سفارش تبلیغ
صبا ویژن
منوی اصلی
مطالب پیشین
تدبر در قرآن
آیه قرآن
لینک دوستان
خبرنامه
 
آمار وبلاگ
  • کل بازدید: 1985953
  • بازدید امروز: 47
  • بازدید دیروز: 185
  • تعداد کل پست ها: 1283
  • ****
درباره
محمّـد تــرابـی[962]

روح بلند مدیر وبلاگ خادم قرآن محمد ترابی در اسفند ۱۳۹۸ در ۶۷ سالگی به سوی معشوق شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد. اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آرشیو مطالب
*

حدیث

*
لوگوی دوستان
دانشنامه سوره ها
سوره قرآن
کاربردی



نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 870 )                                                                      

ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)

  ( قسمــت بیست و ششـم )


اِکـرام و نــوازش خــدائی


 

جزء دوازد هــم صفحــه 234   آیه 120 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

کُلاًّ نَّقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنبَاء الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ  فُؤَادَکَ

وَ جَاءکَ فِی هَذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِکْرَى  لِلْمُؤْمِنِینَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

و هر یک از سرگذشت هاى پیامبران [خود] را که بر تو حکایت مى‏ کنیم چیزى است  که

دلت را بدان استوار مى‏ گردانیم و در این ها حقیقت براى تو آمده

و براى  مؤمنان اندرز و تذکرى است


 

خدایا ؛ نمی گویم دستم بگیـر !

 

که ؛ گرفتـه ای ، رهــایـم مکــن !

 

 تفسیر ادبی و عرفانی : 

  

اهــل معــنـــی می گـویند: 

مقصـــــــــود از آن قصّـــــــــــه ها

فضل و شرف امت محمّــــد(ص) بر دیگر امت هاست

که فرمود :کُنْتُمْ خَیرَ اُمَّـةٍ اُخْرِجَت لِلنّاس... 

و آن فضـــــل و شـــــــرف که این امت بر دیگر امت ها بدید ؛

سبک باری بار اینان در بـرابــر بار سنگــیـــن آنان بود

که فرمود : یــرِیـــدُ اللهُ بِــکُـــــــمُ الْـیـسْـــــرَ...


 

چون این مزیت و عنایت و این کرامت و نعمت ، 

از پیشگاه حق به مصطفی(ص) پیوست ،

از وی خواست تا به شکــــر آن قیـــــــــــام کند ،

از قیــــــام شب و صیـــــــــــــام روز ،

کاری و جهــدی بزرگبر عهــده ی خود نهــــــــــاد ؛

که شب ها آن قــدر نمــــاز خــوانــدی که پـاهـــا ورم کــردی ،

صحــــــابه عرض کــردنـــد : ای رسـول خــدا ؛

مگــر غَـفَــرَاللهُ لَکَ درباره ی شمـــا نــــازل نشده ؟

فـرمــود بلی ؛

ولی آیا من نباید در درگاه او سپاسگـــــزار باشم؟

 

خــداونـــد در باره ی پیغـمبــــر خــاتـــم (ص) فـرمود :

ای مهتـــر عالــــم و ای سیّــــد اولاد آدم ؛

ساکــن باش (دلت آرام باشد)  و دل بر جـــــای دار ،

که ما حدیث پیغمبــــران را با تــــــو گـفتیــم

و بر اکــــــرام و نــوازش تـــــــــو افـــزودیـم

تا آنــان بداننـــــــــد که نه چون تـــــــــــــو هستند !

و تـــــــو بدانی که آنان به منــــــــزلت تــــــــو نرسیــــدند .


وصف تـــو چه جای حکمت اندیشان است  

 

خاک کف تــو ســرمــه ی دل ریشـان است

 

 

آیا ما آرام هستیم ؟

آیا مـــا حیــــا داریـــــم ؟

آیا مـــــا تلاش می کنیــــــم ؟

آیا ما مهیـــــای مــــرگ هستیم ؟

 

غمـــزه ی دوست

 

جــز ســر کــــوى تــــــو اى دوست ، نـــدارم جــایى

در ســــرم  نیست ، به جـــــز خــــــاک درت سودایى


بــر در میکــــده و بتکــــــــــده و مسجــــــد و دیـــــر     

سجــــده آرم که تـــــو شایـــــد ، نظـــــــرى بنمایى

مشکلى حــــــل نشد از مـــــدرسه و صحبت شیـخ

غمـــــزه اى تا گِـــــــره از مشکل مــــــــا بگشــایى

این همـــــه مــــــا و منــــى ، صـوفى درویش نمود

جلــــــــوه اى تا مـــن و مـــــــــا را ز دلــم بـــزدایى

نیستم ، نیست ، که هستى همه در نیستى است

 هیچـــم و هیـــــچ کـــــه در هیــــــچ نظــر فرمایى

پــى هـر کس شـــدم ، از اهـــل دل و حــال و طرب 

نشنیدم طــــــــرب از شــــاهـــــــد بـــــــــزم آرایى

 

عـاکف درگـــه آن پــــــرده نشینــــــــم ، شب و روز

تا به یک غمــــــــزه او ، قطـــــره شـــود دریـــــایى


[ دیوان امام خمینی (ره) ص 186 ]

 اَلّلهُمّ َصَلّ ِعَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّل فَرَجَهُم



موضوع :


 نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 869 )                                                                       


ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


  ( قسمــت بیست و پنجــم )


وظیفـه ی بنــدگی


 

جزء دوازد هــم صفحــه 234   آیه 114 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ أَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَ زُلَفًا مِّنَ اللَّیْلِ

إِنَّ  الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ذَلِکَ ذِکْرَى لِلذَّاکِرِینَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

و در دو طرف روز [اول و آخر آن] و نخستین ساعات شب نماز را برپا دار 

 زیرا  خوبی ها بدی ها را از میان مى ‏برد این براى پند گیرندگان پندى است


 تفسیر ادبی و عرفانی : 

 

اوقات و ساعاتِ شبانه روز که نام گذاری کرده اند ؛

از بهر اَوراد و اَذکار و نظــــــر ، اعتبـــــــار کــــــــرده اند ؛

تا بنــده ؛ روزگار بلکه اوقات و ساعات خود را مستغرق دارد ؛

هر وقتــــــی را وردی ساختـــــــــه دارد ،

و بداند که وارداتِ الهی ، در آوردِ بنـــــدگی بستــــه ؛

هرکـــــه را وردِ طاعت هــــــــا بیشتــــــــر ؛

او را وارداتِ مکاشفات ، قــوی تــــــــر و تمــــــام تــــر ،



پس بنده باید اوقــــات خود را دو قسمت کنــــد :

قسمتـــــی تذکّــر زبـــــــــان ،

و قسمتی تفکّـــــر دل و مراقبـت جــــــان ،

تا کــــــــرامـتِ ثنــــــــاءِ حـــــقّ به او رســــد .


... إِنَّ  الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ ...


حسنات ؛ اداءِ وظیفه ی بندگی نسبت به حقّ تعالی ،

و سیّئات ؛ ارتکابِ گنـــاهـــــان از سوی بنـــــدگان است ،


همین که حسنـــــــــات آمــــد ؛

عفوِ خداونــــدی زشتی های او را محو و باطل می کند .


به بیـــــان دیگر ؛ حسنـــــــاتِ تــوبـــــــه ،

سیئـــــاتِ گنــــــاه را از میــــــان می بَــــرَد ،

و یـــا حسنــــــاتِ عنــایـــــاتِ الهـــــــــی ؛

سیّئــــات جنایات بشری را نابــــود می کند .

 

راز بگشـــا

 

مــرغ دل پـر مى‏ زند تا زین قفس بیــــرون شود

جــان به ‏جـان آمد ، توانش تا دمـى مجنون شود


کس نـدانـد حـــــال این پــــروانــــه دلسوختــه

در  بــــرِ شمـعِ وجود دوسـت ، آخر چون شود ؟

رهــــروان بستند بار و بر شدند از این دیـــــــار    

بازمــانده در خم این کوچــه ، دل پر خـون شود

راز بــــگشا ، پــرده بــردار از رخ زیبــاى خویش

کـــزغم دیدار رویت ، دیــده چون جیحون شود

ســــاقـى از لب تشنگانِ بازمــانده یـــــــاد کن

ســــاغرت لبـــریز گردد ، مستیت افزون شود

 

گــــر ببــارد ابــــر رحمت باده روزى جـــاى آب

دشتها سرمست گردد ، چهره ها گلگون شود


[ دیوان امام خمینی (ره) ص 113 ]

 



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 868 )                                                                      


ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


  ( قسمــت بیست و چهـارم )


مقـامِ استقـامت و بصیـرت


 

جزء دوازد هــم صفحــه 234   آیه 112 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَکَ وَلاَ تَطْغَوْاْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ   

 تفسیـــر لفظـــی :

 

پس همان گونه که دستور یافته ‏اى ایستادگى کن و هر که با تو توبه کرده [نیز  چنین کند]

و طغیان مکنید که او به آن چه انجام مى‏ دهید بیناست


 تفسیر ادبی و عرفانی :

در تمــــــــام عالَـــم ،

و در میـــان همـــــه فــرزندان آدم ؛

که را سزد که چنین خطاب عظیم با او کنند ؟

و خود در کدام حوصله گنجد ؟

مگـر حوصله محمدمصطفی(ص) ،

که به الطــــــاف کـــــــــرم آراستـه ،

و به انـــوار شهــــــــــود افـروختــــــــــــه ،

و به تأییــــــد رســـالــــت مــؤیــــد گشتـــــه ،

آنگاه رشته عصمت و طهـــارت بر دل وی بستــه

و بر بســــاط انبســـــاط نشستـــــــــه

و در خـلـوت سخـن از حق شنیده ،

و آیات کـبــری دیده باشد ؟

و اگــر نـــه این قـــوّت و کــــرامت و الطـــاف عنــایت بـودی ،

طاقـت کشش بار اسـتـقـــــامت نداشتی،

چون این خطاب از درگاه نبوت به امّت پیوست ،

و دانست که ایشان هرگز به کمال استقامت نرسند ،

از ناتوانیِ ایشان با آن خبــــر داد و عُـــذر ایشان بنهـــاد .

 

ای جوانمــرد ؛

خواهان استقامت باش نه خواهان کرامت ،

چه ؛ که نفس تـــو خواهــان کـــرامت می باشد ،

ولی خداونـــــد از تـــــــو خواهــان استقــــامت است .

معنی استقامت ؛ همـــواره بودن بی تلوّن است ،

و هرکس از مقام تلوین به هیئت تمکین رسد ؛

مقام استقامت او درست گردد .


و این استقامت ، هم در کار ، و هم در خوی باید باشد ،

در کار آن است که ظاهر بر موافقت داری ،

و باطن در مخــــــــالفـــت ،

و در خوی آن است که ؛ جفــا شنــوی عــذر دهی ،

و اگر آزار بینی شکر بینی .

و این استقامت باید با بصیرت توأم باشد ،

که لازمه ی استقامت ، بصیرت است ،

که فرموده است :

و هُـوَالسمیع البَصِیــــر

 

 

جان داروی عاشـقــان

ای از بـر سـدره شـــاهـــراهـــت

وی قُـبَّــه عـــرش تکـیــه گاهـــت

ای طـــــاق نـُـهـُـــــم رواق بـــالا

بشکـســتـه ز گـــوشـــه کلاهــت

هــم عـقــــل دویـــــده در رکابـت

هـــم شـــرع نهـفـتـــه در پناهــت

جـبــریــــل مقـیـــــم آسـتـــانــت

افـــــلاک حــــریـــم بــارگــاهــت

چـرخ ار چــه رفیـــع ، خـاک پایــت

عـقـل ار چه بزرگ ، طـفـل راهــت

 خوردست خــدا ز روی تعـظـیـــم          

ســـوگـنـد به روی همچـو ماهــت

 ایـــزد که رقیب جان خـرد کـــرد       

نام تــــو ردیــف نـام خـــود کـــرد

ای آرزوی قـَــــــدَر لـِقــــــــایـــت  

وی قـبـلـــه آســمــان ســـرایـت

 در عــالــم نطــق هـیـچ ناطـــق          

نا گـفـتـــه ســــزای تــو ثنـــایـت

هر جای که خواجـه ای غــلامـت

هـر جــای که خســروی گــدایـت

 هــم تـــابــش اخـتــران ز رویـت          

هــم جنبـــش آسـمــان بـــرایـت

جان داروی عاشـقــان حــدیثـت            

قـفـــل دل گمـرهـــان دعـــــایـت

بر دیـــده آسـمـــــان قـَـــدَم نِــه  

تا ســرمـه کـشــد ز خــاک پـایت

ای کرده به زیـر پـــای کَـــونیـــن

بگذشته زحـــد قـــاب قـوسـیــن



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 867 ) 

                                                                        

ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


  ( قسمــت بیست و سوم )


نشان سعادت و شقاوت

 

جزء دوازد هــم صفحــه 233   آیه 103 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الآخِرَةِ ذَلِکَ یَوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِکَ یَوْمٌ مَّشْهُودٌ  

  

 تفسیـــر لفظـــی :

 

قطعا در این [یادآوری ها] براى کسى که از عذاب آخرت مى ‏ترسد عبرتى است

آن [روز] روزى است که مـــــــــــردم را براى آن گــــــــــــرد مى ‏آورند

و آن [روز] روزى است که [جملگى در آن] حاضر مى‏ شوند



 تفسیر ادبی و عرفانی : [ بخش دوم ] 

 

در پست قبل بیان شد که :

روزهای دو جهان پنـــــــج روز است :

و روزهای اول تا سوم را در آن پست بیان کردیم ،

و اینک ادامه مطلب :


 چهارم : روز موعود ؛ که روز مرگ است ،

یعنی آخرِ روزگار و هنگام بـار !

عمـــــــر به آخـــــر رسیـــــده ،

و جان به چنبـــــر گردن مانده ،

و در غرقــاب حیـــــرت افتاده ،

آب حسرت گِــرد دیدگان آمده ،

و روی ارغوانی زعفرانی گشتــه است .

هشیار کسی است که ؛

آن روز را پیوستـه برابر چشم خویش دارد ،

و ساعتی از یاد آن نیاساید .

که مصطفی(ص) فرمودند :

هشیارترینِ شما کسی است که ؛

بیشتر به یاد مرگ است ،

و با حزم ترینِ شما کسی است که ؛

نیکوتر برای مرگ آماده است .

و نشانه ی خِرَد ؛

دوری از سرای نمرود ،

و بازگشت به دار خلــــــــــود ،

و آمادگی برای روز نشــــــــور است .


پنجم :روز ممدود ؛ و آن روز رستاخیـــــــز است ،

که خلق اولین و آخرین همگی در آن روز حشر کنند ،

و ایشان را دو گروه کنند :

گروه نیک بختان و گروه بدبختان ،

در این آیت بیان حکم ازل ،

که سعادت و شقاوت خلق رفتــــه ،

گروهی را به داغ خود گرفتــــه ،

و با عیبشان خریـــــــــــده ،

و نامشان در جریده ی سعیــدان کرده ،

و گروهی را مُهرِ شقاوت بر دل هاشان نهاده ،

و در ردیف شقیّــــــــان آورده است .

سعید پیش از عمــــل رستـــــه ،

و کارش به قبـــــــــول بستـــــه ،

و شقیّ به تیر بدبختی خستـــه ،

و به میــــــــخ ردّ وابستــــــــــه !

چه تــــوان کــــــرد ؟

حـاکـــم ، حکــــمِ عــــدل رانــــــــده ،

و کاری است که در ازل بوده و رفتـه ،

نه افــزوده و نه کاستـــــــه !

چرا چنین است ؟ چون او خواستـه !

 

عارفی را از انفاس نیک بختان و بدبختان و فرق میان آنان پرسیدند :

گفت ؛ نَفَسِ بدبخت ، دود چراغی است کُشتـــــــه ،

در خانـــه ای تنــــــــگ و بی در ،

و نَفَسِ نیک بخت ، چشمه ای است روشن و روان ،

در بوستـــانی با بَــر و آراستــــــــه !

از عارفی دیگر علامت سعادت و شقاوت پرسیدند :

گفت نشان سعــادت ؛ پنـــــج است ؛

دلی نرم در عبادتِ حقّ به دست آوردن ،

از بیم عقوبت بسیار گریستن ،

به دنیـــــــا بی میــــــــل بــــودن ،

آرزو را کوتــــــــــاه کـــــــــــــردن ،

بر حیـــــــا و شـــــرم زیستــــــن .

و نشان شقــــــاوت ؛خلاف این پنــــــج است :

دل سخت ، چشم تهی از اشک ، میل به دنیـا ،

آرزوی دور و دراز ، بی شرمی و بی حیـــائی .


اَلسَّــــلامُ عَلَیـــکَ

 

این جمعه هم گذشت و نیامدید آقــا !


و ما همچنان انتظارتان را می کشیم


و دعـای فَـــــرَج می خوانیـم





موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 866 ) 

                                                                        

ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


  ( قسمــت بیست و دوم )


روزهـای دو جهـان


 

جزء دوازد هــم صفحــه 233   آیه 103 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الآخِرَةِ ذَلِکَ یَوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِکَ یَوْمٌ مَّشْهُودٌ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

قطعا در این [یادآوری ها] براى کسى که از عذاب آخرت مى‏ ترسد عبرتى است

آن  [روز] روزى است که مردم را براى آن گرد مى‏ آورند

و آن [روز] روزى است که  [جملگى در آن] حاضر مى ‏شوند


 تفسیر ادبی و عرفانی : 

در این آیت نشانی از کسانی است که ؛

از عذاب آخرت می ترسند ،

و از آن روزِ محموع است که ؛

همه ی مردم فراهم آیند ،

و آن روزِ مجموع است که ؛

داوران و دادخواهان همه مشاهده می شوند .


نوشتـــــــه انــــد :

      روزهای دو جهان پنج روز است :


اول : روز مفقود ؛ که بر تو گذشته و از دست رفته ، 

روزی که با تو جز حسرت نمانده ،

و دریافت را درمانی نیست ،

و برگرداندن ِ آن ناممکن است ،

و اگر گوئی امروز تدارک کنیم ،

امروز را حقی است که جز حق خویش در آن جای گیر نشود ،

پس اگر خداوند گناهان گذشته را بیامرزد ،

از فضل اوست که سزاوار اوست !

و اگر کیفر دهد ، از عدل اوست که سیرت اوست !


دوم : روز مشهود ؛ روزی است که در آنی ،

اگر خود را دریابی و برای سفر آخرت زاد برگیری ،

وقت را غنیمت دار ،

و با هوشیاری و بیداری کار خود را بساز ،

پیش از آن که این روز به سر آید ،

و بکوش تا امروز ، تو را از دیروز بهتر بوَد ،

که مصطفی (ص) فرمودند :

مغبون است کسی که دیروز و امروزش یکسان باشد .

و نیز فرموده اند :

در دنیا مانند بیگانه (غریب) باش یا چون مسافر ،

در بامدادان حدیث شامِ نیامده مکن ،

و در شب حدیث بامدادِ نیامده مگوی ،

روز تندرستی را برای روز بیماری دریاب !

و روزگار جوانی را برای روز پیری به کار بند ،

و از بی کاری برای هنگام کار بگیر ،

و از زندگی برای مرگ آماده باش ،

زیرا تو از فردای خویش ناآگاهی !


سوّم : روز مورود ؛ که روز فردا است ،

نگر تا اندیشه ی آن نبری ،

و دل در آن نبنـــــــــدی ،

و وقت خود را برای فرداضایع نکنی ،

و کار امروز را به فردا میفکنی ،

که برای فردا نیز کاری هست !

و فردای ناآمده در دست تو نیست ،

و باشد که در شمار عمر تو نیاید !


گفتی برسم به کار تو در فـــردا


آن کو که تو را ضمان کند تا فردا 

 

 ادامه مطلب در پست بعدی ...

 


برای تعجیل در فرج زیاد دعا کنیم


 

 

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان


 قائـم آل محمّـــــد (ص)

 

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

  

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

 




موضوع :


<      1   2   3   4   5      >
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز


* *