*** نـذر آقـا ***
کلام عشق
نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 807 )
ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )
( قسمــت بیست و نهــم )
حقیقـتِ حـال
جزء د هــم صفحه 201 آیه 83 )
این سوره چون با عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است .
اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم
فَإِن رَّجَعَکَ اللّهُ إِلَى طَآئِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوکَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُواْ مَعِیَ أَبَدًا
وَ لَن تُقَاتِلُواْ مَعِیَ عَدُوًّا إِنَّکُمْ رَضِیتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُواْ مَعَ الْخَالِفِینَ
تفسیـــر لفظـــی :
و اگر خدا تو را به سوى طایفه اى از آنان باز گردانید و آنان براى بیرون آمدن [به جنگ دیگرى]
از تو اجازه خواستند بگو شما هرگز با من خارج نخواهید شد و هرگز همراه من با هیچ دشمنى
نبرد نخواهید کرد زیرا شما نخستین بار به نشستن تن در دادید پس [اکنون هم] با خانه نشینان بنشینید
تفسیر ادبی و عرفانی :
نوشته اند : متخلفین از یک طایفه بودند ،
چون همه ی تخلف کنندگان منـــافــق نبودند ؛
بلکه آنان ســـه گـــروه بودند ؛
که از جنـــگ نشستند و تخلف کردند ! :
گروهی به دشمنی نشستند و شادی کردند ،
گروهــی به معــــذرت نشستنــــد و گریستنــــــد ؛
کــــــه توشــــــــه و اسبـــاب جنـــــــگ نداشتنـــــــــد ،
گروهــــی بر غفلــــــت نشستنــد کــه پشیمـــــــــان شدند !
در اخبار چنین آمده که :
روزی شبلی با جمعی از عارفان به سماع نشسته بودند ،
درویشی در آن حــــــــــال به حــــرمت پیش آمــــد ؛
و در صف نعـــــــال (پائین مجلس) نشست ،
کلاهی پشمینــــــــــه بر سر نهـــــاده ،
و پلاسی سیـــــاه پوشیـــده بود !
چون از حقیقتِ حــــالِ وی کسی آگاه نبود ؛
شبلی پرسید :
ای درویش ؛ این کلاه و پلاس را به چنـد خریـــدی ؟
گفت : به دنیـــا و هرچه در دنیـــــــا است !
سپس گفت :
ای شبلی ؛ گستـــــــــاخی مکــــــــــن !
که خـدای را بندگانی است که اگر اشارت کنند ؛
ستــــون مسجـــــــد ، نقـــره ی سپیـــــد گـــــــردد !
شبلی گوید :
در آن دم نگاه کردم ،
ستون مسجد را دیدم که رنگ نقـــــره ای به خود گرفت !!!
شیخ انصاری گفت :
الاهـــی ؛
نه دیــــدار تــــو را بهـــــا است ،
و نه رهی را صحبــــــت ســــــزا است ،
و نه از مقصود ذره ای در جــان پیـــــدا است !
پس این درد و ســـــــوز در جهــــــــان چــــرا است ؟
پیـــــــداست که بـــــــلا در جهــــــــان چنــــــد جـــا است ،
این همه سهم (1) است اگر روزی به این خــــاز (2) خــــرمـــا است !
چنــــان کـــه فرمـــــــود :
بنــــدگان من ؛ رهیــــــــگان من ؛
روز و شبِ شما گنـــاه کاری و جفـــا کاری است ،
و شایسته ی من که خداوندم آمرزگاری و بردباری است !
آمرزش خواهیـــــــد ؛ تـــا بیــــــامـــــرزم ،
بازآئیـــــــــد ؛ تـــــا بپــذیـــــــــرم ،
بخوانیــــــد ؛ تــــــــا بنیــــوشــــــــــم ،
شما آن کردید ؛ که از شمـــا آید ،
و مـــن آن کنــــم ؛ که از من آیــــــــد !
هیچ جا به گزاف نبخشند مگر این جـــــــا !
باز آئید ؛ هیچ جـــا مانند اینجــــا عـــــــــذر را نپذیرند !
پس عـــــــذر خــــود بگوئیــــــــد ،
ما را از عیب پذیرفتن عــار نیست و از آمرزیدن بـــــاک نه !
عارفی بزرگ گوید :
بـــار خـــدایـــــــا ؛
از کَـــرَم تـــو همین چشـــــم داریم ،
و از لطف تــــــــو همین گـــــــوش داریم ،
بیامرز ما را که بس آلوده ایم به کـردار خـــویش ،
بس درمانــــــــده ایــــــم به وقت خـــویش ،
بس مغــــــــروریم به پنــــــدار خویش ،
بس محبوسیم در سرای خویش ،
دست گیــــــــر مــــا را به فضـــل خویش ،
بـــــــاز خوان مــــا را به کرم خویش ،
باز ده ما را به احسان خویش .
------------------------------------------------------
(1) سهم : تیــــری که با کمان اندازند یا در قرعه کشی بکار می بردند
ترس ، بیم و هراس
(2) خاز : چرک بدن یا جامه ، پارچه کتانی هم گفته شده
موضوع :
نظر ()