نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 1139 )
آدرس این وبلاگ در تلگرام : َ
https://telegram.me/adabvaerfan
سوره 22 : حج ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء هفدهم ـ صفحه 332 )
( قسمت شانزدهــم )
آبـادیِ مسـاجـد
( جزء هفدهم صفحه 337 آیه 40 )
بسم الله الرحمن الرحیم
الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْیَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَ مَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ
ترجمه لفظی آیه شریفه :
همان کسانى که بناحق از خانه هایشان بیرون رانده شدند [آنها گناهى نداشتند] جز اینکه مى گفتند پروردگار ما خداست و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض دیگر دفع نمى کرد صومعه ها و کلیساها و کنیسه ها و مساجدى که نام خدا در آنها بسیار برده مى شود سخت ویران مى شد و قطعا خدا به کسى که [دین] او را یارى مى کند یارى مى دهد چرا که خدا سخت نیرومند شکست ناپذیر است
نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :
... وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْبِبَعْضٍ ...
خداوند از خطاهای کوچکان برای شأن بزرگان صرف نظر می کند ،
و گناه عامیان را به احترام کریمان و خاصّان می بخشد !
و در عین حال اگر خداوند ستمکاران را کیفر نمی داد ؛
و جهاد و دفاع (در راه دین و نفس و ناموس) ؛
بوسیله ی پیامبران برقرار نمی کرد ؛
پرستش گاه ها در زمان هریک از پیمبران خراب و تباه می شد !
در این آیت اشاره به این مطلب شده است که :
خداوند هرگاه بخواهد گناه کاران روی زمین را کیفر دهد ؛
چون به آباد کننده های خانه ی خود نظر می کند ؛ (1 )
و شب زنده داران و عبادت کنندگان و دوستان خود را می نگرد ؛
و استغفار کنندگان وقت سحر را می بیند ؛
از عذاب گناهکاران روی زمین منصرف می شود !
نمایی از مسجد قبا در مدینه منوره
(1 ) : [ آباد کنندگان خانه ی خدا فقط سازندگان و تعمیرکنندگان مساجد نیستند ، بلکه تعمیر واقعی و آبادی حقیقی مساجد به اقامه ی نماز های با روح و بامعنویت در مساجد است ، نمازی که از اعماق قلب (ایمان به خدا و روز قیامت ) و با پرداخت زکوة ( کمک به مستمندان ) ، و روی گرداندن از غیر خدا ( نترسیدن از غیر خدا ) باشد ؛ که فرمود :
إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِالْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّکَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَّااللَّهَ ? فَعَسَى? أُولَ?ئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِینَ ( آیه 18 سوره توبه)
در این آیه براى تکمیل این سخن شرایط آباد کنندگان مساجد و کانونهاى پرستش وعبادت را ذکر مى کند، و براى آنها پنج شرط مهم بیان مى دارد و مى گوید: « تنها کسانى مساجد خدا را آباد مى سازند که ایمان به خدا و روز رستاخیزدارند» ( اِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللهِ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَالْیَوْمِالاْخِرِ) .
این اشاره به شرط اول و دوم است، که جنبه اعتقادى و زیربنایى دارد.
بعد به شرط هاى سوم و چهارم اشاره کرده ، مى گوید: « و نماز را برپا دارند و زکات را بدهند» ( وَاَقامَ الصَّلوةَ وَآتَى الزَّکوةَ)
یعنى ایمانش به خدا و روز رستاخیز تنها در مرحله ادعا نباشد ، بلکه با اعمال پاکش آن را تأیید کند، هم پیوندش با خدا محکم باشد و نماز را به درستى انجام دهد، و هم پیوندش با خلق خدا ، و زکات را بپردازد.
سرانجام به آخرین شرط اشاره کرده ، و مى گوید «و جز از خدا نترسند» ( وَلَمْ یَخْشَ اِلاَّ اللهَ).
قلبشان مملو از عشق به خداست و تنها احساس مسؤولیت در برابر فرمان او مى کنند بندگان ضعیف را کوچکتر از آن مى شمرند که بتوانند در سرنوشت مسلمانان و در آبادى کانون عبادت آنان تأثیرى داشته باشند.
و در پایان اضافه مى کند: « این گروه که داراى چنین صفاتى هستند ممکن است هدایت شوند» (فَعَسىاُولئِکَ اَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدینَ).و به هدف خود برسند و درعمران و آبادى مساجد خدا بکوشند و از نتایج بزرگ آن بهره مند شوند.
اهمیت بناى مساجد:
در باره اهمیت بناى مسجد احادیث فراوانى از طرق اهل بیت(علیهم السلام) رسیده است.
از جمله ، از پیامبر(صلى الله علیه وآله) چنین نقل شده که فرمود:
« کسى که مسجدى بنا کند هر چند به اندازه لانه مرغى بوده باشد، خداوند خانه اى در بهشت براى او بنا خواهد ساخت»
ولى امروز آنچه بیشتر اهمیت دارد، عمران و آبادى معنوى مساجد است. و باید مسجد ، مرکزى براى جوانان با ایمان گردد، نه این که تنها مرکز بازنشستگان و از کار افتادگان شود.
مسجد باید کانونى براى فعالترین قشرهاى اجتماع باشد، نه مرکز افراد بیکاره و بى حال و خواب آلوده ها !
( برگرفته از تفسیر نمونه )
موضوع :