نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید (608 )

 

 [ منبع و مأخذ : کشف الاسرار و عدة الابرار خواجه عبدالله انصاری ، متوفی قرن پنجم هجری ]  


ســوره 4 : نســـاء  ( مدنی ـ 176 آیه دارد ـ جزء چهارم ـ صفحه 77)

 

( قسمت سی ام )


میان دو موج آتش


 

آغاز امامت مولایمان حضرت ولی عصر (عج) مبارک

 

( جزء پنجــم  صفحه 90 )

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

78 ـ أَیْنَمَا تَکُونُواْ یُدْرِککُّمُ الْمَوْتُ وَ لَوْ کُنتُمْ فِی بُرُوجٍ

مُّشَیَّدَةٍ وَ إِن تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ یَقُولُواْ هَذِهِ مِنْ عِندِاللّهِ

وَ إِن تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ یَقُولُواْ هَذِهِ مِنْ عِندِکَ قُلْکُلًّ مِّنْ

عِندِ اللّهِ فَمَا لِهَؤُلاء الْقَوْمِ لاَ یَکَادُونَ یَفْقَهُونَ حَدِیثًا

 

  تفسیر لفظی :

هر جا باشید مرگ به شما خواهد رسید ، هرچند در بارو های استوار باشید ، و این گروه یهودان و منافقان چنان هستند

که اگر نیکی این جهانی به آنان برسد می گویند : این از جانب خدا به ما رسیده ، و اگر بدی این جهانی به آن ها برسد

می گویند این از تو ( محمدص) است ! ( چون ایمان خالص و کامل نداشتند و تسلیم شدن ِ آنان به اسلام برای سود این جهانی بود ) ،

بگو ( ای محمّد ) به ایشان ، خوب و بد ِ این جهان همه از سوی خداوند است ، و همه به خواست و تقدیر او است ،

و این قوم را چه رسیده که نمی خواهند سخنی دریابند .

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

           از جوان مردی حکایت کنند که ؛

هر وقت این آیت را برخواندی ،

گفتی : آه از مرگ نفس ، آه از مرگ دل ، آه از مرگ جان !

اگر در تن بمانم مرا چه توان ؟

و درد را چه درمان ؟

چون حال این است و کار چنین ؛

چه بی کَس که منم !

بی سر و سامان که منم !

خــــــداونــــــدا ؛


هم تـو مگر سـامـان کنی

راهـم به خود آسـان کنی

درد مـرا درمـــان کنی

هرچه بخواهــم آن کنی

کسی که نفسش بمیرد ، از دنیـــــا در مانَد ،

کسی که دلش بمیرد ، از عقبی باز مانَد ،

کسی که جانش بمیرد ، از مولی در مانَد !

کسی که نفسش مُــرد ، از خانمان و فرزند باز مانَد ،

آن کس که دلش مُــرد ، از اُنس و طَرَب باز مانَد ،

و آن کس که جانش مُـــرد ، از خدای یکتا باز مانَد ،

پس دل های عزیزان و صادقان ،

از نهیب این سخن و این سیاست خون گشت ،

و ندانستند که در ازل برای آن ها چه رفته ،

و در آینده کار آنان چون باشد ؟ !

برای کسانی تیمار خوردن سزاوار است که :

به واسطه ی غفلت از اَزَل ِخویش آگاهی ندارند ،

و به واسطه ی نادانی از اَبَـــد ِخویش بی خبرند !

میانِ بوده و بودنی !

این چه خواب غفلت است ؟

و آدمی را میان دو موج آتش چه جای بازی است ؟ !

نوشته اند که :

یکی از صحابه از رسول الله (ص) شنیده که فرمودند :

پس از آن که روح آدمی از جسد او بیرون شده ،

و جان پاکش از آلایش بشریت ،

مُــرغ وار از قفس خاک بیرون آید ،

و سوی عالم عِلوی

قصد آشیان ِ عزت کند ،

چون بر مرکب خویش قرار گیرد ،

و یک هفته برآید ،

از آفریننده ی جهان دستـــوری (اجازه) خواهد ،

تا آن منزل خاص خویش ( تــن خود ) را باز بیند ،

و حال وی باز داند !

چون دستـــور یابد ،

جـــــــان پــــــاک ، به خـــــــاک در آید !

و از دور به کالبــــــد خویش بنگرد ،

که در لحــــدی تاریـــــــــک افتــــــاده !

آن را نه به رنگ خود بینـــــد و نه به حال خود !

نه آن صورت زیبـــا !

نه آن چهره ی فریبــــا !

نه آن روشنـــــــــی چشــم !

نه آن قـــدّ و بالا !

نه آن قـــــامت رعنـــا !

نه آن جمـــــــال و کمـــــال !

نه آن شکــــــــوه و جــــــــــــــلال !

نه آن سخنـــان دلـــربــــا !

نه عیــــال و فــــرزنـــــــد و اقـــربـــــا !

 

می پرســـــــد :

کجایند عیال و فرزندان ،

که بهر ایشان بار کشیدی و رنج بردی ؟

تا جای تــــو و حال تــــو را ببینند و عبرت گیرند !

آن آرزو ها چه شد ؟

آن آز ها کجـــــــــــا رفت ؟

آن خانه و ساختمان چه شد ؟

آن دکوراسیون و مبلمان کجاست ؟

آن خود رو و راننده و اطرافیان چه شد ؟

آن مال های حـــــــرام و حــــــــلال چه شد ؟

بردران و خواهران و دوستان کجایند ؟

آن ها که بدانها افتخــــــار می کردی کجایند ؟

آن غذا ها و نوشیــــدنی های گــــــوارا کجاست ؟

آن ها همـــــــه تـــــو را تنهـــــا در این لحـــــد تاریــــــک

خـــــــــــــوراک کِــــــــــرم هـــــــــا قـــــــــرار دادنــــــــــــد !


آن گاه خطاب به بدن متلاشی شده خویش گوید :

ای بــــــدن ؛

 

اگر آن ها تو را آن گونه که من دیدم ببینند ؛

دست از دنیا بردارند و به حال خویش بگریند !

ای کاش من هم تو را ندیده بودم !

سلام بر تو باد !

 

[ شاید پاسخی بدینگونه بشنــــود :

اول چیزی که از تو متلاشی شد ؛ چشمان زیبایت بود !

بعد ، گوشت ها و چربی های زیبایی اندامت

بعد ، موهای قشنگت و استخوانهای قامت رعنایت !

مال های حـــــــرام و حلالــــــــت را تقسیم کردند !

زمین های بزرگت به قطعات کوچک تقسیم شد !

خانه و خودرو و ویلا و ساختمان هایت را تصاحب کردند !

همسرت به نکاح دیگری درآمد !

فرزندانت از هم جدا شدند !

از آن همه مجد و شکوه عظمت دنیوی

دیگر چیزی برای تـــــــو نیست !

امّا برخی چیزهایی که به چشــــــــم نمی آید برایت مانده است ،

آن هم چون نتوانستنـــــد پس بگیــــرند و تقسیمش کنند ،

و آن انفاقی است که در زمان حیـــات خود کرده ای ،

صدقاتی است که در راه خــــــــدا داده ای ،

آن کلبه صد متری که برای آن بیوه زن و فرزندان یتیمش خریدی ،

آن یتیمانی را که تحت پوشش گرفتی و آن ها را به سرانجــــام رساندی ،

آن درمانگاه ، آن خوابگاه ، آن یتیم خانه ،

و آن درهم و دیناری که در راه خــــــدا خرج کردی ،

آن خدماتی که با قلــم و قــــدم برای نیازمندان انجام دادی ،

آن مشاورتها و راهنمایی هایی که در اختیار در راه ماندگان قرار دادی ،

این ها قابل پس گرفتن و تقسیم کردن نبود !

و برای خودت باقی مانده است ! ]

 

این جمعـه هم گذشت و نیامدید آقـــــــــــــا 


و ما همچنـــــان منتظــــــــریم

 

تا جمعه فرخنده ای که امام و پیشوایمان

 

حضــرت حجــة ابن الحســن العسکـــری

 

بیایند و کام تشنگان عدالت را سیراب نمایند

 

برای تعجیل در ظهــــور مبارکشان


همچنــــان دعــــــا می کنیم



موضوع :