نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 793 )                                                                               

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

  ( قسمــت پانـزدهـــم )

خرقـه ی تـزویــر

( جزء د هــم صفحه 192 آیه 34   )

این سوره چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است . 

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّ کَثِیرًا مِّنَ الأَحْبَارِ  وَالرُّهْبَانِ لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ یَصُدُّونَ عَن

سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ  وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم  بِعَذَابٍ أَلِیمٍ   

   تفسیـــر لفظـــی :

اى کسانى که ایمـــان آورده‏ اید بسیارى از دانشمندان یهود و راهبان اموال مـــردم را به ناروا

مى‏ خورند و [آنان را] از راه خدا باز مى‏ دارند ، و کسانى که زر و سیم را گنجینه مى‏ کنند

و آن را در راه خدا هزینه نمى ‏کنند ایشان را ازعذابى دردناک خبر ده

  تفسیر ادبی و عرفانی : [ بخش دوم ] 

... لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ    ...

از روی اشارت می فرماید :

مبادا که عالِـــــــم در تعلیمِ علم ،

و مـراد در تربیت مریــد طمــــــــع ورزد !

که تطمــع ، آئینـــــه ی علــــــــم را تـاریـــک ،

و چشمـــه ی بــــرکــت را خشــک کنـــد ،

و قیمــــــت مــــــردم را کــــــــم کند ،

و هیبت مـراد را از دل مریـد ببرد ،

و حرمت علــــمفــرو نهـــد !

پیامبر (ص) فرمودند :

بَــــد بنده ای است بنده ی طمع و پیرو هوی و هوس ،

که بدتــــرین پیــــروی از نفس امّــــــــاره است .

و نیز ایشان فرموده اند :

بیاید زمانی بر امت من که ؛

فرمانروایـــان شان ستــم کنند ،

روحانیــــــان شان طمــــــــع ورزند ،

عبـــــــادت کاران شــــان ریـــــــا کننــد ،

بازرگانـــــان شـــان ربــــــــــا خـــــــورنـــــد ،

و زن های شان به زیـور دنیـا خود را آراسته کنند !

[ زن ها ؛ پیروی هوی و هوس و مُــــدِ روز و چشم و هم چشمی ، دنبال مُد روز در تزئینات و جواهرات ، در کفش و کیف و لباس ، در آرایش ، در وسیله ی نقلیــه ، در وسایل خانگی ، در ظاهر خانه و دکوراسیون و مبلمان و تلویزیون و یخچال و لباسشوئی و .... باشند ! و مرد ها نیز همه ی همتشان برای فراهم کردن رفاه و آسایشِ بیشتر باشند ، غافل از این که برای به دست آوردن این همه رفاه و آسایش ، آرامش روحی و روانی خود و خانواده خود را تحت الشعاع قرار خواهند داد ]

دانشمندی که در آموزش دانش به دیگران چشم طمـــــع به مـــال دنیــــا ندارد ، و آسایش و بهره مندی مـــــــردم را در آن جوید ، و دانش خود را در طلب جاه و مقام و ریاست و وزارت و وکالت و مال اندوزی تبــــاه و ضــایــــــع نکند ، از علـــــم خود برخوردار شود ، و برکت دانش به او رسد ، و ثــواب او ثــواب پیـــامبــــران باشد .

خرقــه ی تــزویــــر  

ماییم  و یکی‌ خرقـــه‌ی‌ تــزویــر و دگــر هیـــــچ

در دام  ریــــا ، بستـه به زنجیــــر و دگــر هیـــچ

خودبینی‌  و ، خودخواهی‌ و ، خودکامگی‌ نفس 

جان را چو روان ، کرده زمین گیــر و دگر هیچ

در بــارگـــــه دوست ، نبــردیــم و ندیـدیـــــم

جز نـامــه‌ی‌ سربستـه به تقصیر و دگر هیــچ

بگزیده خـرابـــات و ، گسسته ز همـــه خلـق

دل‌ بستـه به پیش آمدِ تقــدیــــر و دگر هیـــچ

درویش که درویش صفت نیست ، گشـــایــد

بر خلـق خـــدا دیـــده‌ی‌ تحقیــــر و دگر هیچ

صـــوفی‌ که صفـــاییش نباشد ، ننهــد سـر

جـــز بر در مــردِ زر و شمشیـــر و دگر هیـچ

عالِم که به اخــــلاص نیــــاراستــــه خود را

علمش به حجابی‌ شده تفسیــر و دگر هیچ

عــارف که ز عــرفــان کتبی‌ چنـــد فراخواند

بستـه است به الفــاظ و تعابیــر و دگر هیچ

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 74 ]

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 792 )                                                                               

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

  ( قسمــت چهـاردهـــم )

نـــداء حــقّ

   ( جزء د هــم صفحه 192 آیه 34   )

این سوره چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است . 

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّ کَثِیرًا مِّنَ الأَحْبَارِ  وَالرُّهْبَانِ لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَ یَصُدُّونَ عَن

سَبِیلِ اللّهِ وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ  وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم  بِعَذَابٍ أَلِیمٍ   

 تفسیـــر لفظـــی :

اى کسانى که ایمـــان آورده‏ اید بسیارى از دانشمندان یهود و راهبان اموال مـــردم را به ناروا

مى‏ خورند و [آنان را] از راه خدا باز مى‏ دارند ، و کسانى که زر و سیم را گنجینه مى‏ کنند

و آن را در راه خدا هزینه نمى ‏کنند ایشان را ازعذابى دردناک خبر ده

 تفسیر ادبی و عرفانی :

در این آیت هم تخصیص است ؛

هـــم تشــــــــریــــف است ،

هـــم تهـدیــــــــد است ،

و هــــم وعیـــــــد !

تشـــریــف مؤمنــان است که ایشان را ؛

به نــــدای کــــرامــت می خوانَـــــد ،

و به خطاب کریـــم می نــوازد ،

و نوازش خود بر ایشان می نهــــد ،

و عطای خود بر ایشان می ریــــــــزد ،

و به ایمــــــان شان گــــواهــــی می دهد ،

ایــــن است کــــــــرامـــت و نعمــت ،

این است لطافـــت و رحمــــت ،

کاری در ازل ســـــاختــــه ،

بنده را بی بند ، عقد دوستی بسته ،

و نداء کرامت و نعمت به جـــان وی رسانده !

باید دانست که نـــــداء حـــــقّ سه قسم است :

یکی را به نــداء وعیـــــــد از روی عظمت خواند و به تــــرس افتاد ،

یکی را به نـــداء وعــــد به نعمت رحمت خواند ؛ به رجـا افتاد ،

یکی را به نداء لطف به حکم انبساط خواند به مهر افتاد ،

بنده باید میان این سه نـــــــداء و سه حــــــــال ، گردان باشد ،

بدین گونه که تــــرســـی باید که از گنـــــــــاه دوری کند ،

امیــــــــــــدی بایـــــــد که او را بر طاعــــــــت دارد ،

مِهـــــــــری بایــــد که او را از او بـــاز رهاند !

تا آنکه توئی ، تـو را به حــــق ره ندهند

چون بی تــــو شدی ز دیده بیرون ننهند

می گساران

عاشقـــــــان روى او را خانــه و کاشانه نیست

مرغ بال و پر شکسته ، فکر بـــــاغ و لانه نیست

گـــر اسیر روى اویى ؛ نیست شو ، پروانه شو

پاى‏ بنـــدملک هستى ، در خـور پروانــــه نیست

مى‏ گســــاران را دل از عالم بریدن شیوه است

آن که رنـــــگ و بوى دارد ، لایق میخانـه نیست

راه علم و عقل با دیوانگـــــــى از هم جـــداست

بسته این دانــــه‏ ها واین دام ها دیـوانـه نیست

مست شو ، دیوانه شو ، از خویشتن بیگانه شو

آشنــا با دوست ، راهش غیر این بیگانــه نیست

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 72 ]

پس باید و بایـــــد قبــل از آمـدنش بیــــــدار بــود !

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان

 قائـم آل محمّـــــد (ص)

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 791 ) 

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

    ( قسمــت سیــزدهـــم )

طبیـب عشـق

     ( جزء د هــم صفحه 191 آیه 30 )

این سوره چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است . 

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

وَ قَالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللّهِ وَ قَالَتْ النَّصَارَى الْمَسِیحُ ابْنُ اللّهِ ذَلِکَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ

یُضَاهِؤُونَ قَوْلَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللّهُ أَنَّى یُؤْفَکُون

 تفسیـــر لفظـــی :

و یهود گفتند عُـزیــر پسر خــداست و نصارى گفتند مسیح پسر خداست

این سخنى است [باطل] که به زبان مى‏ آورند و به گفتار کسانى که پیش از این

کافر شده ‏اندشباهت دارد ، خدا آنان را بکشد چگونه [از حق] باز گردانده مى ‏شوند

 تفسیر ادبی و عرفانی :

اگر خطاب از مخلوق رفتی عین شکوی بودی ،

و گله از دوستان به دشمنان کردن ،

تحقیق وصلت و تشریف دوستــــان باشد ،

خــداونــــــد می فرمـایــــــد :

بیگانگان و دشمنان ، ما را به ســـزای مـــا صفت نکردند ،

و حــقّ خداوندی ما را نشناختند و حرمت نداشتند ،

فــــــرزنــــد آدم ، مـــــــرا دروغ زن گــــرفت !

و نرسد او را که مـــــرا دروغ زن گیرد !

و ناسزا گفت ! نرسد او را که مرا ناسزا گوید !

اما آن چه مـــــا را دروغ زن گفت این است که گفت :

پس از آن که مُـــــردیـــم ، مـا را بــــاز نیافریند !

و مــــــــن همـــــانــــــم که اول بــــــودم ،

در اول نبـــــــــود بیـــــــــــافـــریــدم ،

و از آغــــــاز نــــــــو ساختـــــم ،

و به آخـــر بــــاز آفرینـــــم !

چنـان که اول آفریــدم ،

که نه اول بر من آسان تر از آخر ،

من همــــــــانــــم که بودم ؛

قــــادر به کمــــــــــال ،

مقدّر ذوالجـــــــلال ،

لَم یَزَل و لا یَزال ،

و اما ناسزائی که فرزند آدم به ما گفت :

خـــــــدای را فــــرزنـــــــــد گرفت ،

نه چنـــــان است که او گفت ،

که ؛ من یگانه و یکتـــایم ،

بی زن و بی فرزند ،

بی خویش و بی پیونــــد ،

بی نظیـــــر و بی ماننــــــــد ،

در ذات یکتـــــــا ،

در صفات بی همتـــــا ،

منــــــــزّه از وصــــف هـــا ،

جبّــــــار حکیــــــــــــم ،

دانـــــای قـدیــــــر ،

غفار و رحیـم .

طبیب عشق

غـــــــــــم دل با که بگویم که مــــرا یـــارى نیست

جز تـــــــــو اى روحِ روان ، هیــــچ مددکارى نیست

غم عشق تــــو به جــــان است و نگویم به کسى

 که در این بــــــــادیه غمزده، غمخــــوارى نیست

راز دل را نتـوانــــــــــــــــــم به کسـى بگشــــایم

 که در این دیـــــر مغــــــان راز نگهــــدارى نیست

ساقى ، از ساغـــــر لبـــــریــــز ز مـــى دم بـربند

 که در این میکـــــده مى‏ زده ، هشیــــارى نیست

درد من ، عشق تــــــو و بستـــر من ؛ بستـر مرگ

جز تو اَم هیچ طبیببــــــى و پــــــرستـــارى نیست

لطف کن ، لطف و گـــــــذر کـــن به سر بـــالینــم

که به بیمــــــــــارى من جان تو ، بیمــارى نیست

قلـــــــــم ســـــرخ کشم بر ورق دفتــــــر خویش

هان که در عشق من و حُسن تو ، گفتارى نیست

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 73 ]

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 790 )                                                                                

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )  

  ( قسمــت دوازدهـــم ) 

راه و رسـم عشـق

راه و رسم عشق را من از علی آموختم

و چه زیبا نشان داد عباس (ع) پسر امیرالمؤمنین (ع) راه و رسم عاشقی را در شط فرات !

آن گاه که به یاد لبهای تشنه حسین (ع) آب را از کف دست خود و نزدیک لبهای خود به روی آب ریخت !

فیا لیتنی کنت معک یا اباالفضل العباس (ع)

   ( جزء د هــم صفحه 191 آیه 28 )

این سوره چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است . 

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَسٌ فَلاَ  یَقْرَبُواْ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا

وَ إِنْ  خِفْتُمْ عَیْلَةً فَسَوْفَ یُغْنِیکُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاء  إِنَّ اللّهَ عَلِیمٌ حَکِیمٌ

 تفسیـــر لفظـــی :

اى کسانى که ایمان آورده ‏اید حقیقت این است که مشرکان ناپاکند پس نباید از  سال آینده

به مسجـــد الحرام نزدیک شوند و اگر [در این قطع رابطه] از فقر بیمناکید پس به زودى

خدا اگر بخواهد شما را به فضل خویش بى ‏نیاز مى‏ گرداند که خدا داناى حکیم است

 تفسیر ادبی و عرفانی :

کافران خبیث اند و دل هاشان به نجاستِ کفر آلوده ،

و به دودِ شــــــــرک سیــــــاه شده ،

و هرگز آب توحیــــــد به آن نرسیده ،

که عنـــــایــتِ ازل ایشــان را در نیافتـــــه ،

با این خُبث و نجاست ، کَی سزاوار مسجــد باشند ؛

که مهـــــــد قــــــرب حـــــــقّ است ،

و محـــل الطـــاف کَــــــرَم ،

جای پاک ، جز پاکان را به خود راه ندهد ،

و دل های مؤمنان که به آب توحیـــــد شسته ،

و به جاروب حسرت رُفتـــه ،

و بساط مهــــر ازل در آن گسترده ،

و از علائق و اغیــــار خالی گشته ،

لاجرم محل بارگاه قــدس گشته ،

و میدان مواصلت حق شده است .

شیخ انصاری گفت :

                       الهــــــــی ؛

نزدیکِ نَفَس های دوستانی ،

حاضــــرِ دل هـــای ذاکــــــــــرانی ،

از نزدیک نشانت میدهند و برتر از آنی !

از دورت می جویند ، تو نزدیکتر از جانی !

نـــه اینـــــــی ، نـــه آنــــــــی !

جان را زندگی می باید ، تـــــو آنی .

چه خوش گفت آن حکیم عرفانی :

بمیــر ای حکیـــم از چنیــن زندگانی

کــزین زندگانی چــو مانــدی بمانی !

از این جیفــه ی کلبـه ، مرگت رهاند

که مرگ است سرمایه ی زندگانی !

کنــد عقــــل را فــــــــارغ از لا ابالی

کنــد روح را ایمــــن از لَـــن تَــرانی !

نقـــــــل شــــــده :

زمانی چون زمستان بگذشت ، و بهاران برسید ، تک درختی شکوفه بیاورد ، اما شاخکی از آن همچنان خشک بماندی و سبز نشدی ، و بدانستی که اگر ثمر نبخشی ، باغبان او را بزدی و در آتش افکندی ! ناله و انابه به درخت بیاورد که : من نافرمانی تو نکردم و تا به حال میوه و بر بیاوردم ، از چه روی فراق گزیدی و مرا خشکاندی و غم من بیفزودی ؟ درخت ، شاخه ی خشک خود را نصیحت همی کرد ، که مخلوق را رضای خالق باید نه بقای لاحق ! خشک و تر همه در کتاب آفرینش مسطور و بر او منظور است ! ( وَلا رَطبٍ وَ لا یابِس الاّ فی کتابٍ مبین ) اگر به درخت میــــری لیکن محبت حق گیری ، که تسلیم به قدرت و ساحت آفرینش اوست ! اگر از درخت برفتی ، از بخت نرفتی که به خـــــــدا پیوستی !

راه و رســم عشــق

آن کــــه ســر در کــوى او نگذاشتــــه ، آزاده نیست

آن کـــه جــــــان نفکنـده در درگاه او ، دلداده نیست

نیستى را بـرگزین اى دوست ، اندر راه عشـــــــــق

رنگ هستــــى هـر کــه بر رُخ دارد ، آدم ‏زاده نیست

راه و رســـم عشـــق ، بیرون از حساب ما و تو است

 آن کـه هشیار است و بیدار است مست باده نیست

ســــــــر نهــــادن بر در او ، پـــــا به سر بنهادن است

 هـــرکـه خود را هست داند ، پا به سر بنهاده نیست

ســــالها بــــایــــد کـــه راه عشـــق را پیـــــــــدا کنى

 ایـــــن ره رنـــــــدان میخانه است ، راه ساده نیست

خــرقـــه درویش ، همچون تــــاج شاهنشاهى است

تـــــاج دار و خرقـــه دار ، از رنگ و بو افتاده نیست

تــــا اسیـــر رنگ و بویى ، بــــــــــوى دلبــــــر نشنوى

هــرکــــه این اغــــلال در جــانش بود ، آمـاده نیست

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 70 ]

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 789 )            متن کامل خطبـــه غدیــریـــه (کلیک) 

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

( قسمــت یازدهـــم )

آفـتِ دیـن

 ( جزء د هــم صفحه 190 آیه 25 )

 سوره توبه چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است .

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللّهُ فِی مَوَاطِنَ کَثِیرَةٍ وَ یَوْمَ حُنَیْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْکُمْ کَثْرَتُکُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنکُمْ شَیْئًا

وَ ضَاقَتْ لَیْکُمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّیْتُم مُّدْبِرِینَ

 تفسیـــر لفظـــی :

قطعا خداوند شما را در مواضع بسیارى یارى کرده است و [نیز] در روز حنین آن هنگام که

شمار زیادتان شمــا را به شگفت آورده بود ولى به هیــــــچ وجــــــه از شما دفــــع [خطر] نکرد

و زمین با همه فراخى بر شما تنگ گردید سپس در حالى که پشت [به دشمن] کرده بودید برگشتید

 تفسیر ادبی و عرفانی :

عُجب (خودبینی) غول راه است ،

و آفت دین ، و سبب زوال نعمت ،

و کلید فرقت و مایه ی غفلت ،

عُجب آن است که طاعتِ خود را بزرگ داند ،

و خدمت از خــــــــــود شناسد ،

و به چشمِ پسند در او نگرد ،

به فتوای نبوت ، طاعت این چنین کس ؛

 هرگز بر فرق وی برنگذرد ! [از سرش بالاتر نرود ]

سخنانی نقل شده از جنــــاب مختــــار ثقفی (ره)

الاهــــــی ؛

از دو دعـــــوی زینهــــــــــارم ،

و از هر دو به فضل تو  به فریــــاد  ،

یکی این که پندارم از خود چیزی دارم ،

یا پنـــــدارم که بر تــــــــــو حقّــــی دارم !

خـــداونـــــدا ؛

از آن جـــــــا که برخــاستیــــم ،

لکن به آن جا نرسیدیم که خواستیم !

خــــدایــــــا ؛

هرکس نه کُشتــــه ی خودی است ، مُـــردار است ،

و مغبون کسی است که نصیب او از دوستی گفتــار است !

او را کــــــــه راه جـــــــــان و دل به کار است ،

او را با دوست چــــــه کار است ؟

پیامبر (ص) فرمودند :

اگــر هیـــــچ گنـــاه نکرده باشیــــد ،

بر شما از سخت ترین گناهان می ترسم ،

و آن عُــجــــب است .

حسرت روی

امشب از حسرت رویت دگر آرامم نیست
دلــــم آرام نگیــــرد که دلارامــــــم نیست

گردش بـــاغ نخواهم نروم طــرف چمــن
روی گلـــزار نجویم که گل انـدامم نیست

من از آغـــاز که روی تــــــــو بدیــدم گفتم
در پی طلعت این حوروش انجامم نیست

من به یک دانه به دام تــــــو به خود افتادم
چه گمان بود که در ملک جهان دامم نیست

خـــاک کویش شـــــوم و کــام طلبکار شوم
گر چه دانم که از آن کام، طلب کامم  نیست

همه ایــــام چو  "هندی" ســـر راهش گیرم
گر چه توفیـــــق نظـــر در همه ایامم نیست

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 68 ]