نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 823 )
ســوره 10 : یونُس ( مـکّــی ـ 109 آیه دارد ـ جزء یازدهم ـ صفحه 208 )
( قسمــت ششـــم )
کلیـد رحمـت
جزء یازد هــم صفحــه 209 آیه12 )
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ إِذَا مَسَّ الإِنسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًا فَلَمَّا کَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ
مَرَّ کَأَن لَّمْ یَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَّسَّهُ کَذَلِکَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفِینَ مَا کَانُواْیَعْمَلُونَ
تفسیـــر لفظـــی :
و چون انسان را آسیبى رسد ما را به پهلو خوابیده یا نشسته یا ایستاده مى خواند و چون گرفتاریش را برطرف کنیم چنان مى رود که گویى ما را براى گرفتاریى که به او رسیده نخوانده است ! این گونه براى اسرافکاران آنچه انجام مى دادند زینت داده شده است
تفسیر ادبی و عرفانی :
دعــــا کلیــــد رحمـت است و گــواه عبــودیت ،
هرکس که درب دعــــا بر او گشودند ،
درب اجــــــــابت هم گشودند ،
که فرمــــــود :
ادعونی استجب لکم ،
دعــــا ؛ پیرایـه ی پیوستگان است ،
و مایـــه ی دست گرفتــــگان ،
مصطفی (ص) فرمودند :
دعــــا سِــــلاح مؤمـــــن است ،
و پـــــایــــــه ی دیـــــــن ،
و نـور آسمــــان هــا و زمیـــن ،
هرکـــه به کاری درمـانَد ،
یا او را نکبتــی روی دهــــــد ،
دست در دعــــــا و تضــــــرّع زند .
دعا کردن و دست نیـــاز به درگاه بی نیـــاز برداشتن ،
اهــــل شـــــرع را مقــــامی جلیــــــل است ،
و عیـــــــن عبـــــــــــادت است ،
و رسیدن به بهشت را نیک وسیلـــت !
اما حال عارفان حالی دیگر است ،
و راه ایشــان طریقی دیگر !
گویند عارفی در یکی از مناجات ها گفت :
خـــدایـــــــــا ؛
مـــرا سیــــــراب کن !
ندائی شنید که می گفت :
میـــان مــن و تـــو در می آئی ؟
ما خود دانیم سزاوار هر بنـــده چیست !
و قصـــــد او را می دانیـــــــــم !
او گفت : از این پیش آمد ، روزگاری حسرت خوردم ،
و از گفتـــــــــه ی خود استغفــــــــــار کردم .
ای بسا خواجگانِ خودپرست ،
و جهان داران سرمست ،
که با کام و نا کام بودنـــد ،
و خانه های پر نقش و نگار داشتند ،
و بر مرکب های راهـــــوار ســــوار بودند ،
و ردای تکبّــــر و غــــرور بر دوش داشتنـــــد ،
و فرعون وار نـــــدای جبّــــــاری بر خویش زدند ،
ولی چون از حــــقّ ســــــر بـــــاز زدند ،
و رسالت رسولان و نبوّت پیغمبران را بـــازی شمردند ،
خداونــــــــد ؛ دمــــــــــار از روزگارشـــان درآورد ،
و تخت و کلاهشان را سرنگون کرد ،
و بســــاط کبــــر و غرورشان در هم نوردید ،
نه خود زنــــده ، و نه نــام و نشانشان در جهـــان مانده ،
آری ؛ سرانجام ظلم و ستم این است .
کلیــد رحمت :
[کلیدی است واقعی ؛ نه از آن کلیدهای مجازی ؛ چوبی و مقوائی و پلاستیکی که هیچ دری را باز نخواهد کرد ! ]
دلجوئی پیـــر
دست آن شیــــخ ببوسیـــــد که تکفیـــــرم کرد
محتسب را بنوازیــــــــد کــــــــــــه زنجیـرم کرد
معتکف گشتــــم از این پس ، به در پیــر مغـــان
که به یک جرعه مى از هر دو جهان سیــرم کرد
آب کوثــــر نخـــــــــورم ، منّت رضــــوان نبــــرم
پرتــــــــــــو روى تو اى دوست ، جهانگیـرم کرد
دل درویـــــش به دست آر کــه از ســـــرّ اَلَست
پــــــرده بـرداشتـــــه ، آگاه ز تقـــدیـــــــرم کرد
پیــر میخـانــه بنــــازم که به سر پنجـــه خویش
فـــــانیـــم کرده ، عدم کـرده و تسخیـــــرم کرد
خـــادم درگه پیــــــــرم کـــــــــــه ز دلجویى خود
غـــــافل از خـــــــویش نمــــود و زبر و زیرم کرد
[دیوان امام خمینی (ره) ص 83 ]
موضوع :