نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 793 )
ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )
( قسمــت پانـزدهـــم )
خرقـه ی تـزویــر
( جزء د هــم صفحه 192 آیه 34 )
این سوره چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است .
اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّ کَثِیرًا مِّنَ الأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ یَصُدُّونَ عَن
سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ
تفسیـــر لفظـــی :
اى کسانى که ایمـــان آورده اید بسیارى از دانشمندان یهود و راهبان اموال مـــردم را به ناروا
مى خورند و [آنان را] از راه خدا باز مى دارند ، و کسانى که زر و سیم را گنجینه مى کنند
و آن را در راه خدا هزینه نمى کنند ایشان را ازعذابى دردناک خبر ده
تفسیر ادبی و عرفانی : [ بخش دوم ]
... لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ ...
از روی اشارت می فرماید :
مبادا که عالِـــــــم در تعلیمِ علم ،
و مـراد در تربیت مریــد طمــــــــع ورزد !
که تطمــع ، آئینـــــه ی علــــــــم را تـاریـــک ،
و چشمـــه ی بــــرکــت را خشــک کنـــد ،
و قیمــــــت مــــــردم را کــــــــم کند ،
و هیبت مـراد را از دل مریـد ببرد ،
و حرمت علــــمفــرو نهـــد !
پیامبر (ص) فرمودند :
بَــــد بنده ای است بنده ی طمع و پیرو هوی و هوس ،
که بدتــــرین پیــــروی از نفس امّــــــــاره است .
و نیز ایشان فرموده اند :
بیاید زمانی بر امت من که ؛
فرمانروایـــان شان ستــم کنند ،
روحانیــــــان شان طمــــــــع ورزند ،
عبـــــــادت کاران شــــان ریـــــــا کننــد ،
بازرگانـــــان شـــان ربــــــــــا خـــــــورنـــــد ،
و زن های شان به زیـور دنیـا خود را آراسته کنند !
[ زن ها ؛ پیروی هوی و هوس و مُــــدِ روز و چشم و هم چشمی ، دنبال مُد روز در تزئینات و جواهرات ، در کفش و کیف و لباس ، در آرایش ، در وسیله ی نقلیــه ، در وسایل خانگی ، در ظاهر خانه و دکوراسیون و مبلمان و تلویزیون و یخچال و لباسشوئی و .... باشند ! و مرد ها نیز همه ی همتشان برای فراهم کردن رفاه و آسایشِ بیشتر باشند ، غافل از این که برای به دست آوردن این همه رفاه و آسایش ، آرامش روحی و روانی خود و خانواده خود را تحت الشعاع قرار خواهند داد ]
دانشمندی که در آموزش دانش به دیگران چشم طمـــــع به مـــال دنیــــا ندارد ، و آسایش و بهره مندی مـــــــردم را در آن جوید ، و دانش خود را در طلب جاه و مقام و ریاست و وزارت و وکالت و مال اندوزی تبــــاه و ضــایــــــع نکند ، از علـــــم خود برخوردار شود ، و برکت دانش به او رسد ، و ثــواب او ثــواب پیـــامبــــران باشد .
خرقــه ی تــزویــــر
ماییم و یکی خرقـــهی تــزویــر و دگــر هیـــــچ
در دام ریــــا ، بستـه به زنجیــــر و دگــر هیـــچ
خودبینی و ، خودخواهی و ، خودکامگی نفس
جان را چو روان ، کرده زمین گیــر و دگر هیچ
در بــارگـــــه دوست ، نبــردیــم و ندیـدیـــــم
جز نـامــهی سربستـه به تقصیر و دگر هیــچ
بگزیده خـرابـــات و ، گسسته ز همـــه خلـق
دل بستـه به پیش آمدِ تقــدیــــر و دگر هیـــچ
درویش که درویش صفت نیست ، گشـــایــد
بر خلـق خـــدا دیـــدهی تحقیــــر و دگر هیچ
صـــوفی که صفـــاییش نباشد ، ننهــد سـر
جـــز بر در مــردِ زر و شمشیـــر و دگر هیـچ
عالِم که به اخــــلاص نیــــاراستــــه خود را
علمش به حجابی شده تفسیــر و دگر هیچ
عــارف که ز عــرفــان کتبی چنـــد فراخواند
بستـه است به الفــاظ و تعابیــر و دگر هیچ
[ دیوان امام خمینی (ره) ص 74 ]
موضوع :