــــور روزگار ،

و خسته ی دهــــــر است او را یــــــــاری کن ،

و تا بتوانی جدائیِ وی مجوی ،

صحبت او را خریدار باش ،

که نهــــــــادِ وی خزینه ی اســرار ازل ،

و تعبیـــــه ی بـازار ابــــــد است !

با مصطفی (ص) نیز همین سفارش رفت ،

کـــه فــرمــــــــــود :

ای حبیبِ ما ؛ نگر تا دو چشم خویش را ؛

از درویشان و درماندگان نگردانی !

و ایشان را به دیگران نفروشی !

که ایشان ؛ گویندگانِ ذکــــرِ مــــــــا ؛

و نام نهندگان فضـــــــل مــــــــا ،

و آراستگان لطــــــف مـــــــا ،

و برداشتگانِ مشیّت مــــــاینــــــد !

امروز ، موجودِ امــــــرِ مــــــــن ،

و فردا نگاه داشته ی حکــم مــن هستند !

از علم من آمده بر تقدیر عرض کرده ،

از ارادت ، نشان یافتــــــــه ،

از حکم ، توقیع برکشیده اند ،

در ازل پدید آورده ی علم من ،

و امروز ، موجودِ امرِ من !

و فردا نگاه داشته ی حکم من هستند !

که علم ؛ ولایتِ ازل دارد ،

امــــــر ؛ ولایتِ وقــــت دارد ،

و حکـــــــــــــم ؛ ولایتِ ابــــــد دارد .

ای آدمـــــــــی ؛

من تو را سه صفت دادم ؛

و آخر به خودت رساندم ؛

اول به فرمانده ی علم سپردم ،

پس از آن به پادشاهِ امــــــر دادم ،

سپس به شاهنشاهِ حکم تسلیم کردم ،

که ؛ علم ، همه صفــــــــا هست ،

و امـــــر ؛ همه بــــــلا است ،

و حکم ؛ همه بقــــــــا است .

ای علـم تـو جانب ازل گیـــر

وی حکم تـو دامن ابــد گیــر

دستِ منِ بی نـــوا تو برگیر

بگرفته ای ار رهــا تو مپذیر !

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید    ( 1106 )                                                                       

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

ســوره 21 : انبیاء ( مـکّــی ـ 112 آیه دارد ـ جزء  هفـدهـم ـ صفحه 322 )

( قسمــت چهاردهم )

اسـرار حقیقـت

 ( جزء هفدهــم صفحــه 325 آیه 42 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

قُلْ مَن یَکْلَؤُکُم بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ مِنَ الرَّحْمَنِ بَلْ هُمْ عَن ذِکْرِ رَبِّهِم مُّعْرِضُونَ

   ترجمــه لفظــی آیــــه شریفـه :

بگو چه کسى شما را شب و روز از [عذاب] رحمان حفظ مى ‏کند

[نه] بلکه آنان از یاد پروردگارشان روی گردانند

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

برخی مفسران در معنیِ این آیت گفته اند :

برداشتنِ تهمت از سوابقِ خدمت در دین ،

رکنی عظیم ، و تکیه بر تقدیر حقّ ،

و اعراض از قدرتِ تدبیرِ خود ،

صراطی است مستقیم !

بگذاشتنِ اختیار ، به صدقِ افتقار ،

نقطه ی پرگارِ طریقت است ،

و خود را به حقّ سپردن ،

و دستِ اعتماد به ضمان او زدن ،

مدار اسرار حقیقت است !

زیرا ؛ دار و گیر ، و نواخت و سیاست ،

و تاج و تاراج ؛ همه به دست او ،

و به حکم اوست ،

یکی را در صدرِ عزّت نشانَد ،

و دیگری را در نعلِ ذلّت !

یکی را بر بساطِ لطف ؛

و دیگری را زیر تازیانه‌ ی قهر می آورَد !

آدمِ خاکی را از خاکِ مذلّت بر می کشد !

و از راه تفضّل و کرم ،

به اوجِ همت و عظمت می نهد !

و ابلیسِ رانده ی درگاه را ؛

از عالَم عِلوی در می کشد ؛

و بر سر چهار سوی ارادت به عقوبت می کشد !

موسی ابن عمران چون به طلب آتش می رفت ؛

شبانی بود با یک تخته گلیم ،

و چون باز گشت ، پیغمبری بود کلیم !

بلعمِ باعورا که به کوه بر می شد ؛

به صورت ، در میان قوم خود ولیّ بود ؛

ولی چون بازگشت سگی بود به حکم صفت !

چه ؛ خداوند ، اسرارِ ربوبیتِ خود را جایی آشکار کند ؛

که سیمرغِ عقل های بشری آن جا پَر نزند !

که همه جا ترازویِ عدل در دست او ،

و حکم  ؛ حکمِ اوست !

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید                                                             

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 22 : حج ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء  هفدهم ـ صفحه 332 )

عهـدِ سجـود

 ( جزء هفدهم صفحه 341آیه 77 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّکُمْ وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ

مَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ

   ترجمه لفظی آیه شریفه :

اى کسانى که ایمان آورده ‏اید رکوع و سجود کنید و پروردگارتان را بپرستید

و کار خوب انجام دهید باشد که رستگار شوید

نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

در این آیت به زبان اشارت می فرماید :

خداوند مؤمنان را رکوع و سجود فرمود ؛

و سپس فرمود : وَاعبُدُوا رَبُّکُم ...

یعنی اگر بلای دنیا و محنت روزگار را شربتی سازند ؛

و بر دست ناتوانیِ تو دهند ؛

روی تــُـــرش نکنـــــــــی ،

و بار بلا را به جان و دل کشی ،

و شربتِ محنت نوش جان کنی !

به شکرانه ی این که تو را به خدمت خود فرمود ؛

و بر حضرتِ نماز و مقامِ راز بداشت ؛

و نیکو نگر تا به این طاعت و عبادت ؛

منّتی ننهی ، و به حقیقت دانی که ؛

جمله طاعت ها و عبادت ها و کردارها و گفتارهای فرزند آدم ؛

از ابتـــدای وجـــود تا آخـــــــــر عهــــد سجــــــود ؛

در مقابل کمال و جلال الهی ؛

به ارزشِ دوکِ چرخ ریسیِ پیرزنان نیست ،

و خداوند به فضل و کرم خویش ،

این مشتی خاک را به درگاه خود خواند ؛

و بساطِ انبساط ، به لطف خود بسط کرد ؛

وگرنه این سیه گلیمِ وجود ،

و این ذرّه خاکِ ناپاک را کَی زهره ی آن بودی ؛

که قدم بر حاشیه ی بساط پادشاه جهان نهادی ؟

پس سزای خاک آن است که ؛

با حالت عجــــز و انکسار گوید :

ما خود ز وجود خویش تنگ آمده ایم

وز روی قضا بر سر سنـــگ آمده ایم

در دهــــــر چنین گلیــــم بدبختی را

مــا از سیـــه ای بجای رنگ آمده ایم

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید    ( 1162 )                                                        

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 23 : مؤمنون ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء  هیجدهم ـ صفحه 332 )

  ( قسمت شانزدهم )

سـرمنـزلِ معشـوق

   ( جزء هیجدهم صفحه 348 آیه 99 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم   

حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ

   ترجمه لفظی آیه شریفه :

( آنها همچنان به راه غلط خود ادامه می‏دهند) تا زمانی که مرگ یکی از آنان فرا رسد

می‏ گوید : پروردگار من ! مرا باز گردانید !

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

مرگ دو فسم است :

مرگ کرامت ، مرگ کراهت ،

مرگ کرامت ، مؤمنان راست ،

مرگ کراهت ، کافران راست ،

در مرگ مؤمن گویند :

ای نفس مطمئنه بسوی خداوند باز گرد ،

و کافر را گویند :

امروز عذاب رسوائی سزای شما است !

که نا حق می گفتید ،

و از آیات الاهی سر باز می زدید !

مؤمنان را فرشته ی رحمت ؛

با هزاران رَوح و راحت و بشارت و کرامت گوید :

دل تنگ مباش و نترس ،

و فرشته ی عذاب ، کافران را گوید :

عذاب سوزان را بچشید !

اگر کسی گوید مؤمن با آن همه کرامت و رفعت و منزلت ،

چرا از مرگ کراهت دارد ؟

جواب آن است که کراهت وی نه از مرگ است ،

بلکه از فوت لذت خدمت حق است ،

چون بر مؤمن هیچ کرامت و نعمتی ؛

مانند خدمت و ذکر حق نیست !

در خبرها آورده اند که :

یکی از پیامبران هنگام مرگ گریه می کرد ؛

او را وحی آمد که از مرگ می نالی ؟

و مرگ نخواهی ؟

گفت : نه چنین است !

بلکه گریه من بدین علت است که ؛

دیگران ذکر تو گویند و من پس از مردن نتوانم !

و نیز گفته اند که :

نفس مؤمن روزگاری با روح مخالطت افتاده ،

و به وی اُنس گرفته ،

به وقت مرگ ؛ نفس از جدایی روح کراهت دارد ؛

نه روح از جدائیِ نفس !

از این لطیف تر این که :

نفس که می نالد ، نه از مرگ می نالد ؛

بلکه وی را به روح غیرت می آید ؛

که او به سرمنزل معشوق می رسد ؛

و شبِ فراقش به آخر می رسد ؛

و بامداد وصال دمیده ؛

و سوز عشق را مرهم دیده ؛

ولی نفس را به خاک می دهند !

که از خاک آفریده شده !