نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید (655 )  

ســوره 5 : انعـــام ( مکّی ـ 165 آیه دارد ـ جزء هفتم ـ صفحه 128 )

  ( قسمــت ســوّم )

ضیــــاء معـرفــت

( جزء هفتــم صفحه 128 ـ آیه   1 ) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَ جَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ

ثُمَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ بِرَبِّهِم یَعْدِلُونَ

تفسیر لفظی :

به نام خداوند رحمتگر مهربان

ستایش خدایى را که آسمان ها و زمین را آفرید و تاریکی ها و روشنایى را پدید  آورد

با این همه کسانى که کفر ورزیده ‏اند [غیر او را] با پروردگار خود  برابر مى ‏کنند

تفسیر ادبی و عرفانی :

... وَ جَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ...

هر جا جهــــل است همه ظلمت است ، یعنی هر جا نادانی است همه جایش تاریکی است ،

و هر جا علــــم  است همه جایش نــــــور است ، یعنی هرجا دانش است همه روشنائی است

و آن جا که علــــم و عمـــــل  است نور بالای نور (نورٌ علی نور) است ،

پس بنده تا در تدبیر کار خویش است در ظلمت جهل است و غشاوه ی غفلت ،

و تا در تفویض است در ضیـــــــاء معرفت است و نـــور هدایت .

در آثار خطاب به فرزند آدم آورده اند :

ای بنی آدم ؛ دو کار بزرگ تو را در پیش است ،  

یکی امر و نهی به کار داشتن که ما بر تو نهادیم ، و پیوسته ملازم آن باش ،  

دیگری تدبیــــر امورخــویش که آن ما در خود پذیرفتیم ، و

تو دل از آن آسوده دار که مــــا تدبیـــر بنـــدگان خـــود را به علم خود کنیم ،

که ما به حال بندگان خود بینـــا و آگاهیـــــم .

**************************

الهــــــــــی ؛

به حرمت نامی که تـــو دانی ،

به فریاد ما رس که می توانی ،

الهــــــــــــی ؛

مَکُش این چراغ افروخته را ،

مسوزان این دل سوخته را ،

مَدَر این پرده دوختــــــــه را ،

و مران این بنده نوآموخته را .

الهـــــــــــــــی ؛

اگر تن مجرم است دل مطیع است ،

و اگر بنده بدکار است ، کَرَم تو شفیع است .

بـــادا کــرم تـــو بر همـــه پاینــده

احســـان تـــو سوی بندگان آینده

بر بنــده خود گناه را سخت مگیـر

ای داور بخشنـده بخشـــــاینـــده