نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید       ( 1135 )                                                            

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 22 : حج ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء  هفدهم ـ صفحه 332 )

( قسمت دوازدهــم )

مقــام راز

حلول ماه مبارک رمضان بر امّت خداجوی با ایمان مبارک

 ( جزء هفدهم صفحه 335 آیه 28 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

لِیَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَ یَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ

عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِیمَةِ الْأَنْعَامِ فَکُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِیرَ

ترجمه لفظی آیه شریفه :

تا شاهد منافع خویش باشند و نام خدا را در روزهاى معلومى

بر دام هاى زبان‏ بسته‏ اى که روزى آنان کرده است ببرند

پس از آنها بخورید و به درمانده مستمند بخورانید

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

روندگان راه حق ، مختلفند ؛

و منافع هر یکی بر اندازه ی روش او است ،

و به قـــــــــدر همّت او !

صاحبان مال را منافع ؛ مال و معاش است ،

صاحبان کار را منافع ؛ حلاوت طاعت است ،

و صاحبان حال را منافع ؛ صفای نفس است .

گویند عارفی بزرگ به قصد حجّ از شهر نیشابور بیرون آمد ؛

احــــــــــــرام گرفت و چون گام در بادیه نهاد ،

به هر میل که رسیدی دو رکعت نماز گزاردی ،

تا به مقصـــــــــــــــد رسیدی ،

کفت : حاجیان و زائران که از اقطار عالم روی بدین کعبه ی شریف نهند ،

هرکدام هدفی و آرزویی دارند و می آیند تا به منافع خویش رسند ،

و منافع من در این سفر همان رکعت های نمازی است که مقام راز است !

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید                                                                 

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

 بیـم دهنــده زمـان

    ( جزء  چهارد هم صفحه 266 آیه 89 سوره مبارکه حجـر)

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ قُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ

   تفسیـــر لفظـــی :

و بگو من همان هشدار دهنده آشکارم

   تفسیر ادبی و عرفانی :

                      بگـو ای محمّــد ؛

که منـــم بیـــم دهنـــده ی آشکار !

این کلمه ی (من) جز اهل صفوت و تمکین

و ارباب صدق و تسلیم ، دیگـری را مسلّم نیست،

یعنی کسانی که در عالـم تفــریــد،

از عـیــن جمع نَفَس زنند ،

علایــــق و خلایـــــق منقطـــــع دانند ،

اسبـــــــاب را مضمحـــــــــل،

و حـــــدود را متلاشی

و اشارت و عـبـارت را متناهی دانند !

به یکبارگی دل بسوی حق پرداختـــه ،

و غیر او بگذاشتـــــه ،

که فــرمــــــود :

بگــو خــــدا و دیگران را واگــــــذار

(قُلِ اللهُ ثُــــــمَّ ذَرَهُـــــم)

نوشته اند یک روز جابــــــر ابن عـبـدالله انصاری

(از صحابه ی خاص و جد اعلای خواجه عبدالله انصاری نویسنده این تفسیر)

بر در سرای رســــول خـــــــدای در می زد

حضرت فرمود کی بر در است ؟

جابـــــــر گفت : مـــــــــــن !

رسول خـدای از گفتن و شنیدن آن کلمه کراهـت داشت ،

و به جابـر فـــرمود :

تـــــو گـفـتــــــــی منــــــــــم؟

من باری نگویــم من منــــــــم !

فـرمان آمد از جبّــــار کائنـــــــات که :

بگو من منم ! بیـــــم دهـنـــــــده ی آشکار !

ای محمّــد؛

تــــو دیگـری و کار تو دیگـر است،

تو را مسـلّـــم داشتیم که گوئی من منم ،

زیرا تـــو به مـــا و بـرای مــا هـستی !

در اخبـــار معـراج آمده که :

در خـلـوت قــرب حــق 

بر بساط انبساط این راز برفـت که :

ای محمّــد ؛

تـــــــــو برای مـــــــــــن باش چنان که نبودی !

مــــــن برای تــــــــو باشم همچنان که از ازل بوده ام !

و این همان است که فـرمــــــــود :

                          ای محمّــد ؛

از مشرکان روی بگــردان،

یعـنـی باش برای مـــــــاو بگـــــو به مـــــــا ،

و چون با مـــــــا و برای مـــــــا بودی،

پس به جز با مـــــــا با کسی پیوند نداشته باش

و آن چه مـــــــا تو را به آن خاص گردانیدیم

تصریح و اظهــــــــــــار کن

و محبت مـــــــا را نسبت به خودت اعـــلان نما !

( اَلّلهُمّ َصَلّ ِعَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّل فَرَجَهُم )

انتـظــار

از غــــم دوست ، در این میکده فــــریاد کشم

داد رس نیست کـه در هجــــر رخش داد کشم

داد و بیــــداد که در محفـل مــــا رنـدى نیست

کــــه بــــرش شکوه بــرم ، داد ز بیــداد کشـم

شادیــــم داد ، غمم داد و جفـــا داد و وفــــــا

 بــا صفـــا مـــنّت آن را کـه به مــن داد ، کشم

عـــــاشقم ، عــــاشق روى تو ، نه چیز دگرى

بــــار هجــــــران و وصالت به دل شاد ، کشم

در غمت اى گل وحشىِ من ، اى خســرو من

 جــــور مجنــــون ببـــــرم ، تیشه فرهاد کشم

مُـــــردم از زنـــدگىِ بى تــو که با من هستى

طــــرفه ســرّى است که باید برِ استــاد کشم

سال هــــا مــى گــــــذرد ، حادثـــه ها مى آید

انتظـــــارفـــــــرج از نیمـــــه خــــــرداد کشـــم

( دیوان امام خمینی [ره] ص 154 )

وَ قُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ

و بگو من همان هشدار دهنده آشکارم

[ ... و امام خمینی تنها مرجعی بود که هشدار داد!

و فرمود : آمریکا شیطان بزرگ است!

آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند .

روحشان شاد و راهشان مستدام

این ندا امروزه از دهان مبارک رهبر معظم انقلاب

حضرت آیة الله العظمی امام خامنه ای

دائما در حال تکرار است

افسوس که دولتمردان ما نمی شنوند

و یا می شنوند ولی خود را به خواب زده اند !

باشد که روزی بیدار شوند !

ولی خدا کند که دیر بیدار نشوند ! ]

همه مشکلات مــــــا

ناشی از غیبت طولانی مولایمان

محبــوب دل هـا و منجی انســـان هـا

حضرت حجـة ابن الحســــن المهــــدی(عـــج) است

یا وَجِیهَاً عِـندَاللهِ اِشفَــع لَنا عِـنـــدَالله

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان

 قائـم آل محمّـــــد (ص)

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان 

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید         ( 1134 )                                                            

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 22 : حج ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء  هفدهم ـ صفحه 332 )

  ( قسمت یازدهــم )

رمـز حــجّ

(حـجّ با عـزّت)

 ( جزء هفدهم صفحه 335 آیه 27 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَأَذِّن فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالًا وَعَلَى کُلِّ ضَامِرٍ یَأْتِینَ مِن کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ

   ترجمه لفظی آیه شریفه :

و در میان مردم براى [اداى] حج بانگ برآور تا [زایران] پیاده و [سوار]

برهر شتر لاغرى که از هر راه دورى مى ‏آیند به سوى تو روى آورند

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

حج دو حرف است ؛ (حاء) و (جیم) ،

(حاء) اشاره به حلم خداوند است ،

و (جیم) اشاره به جُرم بنده !

بدین حال که که بنده گوید :

خداوندا ؛

آمدم با جُرم خویش ،

مرا بیامرز با حلم خویش ،

الهنا عاملنا بفضلک ...

کسی را دیدند دست به پرده ی کعبه زده و می گوید :

چون من کیست ؟

مرا خداوندی است که چون گناه کنم ؛

مرا از خویش نراند و نعمت باز نگیرد !

و اگر باز آیم بپذیرد ، و بنوازد !

و اگر روی به درگاه او آرم نزدیک کند و نوازش نماید !

و اگر برگردم باز خواند و خشم نگیرد !

خداوند فرموده :

بنده ی من ؛ روزیِ من می خوری و سپاس دیگری گزاری ؟

گناه می کنی و از من شرم نداری ؟

اگر تو از من شرم نداری ؛ من از تو شرم دارم !

... یَأْتُوکَ رِجَالًا وَ عَلَى کُلِّ ضَامِرٍ ...

پیادگان و سوارگان به سوی خانه ی تو آیند ...

خداوند پیادگان راه حج را بر سواران مقدم داشت ؛

و رُتبتی بیش داد ، و آنان را بدین کرامت مخصوص گردانید ،

از بهر آن که رنج آنان بیش از رنج سواران است ،

پاهای شان آبله کرده ،

گرد و غبار راه بر سر و روی آنان نشسته ،

بر امید مشاهده ی خانه ی کعبه ؛

بارِ رنج ، بر خود هموار ساخته ،

و ترک راحت و آسایش گفته !

شگفت تر آن که ؛ در ذکر سوارانِ راه ؛

آنان را به مرکوب یاد کرده نه به راکب !

از بهر آن که رنج راه با مرکوب است نه با راکب !

آری ؛ کسی که خواهد خانه ی خدا را زیارت کند ؛

و کعبه را مصافحت نماید ،

و به ناز و نیاز ، آن را در بر گیرد ؛

باشد که باری بر خود نهد ، و رنجی کشد !

[ و این زمان که نه از پیاده رفتن خبری است و نه از مرکوب جاندار ! ساعتی بر طیاره نشینند و هزاران فرسخ را در ساعتی چند بپیمایند ! آب و نان و غذا و میوه و هتل آماده ! پس نه رنجی هست و نه زحمتی ، زیارتی آسان و سیاحتی رایگان ! ؛ مدام با گوشی همراه تماس مفت با اهل و خاندان ! سوغات بیاورند چندین چمدان ! با ارزی که دولت می دهد به آنان ارزان ! .... و اینک که راه را بستند آن خاندان ، و دلها را شکستند بر ایرانیان ؛ خدای را ستایش می کنیم و می پرستیم در همین مکان ! مفتِ مفت و رایگان ! ... عزّت و احترام و قدر و منزلت مسلمان ایرانی بیش از آن است که ذلت و تحقیر خائنان به حرم و اسلام را گردن نهد ... ما رنج و زحمت را می پذیریم اما هیهات منا الذّله را از مولایمان حسین علیه السلام یاد گرفته ایم ، همان امام محبوبی که حج را رها کرد و بسوی شهادت شتافت ... السلام علیک یا اباعبدالله الحسین ... ]

کعبه مقدس که بود هزاران سال بت خانه ی کافران ،

از غیرت نظر اغیار به درگاه خداوند بشد نالان ،

بگفتا ؛ خداوندا ؛ مرا شریف ترین نقطه ی زمین گردانیدی ،

آن گاه به بلای وجود بت ها مرا مبتلا کردی !

[ پس از رهایی از بت ها مرا به دام خلفای جور انداختی !

این خلیفه پس از آن خلیفه ، این شاه پس از آن شاه !

[ و اینک ... اسیر دست وهابیان سعودی گردانیدی ...

مرا از شر و نکبت اینان آزاد کن !

و با ظهور خلیفه ی راستینت ؛

در کنار من ندایش را به جهانیان برسان ؛

که اَلا یا اَهلَ العالَم ؛ اَنَا المَهدِیّ ... ]

از بارگاه جبروت خطاب رسد که ؛

چون خواهی معشوق هزاران پیغمبر باشی ؛

و خواهی که همه ی اولیاء و صدّیقان ،

و عاشقان و عارفان ، را در راه بسوی خود بینی ؛

و آنها را به ناز در کنار گیری ؛

و هزاران ولیّ و عارف و صدیق را ؛

جان و دل در عشق خود بسوزی و بگدازی ؛

یا در آن بادیه ی مردم خوار ، بی جان کنی !

عجب نباشد که چندی ؛

آن بلایا و محنت ها کشی ؛

و صفات صفا و مروه ی خود در قهر غیرت فرو گذاری !

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید         ( 1132 )                                                           

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 22 : حج ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء  هفدهم ـ صفحه 332 )

    ( قسمت نهــــــــــم )

سـریــر عـزّت

 ( جزء هفدهم صفحه 335 آیه 26 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِیمَ مَکَانَ الْبَیْتِ أَن لَّا تُشْرِکْ بِیشَیْئًا

وَطَهِّرْ بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْقَائِمِینَ وَالرُّکَّعِالسُّجُودِ

   ترجمه لفظی آیه شریفه :

و چون براى ابراهیم جاى خانه را معین کردیم [بدو گفتیم] چیزى را با من شریکمگردان

و خانه ‏ام را براى طواف ‏کنندگان و قیام ‏کنندگان و رکوع‏ کنندگان [و]سجده ‏کنندگان پاکیزه دار

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

ما ابراهیم را نیرو و اسباب و ابزار کار دادیم ؛

و او را یاری کردیم تا خانه ی کعبه را ساخت ؛

آن گاه به او گفتیم :

ساخته ی خود را مبین ،

 توفیق و یاریِ ما را بین !

جهد و کوشش خود را منگر ،

بلکه عنایت و خواست ما را بنگر !

ای جوانمـــــرد ؛

بنده را دو دیده داده تا با یکی صفات آفاتِ نفسِ خود بیند !

و با دیگری الطاف و عنایات و کرم حق بیند !

با یک دیده فضل او بیند و با یک دیده فعل خود نگرد !

چون فضل او بیند افتخار کند ،

و چون فعل خود بیند افتقار نماید و نیاز آورَد !

چون کَرَم بیند در ناز آید ،

و چون عدم بیند در نیاز آید !

هرگاه فعل خود بیند گوید :

کاش مرا خراباتی بودی !

و هرگاه فضل او بیند گوید :

کجایند فرشتگان آسمان ؛

 تا پیش تخت دولت و سریر عزت ما صف برکشند !

گه با کفِ پر سیمم و گه درویشم

گه با دل پر نشاط و گه دل ریشم

گه باز پسِ خلق و گهی در پیشم

من بوقلمــــــونِ روزگار خویشم !

لـذّت عشــق

لذت عشـق تـو را جـز عـاشـق محـــزون ، نداند
رنج لذت ‏بخش هجـران را به جز مجنـون ، نداند

تا نگشتى کوهــکن ، شیـرینى هجـــران ندانى

نــــاز پـــرورده ، ره آورد دل پــــــر خــــون نداند

خسـرو از شیرینى شیــرین ، نیابد رنگ و بویى

تا چو فرهاد از درونش ، رنگ و بـــو بیرون نداند

یوسفـــى بایــــــد که در دام زلیخـــا ، دل نبـازد

ورنه خورشید و کواکب در برش مفتــــون نداند

غـــــرق دریــــا جز خروش موج بى پایان ، نبیند

بـادیه پیمـاى عشقـت  سـاحـل و هـامـون نداند

جلـــــــوه دلـــدار را آغــــاز و انجامــــــى نباشد
عشـق بى پایـان مـا جـز آن چـرا و چـون ، نداند

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 98 ]

این جمعه هم که نیامدیـد آقـا !

و ما برای تعجیــــــل در فـــــــرج مبارکتــــان

همچنـــــان دعـــا می کنیم

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید         ( 1131 )                                                            

آدرس این وبلاگ در تلگرام :   َ        

https://telegram.me/adabvaerfan

سوره 22 : حج ( مدنی ـ 78 آیه دارد ـ جزء  هفدهم ـ صفحه 332 )

( قسمت هشتم )

مسجـود فرشتگان

 ( جزء هفدهم صفحه 335 آیه 24 )

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَهُدُوا إِلَى الطَّیِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَى صِرَاطِ الْحَمِیدِ

   ترجمه لفظی آیه شریفه :

و به گفتار پاک هدایت مى ‏شوند و به سوى راه [خداى] ستوده هدایت مى ‏گردند

 نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :

                       وَ هُدُوا إِلَى الطَّیِّبِ مِنَ الْقَوْلِ...

گفتار پاک آن است که ؛ از دعوی ، پاک است ؛

و از خود بینی و خودستائی دور ؛

و به نیاز نزدیک ،

و به عجز خویش اقرار ؛

و به گناه خویش اعتراف کردن ،

و به سوز و گداز اقتدا به آدم کردن ،

و ظَلَمنا اَنفُسَنا گفتن است .

که ؛ نزدیک ترین راه به سوی خدا اظهار نیاز ؛

و دورترین راه ، اظهار دعوی کردن است ،

که پرده ی زمخت میان حق و او است ؛

هیچ حجابی سخت تر از دعوی نباشد ؛

اینک به راه ابلیس نگر ؛ تا همه دعوی بینی ؛

و به راه آدم نگر ، تا همه نیاز بینی .

ای آدم ؛

تو خود میگوئی : ظَلَمنا اَنفُسَنا ما بر خود ستم کردیم !

ای ابلیس ؛

تو نیز گوئی : من بهتر و برترم !

همه ی موجودات را از کتم عدم به فضای قضا آوردند ،

و گیاهِ نیاز از خاکِ آدم رُست ،

تا مسجود فرشتگانش کردند !

و بر تخت خلافتش نشاندند ،

و مقرّبان را پیش تخت وی به پای داشتند ،

و از نیاز او ذرّه ای کم نشد !

و باز گفت :

خداوندا ؛ ما به خود ستم کردیم !

خداوندا ؛ آن ، همه ، فضل تو است ،

و مسند خلافت ، عطای تو است .

بدان ای جوانمرد که ؛

مردان خدا با نفس خود جنگی کردند ،

و این جنگ را هرگز روی صلح نیست !

عارفی گوید :

روز ی گناه کردم ؛ سیصد هزار بار توبه کردم ؛

و هنوز خود را از آن گناه در خطر می بینم !

پس بدان که ؛

مردان خدا نفس خویش را ضد دین یافتند ،

و مرد دین با ضد دین به صلح کی تواند بود ؟

گاه آن نفس را به خوک و گاه به سگ وصف کردند ،

هر نقشی که بر او کردند ، راست آمد مگر نقش دین !