سفارش تبلیغ
صبا ویژن
منوی اصلی
مطالب پیشین
تدبر در قرآن
آیه قرآن
لینک دوستان
خبرنامه
 
آمار وبلاگ
  • کل بازدید: 1971438
  • بازدید امروز: 325
  • بازدید دیروز: 213
  • تعداد کل پست ها: 1283
  • ****
درباره
محمّـد تــرابـی[963]

روح بلند مدیر وبلاگ خادم قرآن محمد ترابی در اسفند ۱۳۹۸ در ۶۷ سالگی به سوی معشوق شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد. اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آرشیو مطالب
*

حدیث

*
لوگوی دوستان
دانشنامه سوره ها
سوره قرآن
کاربردی



نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 782 )

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

( قسمــت سوم )

بســاط تـوبـــه

 

 ( جزء د هــم صفحه 187 آیه 6 ) 

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

وَ إِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِکِینَ اسْتَجَارَکَ فَأَجِرْهُ حَتَّى یَسْمَعَ کَلاَمَ اللّهِ

ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ یَعْلَمُونَ

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 و اگر یکى از مشرکان از تو پناه خواست پناهش ده تا کلام خدا را بشنود

سپس او را به مکان امنش برسان چرا که آنان قومى نادانند

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

 

اگر مشرکی ( که امر به کشتن او داده ای ) به تو پناه آورد ؛ و ایمنی خواست ؛ رد مکن ( او را بپذیر ) تا کلام خدا را بشنود ، و دوستی دین بر او آشکار گردد ، و اگر بعد از شنیدن سخن خداوند ایمان نیاورد ، متعرّض او مشو !

... ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ...

پس از آن ایمن گاه او را به او برسان ، هم چنان که اولیاء حق را می بینی که تاب فراق خداوند را ندارند ، با آن که امروز با ایمان به او زنده هستند ، از او پناه خواهند ، و چون به او رسند ، از فزع اکبر ننالند ! تا چه رسد به کسانی که نادانند و ایمنی خواهند !


( جزء د هــم صفحه 188 آیه 11 )

 اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَ آتَوُاْ الزَّکَاةَ فَإِخْوَانُکُمْ فِی الدِّینِ

وَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 پس اگر توبه کنند و نماز برپا دارند و زکات دهند در این صورت برادران دینى شما

مى ‏باشند و ما آیات [خود] را براى گروهى که مى‏ دانند به تفصیل بیان مى ‏کنیم

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

                           این آیت اشارت است به این که :

 

حقیقت توبه ، پشیمانی است ،

که در دل پدید آید ،

دردی که درون سینه سر بر زند ،

آتش خجلت در دل وی افتد ،

و آب حسرت از دیده فرو ریزد ،

نبینی شاخی که چون یک سر آن در آتش نهی ؛

از سر دیگر آن آب می چکد ؟

 

ای جوانمـــــــــرد ؛

هـــزاران هـــزار مــاهــــــرویان فــــــردوس

از راه نظاره ، در بازار گرم منتظـــــر ایستاده اند ؛

تا مگر گنـــاهـــــــــکاری از پرده ی گنـــــــــــــاه بیرون آید !

و گام بر بســـــاط تــــوبـــــــــــــه نهـــد !

تا ایشان جان ها و دل ها را در قدم وی بیفشانند ،

و به او بشارت دهند که قـــدم صـــــدق برداشته است !

 

مستــــی عاشـــق

 

دل که آشفتـــه‌ی‌ روی‌ تــــو نباشد دل نیست

آن که دیوانــــه‌ی‌ خال تــــو نشد عاقل نیست


 مستی‌عاشق دلبــاختــــــه از باده‌ی‌ توست

بجز این مستیَم ، از عمــر ، دگر حاصل نیست

عشق روی‌تو ، در این بادیــــه افکنـــد مــــرا

چه توان کرد  که این بادیـــه را ساحل نیست

بگذراز خویش ، اگر عاشق دلبـــاختـــــــه‌ای‌

که میـان تـــو و او ، جز تـو کسی‌ حایل نیست

رهـرو عشقی‌ اگر خرقــــه و سجّـــاده فکــن

که بجز عشق ، تـــو را رهرو این منزل نیست

اگر ازاهــــل دلی ‌، صـوفی‌ و زاهــــد بگـــذار

که جز این طایفه را ، راه در این محفل نیست

برخَـــمِ طـــرّه‌ی‌ او چنــــــگ زنم چنگ‌ زنـــان

که جز این حاصل دیوانـــــــه‌ی‌ لا یعقل نیست

دست من گیر و از این خرقه‌ی‌ سالوس رهان

که در این خرقـــه ، بجز جایگــه جاهل نیست

 

علـــم وعرفــــان ، به خرابـــــات ندارد راهی‌

که به منــزلگــــــه عشّــــاق ره باطل نیست

 

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 67 ]



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 781 )                     متن کامل خطبه غدیریه (کلیک)   

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

( قسمــت دوم )

جهــاد مهیـــن

 

   ( جزء د هــم صفحه 187 آیه 5 ) 

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم 

فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ  وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ

کُلَّ  مَرْصَدٍ فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّکَاةَ  فَخَلُّواْ سَبِیلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ   

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 

پس چون ماه هاى حرام سپرى شد مشرکان را هر کجا یافتید بکشید و آنان رادستگیر کنید و به محاصره درآورید و در هر کمین گاهى  به کمین آنان بنشینید پس اگر توبه کردند و نماز برپا داشتند و زکات دادند راه برایشان گشاده گردانید زیرا خدا آمرزنده مهربان است

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

در این آیت خداونــــد قهّــــــــار ،

اسباب قهر دشمن و انواع قتـــال را برشِمَرَد ،

یکی را بــــه کشتــــــــن ،

یکی را به بنــــــد کردن ،

یکی را به بــارو و حصــــار انداختن ،

یکی را کمیــــــن کردن ،

تا همگی مغلــوب و مقهـــور گردند .

 

و از روی اشارت می فرماید :

در جهــــــاد مهیــــــن یا مهینــــه ی دشمن ،

که نفس امّـــاره است ،

انواع ریاضــــات و فنون مجاهدات باید ،

تا این دشمن ناپیــــدا و خطرنــــاک نیز مقهـــــور گردد !

و در این باب هیچ مجاهدتی بالاتر از آن نباشد که ؛

نفس را از شهوت های حیوانی بــــــاز دارد !

و به خواهش آن سر فرود نیارد ،

و آن چه بر او دشوارتر و سخت تر است ؛

بر دست گیرد تا او را مقهــــــــور کند .


گوینـــــد : عیسی (ع) پلاس پوشیدی ،

 و برگ و پوست درختان و گیاه زمین خوردی !

و هر کجا شب آمدی خفتی !

چون خود را وطنی نساخته بود ،

تا شبی که باران می بارید ؛

و رعد و برق بود ، و باد سرد و سرمای سخت ،

از دور غــــاری بدید ، قصد آن جا کرد ،

چون برسید ، حیـــــــوانی در آن خفته دید ،

و او را در ان غـــــــار جــــــــای نبود ،

برگشت و پیش خود گفت :

شغال پناهگاه دارد و پسر مریم پناهگاه ندارد !

همان دم ندا رسید : من پنــــــــاه بی پنـــاهـــانــــــم !


او از همه ی متـــاع جهـــان پیــاله ای داشت که با آن آب می خورد ،

روزی یکی را دید که با دست آب می خورَد ،

از آن وقت پیاله را بگذاشت و گفت :

من ندانستم که خداوند به من پیاله داده است !

 

نوشته اند : چون روز قیامت شود ،

مسکینــــان را بیارند و حقّ خـــــــدا را از ایشان طلب کنند ،

آنان گوینــــــد : ما را درویش و بی مـــــــال آفریدی ،

از درویشی به حق تــــــــو نپــــــــرداختیم ؟!

همـــان دم عیسی (ع) را بیـــــــــاورند ،

که در دنیـــــــــا آمد و بیرون شد ،

 و او را مـــــال و ملک نبود !

و بر آنهــا حجّـت کنند !

و لقمان را بر بَردگان حجت کنند که او نیز بَـــرده بود !

و یوسف (ع) را بر نیکو رویان حجت کنند ،

و سلیمان (ع) را بر پادشاهان و توانگران حجت کنند ،

که همه ی حق خدا را گزاردند !

 

درگاه جمــــال

 

هــــر کجا پــابنهى حسن وى آنجــــا پیـــــــــداست

هــــرکجــــــــا سر بنهى سجـــــده ‏گه آن زیبـــاست


همـــــــه ســــرگشتـــــه آن زلف چلیپــــــاى وینـــد 

درغـــم هجــر رُخش، این همه شور و غوغــــاست

جملــــه خوبــــان برِ حُسن تــــــــو سجــــود آوردند

 این چــه رنجى است که گنجینه پیــر و برنـــاست؟

عاشقــــــــــان، صــــدرنشینــــــانِ جهـــانِ قدسند

ســــرفــراز آنکــــه به درگاه جمـــــال تـــو گداست

فــارغ از مــــا و من است آنکه به کوى تـــــو خزید

غافل از هر دو جهـان ، کى به هواى من و ماست؟

 

بـــــــر کن این خـرقـــــه آلـــــوده و این بت بشکن

بــــه در عشق فرود آى کـــه آن قبلـــه نمــــاست


[ دیوان امام خمینی (ره) ص 48 ]

 



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 780 )  

                                       

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )


( قسمــت اول )


رنــج بی حسـاب


     ( جزء د هــم صفحه 187 آیه 1   ) 

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم 

بَرَاءةٌ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِینَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِکِینَ

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 

[این آیات] اعلام بیزارى [و عدم تعهد] است از طرف خدا و پیامبرش

نسبت به آن مشرکانى که با ایشان پیمان بسته‏ اید

این سوره چون با وعده ی عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها

را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو و بخشش و رحمت خداوند نیستند ،

استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است .


 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

این آیت وعید کافران و تهدید مشرکان است ،

و سرانجــــام کفــــــــــر ایشـــــــان ؛

فراق جاودان و حسرت بیکران است .

 

و اینک برای شان ؛

درخت نومیــــدی به برآمده ،

نالـــــه ی بیـــــــزاری به در آمده ،

اکنــــــون چــــــه ســــــــود دارد زاری ؟

که خـــداونـــــد حکــــم کــــــــرد به بی زاری !

این است فضیحـــــت و رســــــــــــــوائی !

ماتــــــم بیگانگی و مصیبت جــــــدائی !

امــــــروز خستــــه ی زخم جماعت ،

فردا سوختــــه ی آتش عقوبت ،

امـــــــــروز عـــذاب و خزی ،

فردا حسرت و ندامت !

امروز سیــاست ،

و فــــــــردا زقّـــــــوم و حمیـــــــــــم .


فریاد بلند برائت از مشرکین

 

 

بیچـــاره آدمی ؛

 

که پیوسته در غفلت یا فتــرت است ،

ندانـــد که سرانجـــام کار او روی چیست !

روی آشنــــائی است یا بیـــــــگانگی !

بیچاره در غفلت و معصیت می زیَد ،

و این نشان بدبختی است !

حرام می خورد و به خسران دین رضا می دهد ،

و این خود نشان بی زاری است ،

در فرمان شرع سستی ،

و با نهی حق ناپاکی می کند !

و این نشان پلیدی و زشتی است ،


بیچـــاره آدمی ؛

 

آن گاه بیــــــــدار شــــود ؛

که هرچه بودنی بوده نبــــاشد ،

آن گاه پنـــــــــد گیــــــــرد ؛

که هرچه رسیدنی است به او رسیـــــده ،

نمی داند که : هرچه کِشت ، عاقبت رُستنی است ،

و هرچه روئیــــــد عاقبت درویـــدنی (درو کردنی ) است .

 

 

 

دریـــا و ســــــراب

 

ما را رهــــا کنید در این رنـــج بی حســاب
با قلـب پـاره پـاره و با سـینـــه ای کبــــاب


عمری گذشت در غم هجران روی دوست
مرغــم درون آتش  و ماهـــی بـــــرون آب

حالی نشد نصیبـــم از این رنـج  و زنـدگی
پیــــری رسید غـرق بطالت پس از شبـاب

از درس و بحث و مدرسه ام حاصلی نشد
کـی می توان رسید به دریا ازین ســـراب

هرچـــه فـرا گرفتــــم و هرچـــه ورق زدم
چیزی نبود غیــــر حجابی پس از حجـــــاب

هان ای عزیز فصل جوانی به هـوش باش
در پیـــری از تـو هیــچ نیاید به غیر خـــواب

این جاهلان کــــه دعوی ارشاد مـــی کنند
در خرقه شان به غیر "منم" تحفه ای میاب

ما عیب و نقص خویش و کمال و جمال غیر
پنهان نمـــوده ایم چو پیــــــری پس خضـــاب


دم بر نیــــار و دفتـــر بیهــوده پــــــــاره کن
تـا کی کلام بی هده  ، گفتــــار نـاصــــواب

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 48 ]

 



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 779 )                                       


ســوره 8 : انفـــال ( مـدنـی ـ 75 آیه دارد ـ جزء نهم ـ صفحه 177 )


    ( قسمــت بیست و ششـــــم )


گـوهــر وصــال


 

 ( جزء د هــم صفحه 185 آیه 64    ) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَسْبُکَ اللّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ      

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 

اى پیامبر ؛ خدا و کسانى از مؤمنان که پیرو تواند تو را بس است

 

 تفسیر ادبی و عرفانی : 

 

این آیت اشارت دارد به این که :

ای محمد ؛خداونــــد و مؤمنــــان ، تــــو را کافی است ! 

و چون کفــــار قریش ،

گروه مؤمنــان را (که جمعیت چشمگیری شده بودند ) دیدند،

دل از دولت خویش برگرفتند و غمناک تر شدند ،

غمناک تر از روزی که رسالت پیامبر (ص) آشکار شده بود !


ای جـــوان مـــــــــرد ؛

 

گوهـــر وصــــال نه چیزی است که ؛

به دست هر دون همتی افتد ،

دُرّی است که در صدفِ صدقِ صدیقـــان به دست آید ،

و گوهری است که از حدائــــــقِ (باغها) عاشقان پیدا شود ،

غواصانِ این گوهر ، خورشید ارادت و مقبول حضرت الاهیّت آمدند ،

و صفت ایشان در کتاب به ( بَعضُهُم اَلِیاءُ بَعض ) آمده ،

و آنانند که ربّ عزّت در باره ی آنان فرمود :

( اُولئِکَ هُمُ المُؤمِنُونَ حَقّاً ) ،

و ثــــواب ایشـــــان ( لَهُم مَغفِرَةٌ وَ رِزقٌ کَرِیم ) ،


و رزق کـــریـــــــم آن است کـــه ؛

چون خورشید وصــال از مشرق تابان شود ،

همه آرزوها نقد گردد ،

و زیادتی بی کـــران شود ،

قصه ی آب و گل نهــــان گردد ،

و دوست ازلی عیــــــــــــان گردد ،


و دیده و دل هر دو به دوست نگــــران (نظاره گر) شود که :


هــرکـــه را نــــــــور تجلــــی بر دلش آیــد پـدیــد


پس عجب نه گر چو موسی کُه بر او حیران شود

 

 

 

 

آفتـــاب نیمه شب

ای خوب رخ که پرده نشینی و بی‏حجاب
ای صدهـــــزار جلوه‏گر و بــاز در نقـــــاب

 

ای آفتـــابِ نیمـــه شب ، ای ماهِ نیمروز

ای نجــم دوربین که نه ماهی، نه آفتاب 

کیهـــان طلایه دارت و خورشید سایه‏ات

گیســـوی حور خیمــه نـــاز تــو را طناب

جانهای قدسیان همه در حسرتت به سوز

دل های حوریان همـــه در فرقتت کبــــاب

انموذَج جمـــالی و اسطــــوره جـــــــــلال

دریــــای بی کرانی و عالم همــــه سراب

آیا شود که نیم نظــــر سوی مــــــا کنـی

تا پر گشوده کــــوچ نماییم از این قِبــــاب

ای جلــــوه ات جمــــالْ دهِ هرچه خوبـــــرو 

ای غمزه ات هلاکْ کنِ هر چه شیخ و شاب

 

چشم خرابِ دوست خرابــــم نمــوده است

آبــادی دو کوْن به قـــربـــان این خــــــــراب

 

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 47]

 

 

به عرفات رفتن کاری است


و در عرفه ماندن کاری است دیگر


سعی کنیم در عرفه بمانیم



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 778 )                                         


ســوره 8 : انفـــال ( مـدنـی ـ 75 آیه دارد ـ جزء نهم ـ صفحه 177 )


    ( قسمــت بیست و پنجـــــم )


غــم فــــراق


 

 ( جزء د هــم صفحه 185 آیه 63   ) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِی الأَرْضِ جَمِیعًا

مَّا أَلَّفَتْ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَکِنَّ اللّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 

و میان دل های شان الفت انداخت که اگر آنچه در روى زمین است همه را

خرج مى‏ کردى نمى‏ توانستى میــــان دل های شان الفت برقـــرار کنى

ولى خدا بود که میان آنان الفت انداخت چرا که او تواناى حکیم است


 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

خـــداونـــــــــد دل های رســـــــــولان را به رسالت الفت داد،

و دل های پیـــــامبـــــــــران را به نبـــــوّت آرامـــــش داد ،

و دل های صدیقــان را به صدق و راستی نوازش کرد ،

و دل های شهیــــــدان را به مشاهدت کرامت داد،

و دل های صالحـــان را به خدمت فضیلـت داد ،

و دل های مؤمنـان را به هدایت الفت داد !

پس مـــرســـــــــلان را رحمت بـــــــرای پیـــــــامبـــران ،

و پیــــامبـــــــــران را رحمت بــــــرای صدیقــــــــــان ،

و صدیقـــــــــان را رحمت بــــرای شهیـــــــــــدان ،

و شهیـــــــــدان را رحمت برای صـــالحــــــــان ،

و صــالحــــان را رحمت بــــرای مــؤمنـــــان ،

و مؤمنان را رحمت برای کافران قرار داد !

 

 

 

غــم فــــراق

 

اگر عنـــایتی بر این گـــدا کنی چه می شود

مس وجود جـــان من طلا کنی چه می شود


غــم فــراق و دوریت گرفتــه سینــــه ی مــــرا     

اگر که عقده ی دلم تــــو وا کنی چه می شود  

به زخـــم هــای جـــان من بنه ز لطف مرهمی

 به قلب زار من اگر شفـــا دهی چه می شود

نگر به پیش عاشقــان خجــل شـــدم ز دوریت

غبار غـــم ز چهــره ام جـدا کنی چه می شود

هر آن طبیب که آمـــدم فـــــزون نمود درد من

تو دردهـــای من اگــــر دوا کنی چه می شود

درون خانه ی دلـــم نهفتـه مهـــــر روی تـــــو

به یک نظاره این دلم صفا دهی چه می شود

به هر کجا که پـــا نهی فـــدای خاک پـــای تو

به راه خود اگر مــرا فـــدا کنــی چه می شود

به لب رسیـده جـان من ، تمام گشته کار من

 عنایتی به حـــال من اگـــر کنی چه می شود

 

اگر ببینم آن رخت دگر چه خواهم از خـــــدا

اگر تـــــــو حاجت مرا روا کنی چه می شود


 

 

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان


 قائـم آل محمّـــــد (ص)

 

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

  

دو رکعت نمـــاز مخصوص و یکصد صلوات




موضوع :


<      1   2   3   4   5   >>   >
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز


* *