*** نـذر آقـا ***
کلام عشق
نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید (896 )
ســوره 13 : رعــد ( مـدنـی ـ 43 آیه دارد ـ جزء سیـزدهم ـ صفحه 249)
( قسمــت دوّم )
دوستیِ حـقّ
جزء سیزد هــم صفحــه 249 ( آیـه 4 )
بسم الله الرحمن الرحیم
وَفِی الأَرْضِ قِطَعٌ مُّتَجَاوِرَاتٌ وَ جَنَّاتٌ مِّنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَ نَخِیلٌ صِنْوَانٌ وَ غَیْرُ صِنْوَانٍ
یُسْقَى بِمَاء وَاحِدٍ وَ نُفَضِّلُ بَعْضَهَا عَلَى بَعْضٍ فِی الأُکُلِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ
تفسیـــر لفظـــی :
و در زمین قطعاتى است کنار هم و باغ هایى از انگور و کشتزارها و درختان خرما چه از یک ریشه و چه از غیر یک ریشه که با یک آب سیراب مىگردند و [با این همه] برخى از آنها را در میوه [از حیث مزه و نوع و کیفیت] بر برخى دیگر برترى مى دهیم بى گمان در این [امر نیز] براى مردمى که تعقل مى کنند دلایل [روشنى] است
تفسیر ادبی و عرفانی :
از آن جا که رموز عارفــــان است و فهم صادقــــان ،
به زبان اشارت می فرماید :
چنان که خداوند در زمین تفاوت نهاد و نقاط مختلف آفرید ؛
و بعضی را بر بعضی فزونی و فضیلت داد ،
همین گونه در طینت انسان ها تفاوت نهاد ،
و گـــروهی را بر گـــــــــروهی برتــــــری داد !
حضرت مصطفی صلوات الله و سلامه علیه و علی آله الطاهرین فرمودند :
مردم هم چون کان ها (معدن ها ) مختلف و متفاوتنـــــــد ،
یکی زر ، یکی سیم ، یکی آهن ، یکی مس ، یکی نفت و ... هستند !
یکی را بالاترین قــــــدم گاه ، اقبـــــــــال او ؛
و یکی پست ترین منــــــزلگاه ، ادبــــــار او !
یکی رضــــــــوان در آرزوی صحبــــت او ؛
و یکی را شیــطان ، ننگ از عمــــــل او !
چون از این مقــــــــام برتـــــــر آئی ؛
یکی اسیـــــر بهشت و یکی امیــــــــــر بهشت !
چنان که درختــــان هم به همدیگر نمانند !
و میوه و ثمــــــر آن نیز به هم نمانند !
هر درختی را باری ، و هر نباتی را بری است ،
هر طاعتی را فــــــــردا ثــــــــوابی است ،
و هرکس را آن جا مقـــــامی است ،
جای هرکس به قـــدر روش او ،
و هر فرعی را سزاوار اصل خویش !
که گفتــــه انـــــد :
دنیـــــــا بر مثـــال عـــــروس است !
و مردم در حق او سه گروهنــــد :
یکی دنیـــــــــادار است ؛
که این عروس را مشّاطه گری می کند ؛
و او را می آرایــــــد و جلــــــــوه می دهــــد ،
دیگری زاهــــــــد است ؛
که آن عروسِ آراستــــــه را رهــــــــــا می کند ،
و یا آن را تبـــــــــاه می کنـــــــد !
آرایه هایش را بهم می ریزد ،
و زشتی هایش را عیـــــان می کنــــــد !
سوم عــــــــــارف است ؛
که چنان مهــــر و دوستــــیِ حـــــق او را مشغــول داشتــــه ؛
که پروای دوستی یا دشمنی با این عروس را ندارد !
فـــــــردا که رستـــــاخیــــــــز شود ؛
دنیادار و دنیاخواه و دنیاپرست را در مقام حساب کشند !
اگر خداونــــــد با او مسامحت کنـــــــــد ،
از فضـــــــــل خداونـــــــــدی است ،
و اگر از او مؤاخـــــذت و مناقشت کند ، ســـــــزای اوست ،
و آن زاهد را به بهشت برند که این پاداش کردار اوست ،
و آن عارف را از منزل های بهشتیان برگذرانند ؛
و به اعلی علّیین و مقام قرب الهی برند ،
که فرمود : عِندَ مَلِیکٍ مُقتَدِر
عاشق دلباختــه
سر خُــــم بــاد سلامت که به من راه نمود
ســـــاقىِ باده به کف ، جـان من آگاه نمود
خــــادم درگـــه میخـــــانه ی عشّاق شدم
عـــاشق مست ، مــــــرا خادم درگاه نمود
ســـر و جانــم به فـــداى صنم بـاده فروش
که به یک جرعه ، مرا خسرو جمجاه نمود
مـــاهِ رُخســار فروزنـــده ات اى مایه عیش
بى نیــــازم به خــدا از خور و از مــاه نمود
برگ سبزى ز گلستــــــــان رُخت بخشودى
فــارغم از همه فردوسىِ گمراه (1) ، نمود
با کـــه گویم غم آن عاشق دلبـــاختـــــه را
کـــــه همـــه راز خود اندر شکم چــاه نمود
[ دیوان امام خمینی (ره) ص 116 ]
---------------------------------------------------------------------------------
(1) منسوب به "فردوس" به معنى بهشت "فردوسى" یعنى بهشتى ، اهل بهشت
موضوع :
نظر ()