نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید      ( 1139 )                                                           

آدرس این وبلاگ در تلگرام  َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 22 : حج ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء  هفدهم ـ صفحه 332 )


( قسمت شانزدهــم )


آبـادیِ مسـاجـد

 

 

 ( جزء هفدهم صفحه 337 آیه 40 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْیَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَ مَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ

   ترجمه لفظی آیه شریفه :

همان کسانى که بناحق از خانه‏ هایشان بیرون رانده شدند [آنها گناهى نداشتند] جز اینکه مى‏ گفتند پروردگار ما خداست و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض دیگر دفع نمى‏ کرد صومعه ‏ها و کلیساها و کنیسه‏ ها و مساجدى که نام خدا در آنها بسیار برده مى‏ شود سخت ویران مى ‏شد و قطعا خدا به کسى که [دین] او را یارى مى‏ کند یارى مى ‏دهد چرا که خدا سخت نیرومند شکست‏ ناپذیر است


 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

 

... وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْبِبَعْضٍ ...

خداوند از خطاهای کوچکان برای شأن بزرگان صرف نظر می کند ،

و گناه عامیان را به احترام کریمان و خاصّان می بخشد !

و در عین حال اگر خداوند ستمکاران را کیفر نمی داد ؛

و جهاد و دفاع (در راه دین و نفس و ناموس) ؛

بوسیله ی پیامبران برقرار نمی کرد ؛

پرستش گاه ها در زمان هریک از پیمبران خراب و تباه می شد !

در این آیت اشاره به این مطلب شده است که :

خداوند هرگاه بخواهد گناه کاران روی زمین را کیفر دهد ؛

چون به آباد کننده های خانه ی خود نظر می کند ؛ (1 )

و شب زنده داران و عبادت کنندگان و دوستان خود را می نگرد ؛

و استغفار کنندگان وقت سحر را می بیند ؛

از عذاب گناهکاران روی زمین منصرف می شود !

نمایی از مسجد قبا در مدینه منوره

 

(1 ) : [ آباد کنندگان خانه ی خدا فقط سازندگان و تعمیرکنندگان مساجد نیستند ، بلکه تعمیر واقعی و آبادی حقیقی مساجد به اقامه ی نماز های با روح و بامعنویت در مساجد است ،  نمازی که از اعماق قلب (ایمان به خدا و روز قیامت ) و با پرداخت زکوة ( کمک به مستمندان ) ، و روی گرداندن از غیر خدا ( نترسیدن از غیر خدا ) باشد ؛ که فرمود :

 إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِالْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّکَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلَّااللَّهَ ? فَعَسَى? أُولَ?ئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِینَ ( آیه 18 سوره توبه)

در این آیه براى تکمیل این سخن شرایط آباد کنندگان مساجد و کانونهاى پرستش وعبادت را ذکر مى کند، و براى آنها پنج شرط مهم بیان مى دارد و مى گوید: « تنها کسانى مساجد خدا را آباد مى سازند که ایمان به خدا و روز رستاخیزدارند» ( اِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللهِ مَنْ آمَنَ بِاللهِ وَالْیَوْمِالاْخِرِ) .

این اشاره به شرط اول و دوم است، که جنبه اعتقادى و زیربنایى دارد.
بعد به شرط هاى سوم و چهارم اشاره کرده ، مى گوید: « و نماز را برپا دارند و زکات را بدهند» ( وَاَقامَ الصَّلوةَ وَآتَى الزَّکوةَ)

یعنى ایمانش به خدا و روز رستاخیز تنها در مرحله ادعا نباشد ، بلکه با اعمال پاکش آن را تأیید کند، هم پیوندش با خدا محکم باشد و نماز را به درستى انجام دهد، و هم پیوندش با خلق خدا ، و زکات را بپردازد.

سرانجام به آخرین شرط اشاره کرده ، و مى گوید «و جز از خدا نترسند» ( وَلَمْ یَخْشَ اِلاَّ اللهَ).
قلبشان مملو از عشق به خداست و تنها احساس مسؤولیت در برابر فرمان او مى کنند بندگان ضعیف را کوچکتر از آن مى شمرند که بتوانند در سرنوشت مسلمانان و در آبادى کانون عبادت آنان تأثیرى داشته باشند.

و در پایان اضافه مى کند: « این گروه که داراى چنین صفاتى هستند ممکن است هدایت شوند» (فَعَسىاُولئِکَ اَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدینَ).و به هدف خود برسند و درعمران و آبادى مساجد خدا بکوشند و از نتایج بزرگ آن بهره مند شوند.

اهمیت بناى مساجد:

در باره اهمیت بناى مسجد احادیث فراوانى از طرق اهل بیت(علیهم السلام) رسیده است.

از جمله ، از پیامبر(صلى الله علیه وآله) چنین نقل شده که فرمود:

« کسى که مسجدى بنا کند هر چند به اندازه لانه مرغى بوده باشد، خداوند خانه اى در بهشت براى او بنا خواهد ساخت»

ولى امروز آنچه بیشتر اهمیت دارد، عمران و آبادى معنوى مساجد است. و باید مسجد ، مرکزى براى جوانان با ایمان گردد، نه این که تنها مرکز بازنشستگان و از کار افتادگان شود.

مسجد باید کانونى براى فعالترین قشرهاى اجتماع باشد، نه مرکز افراد بیکاره و بى حال و خواب آلوده ها !

( برگرفته از تفسیر نمونه )



موضوع :