نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید (406 )                                             فایل صوتی (کلیک کنید)

ســوره 2 : بقـــره  ( مدنی ) 

  ( 286 آیه دارد ـ جزء اول ـ صفحه 1 )

( قسمت شانزدهــم )

ارکان اســلام

 ( جزء اول ـ صفحات 8 و 9 ) 

بســـم الله الـرحمــن الــرحیــم

56 ـثُمَّ بَعَثْنَاکُم مِّن بَعْدِ مَوْتِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ 

پس از آن ما برانگیختیم شما را از پس مردنتان تا مرا  سپاس گذارید.

57 ـ  وَ ظَلَّلْنَا عَلَیْکُمُ الْغَمَامَ وَ أَنزَلْنَا عَلَیْکُمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوَى کُلُواْ مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَ مَا ظَلَمُونَا وَ لَکِن کَانُواْ أَنفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ

و سایه انداختیم بر شما از ابر ، و فرو فرستادیم بر شما ترنجبین و مرغ (سلوی) بلدرچین ، بخورید از پاکی ها و خوشی ها که شما را روزی کردیم ، آنان ستم بر ما نکردند ، بلکه ستم بر نفس خویش کردند!

58 ـوَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَذِهِ الْقَرْیَةَ فَکُلُواْ مِنْهَا حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَ ادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا وَ قُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَکُمْ خَطَایَاکُمْ وَ سَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ

وقتی به آنها گفتیم که وارد این قریه شوید (شهر بیت المقدس) و بخورید از آن ، هر جا که می‏خواهید و بگوئید فرو گذار از ما گناهان، تا ما بیامرزیم گناهان شما و به نیکوئی نیکوکاران بیفزائیم.

59 ـ  فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظَلَمُواْ قَوْلًا غَیْرَ الَّذِی قِیلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِینَ ظَلَمُواْ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاء بِمَا کَانُواْ یَفْسُقُونَ

پس بدل کردند آن گناه کاران سخنی را که بایشان گفتیم به سخن دیگر، پس بر ایشان که بر خود ستم کردند عذاب سخت از آسمان فرستادیم بسبب آنچه از فرمان برون شدند!

60 ـ  وَ إِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْنًا قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ کُلُواْ وَ اشْرَبُواْ مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَ لاَ تَعْثَوْاْ فِی الأَرْضِ مُفْسِدِینَ

وقتی موسی برای قوم خویش آب خواست به او گفتیم عصای خود را بر سنگ زن ، پس از آن بیرون جهید دوازده چشمه که هر سبطی آب خور خود را می‏دانست ، گفتند به آن ها که بخورید و بیاشامید از روزی خداوند ، بی رنج ، و به تبه کاری و خودکامی در زمین مروید!

61 ـ  وَ إِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَ قِثَّآئِهَا وَ فُومِهَا وَ عَدَسِهَا وَ بَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنَى بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُواْ مِصْرًا فَإِنَّ لَکُم مَّا سَأَلْتُمْ وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ وَ بَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُواْ یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَ یَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذَلِکَ بِمَا عَصَواْ وَّ کَانُواْ یَعْتَدُونَ

وقتی که گفتید ای موسی ما نمی توانیم شکیبائی کنیم بر یک خوارک ، پس خداوند را بخوان تا بیرون آورد از روئیدنی های زمین از :  تره و خیار و نخود (یا گندم) و دانچه و پیاز، گفت : آیا آنچه بهتر است به آنچه بدتر است بدل می کنید ؟ از آن تپه و بیابان به شهر ، فرو شوید که در آنجا هر چه بخواهید برای شما و بشما می‏دهند. و بر ایشان خواری و نیازمندی در دل های مردم و سُستی در چشم های آنان زده شد ، و خویشتن بخدا خشم آورند و به خشم خدا بازگشتند ، و این بدان سبب بود که به آیات و سخنان خداوند کافر شدند و پیمبران را بدون حق می ‏کشتند و این کار سبب آن بود که از پذیرفتن حق سرکشی کردند و اندازه نگذاشتند و تجاوز کردند!

57 ـ  وَ ظَلَّلْنَا عَلَیْکُمُ الْغَمَامَ ...

 این آیت اشاره است به لطف و کرم خداوند

که می‏گوید در نگر (ای محمّـد)

تا ما با بنی اسرائیل چه کردیم !

و چند نعمت برایشان ریختیم و نافرمانی کردند،

باز ایشان را فرو نگذاشتیم!

ابـــر را فرمان دادیم

تا بر سر آنان سایه افکند،

بـــــــاد را فرمـــــودیم

تا مرغ بریان در دست ایشان نهاد!

ابـــــر را فرمان دادیم

تا ترنجبین و انگبین به ایشان فرو بارید،

ستون نــــــور گفتیم

در شب های تاریک آنان را روشنائی دهاد،

جامه دربایست آنان به وجود آمدی

و آن جامه نه کهن شدی نه چرکین،

در حال زندگی زیـــــور تـــــن

و در حال مردگی کفن آنان بودی!

چه نعمت ها که بر ایشان نریختیم!

چه نواخت ها که بر ایشان ننهادیم!

آنان قـــــدر ندانستند

و شکـــــــر نعمت نگزاردند،

هیچ کس چون ما ایشان را نخرند،

چون دیگران بی عیب می‏خرند

و ما با عیب خریـداریـــــم،

دیگران با وفا خواهند و خوانند،

و ما بی وفـــا و جفــــــا کار خوانیــــم! ...

58 ـوَ إِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَذِهِ الْقَرْیَةَ ...

 قریه در اینجا ظاهراً حریم علم است و دامن شرع،

خداوند می‏فرماید به دامان شریعت درآئید

و علم و عمل بر وفق شرع بکار بندید

و به سبب آن زندگی گوارا و نعیم جاودانه بدست آرید،

امروز تلخی مجاهدت کشید

تا فــــردا میــــــوه بهشـــت خــــورید!

وادخلوا الباب سجدا ...  

در راه دین استوار باشید

و از در خضوع و خشوع درآئید

و تضـــــرّع و استغفــــــــار کنید

و بگوئیــــــــد خـــــــــــدایــــــــــــــــا ؛

گناهان ما را فـــرو ریــــــــــز

و آن ها جز این گفتند و جز این کردند!

و دچار عـــذاب آسمـــــــانی شدند.

60 ـ  وَ إِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ ...

 فرق میان قوم موسی و عیسی و محمد :

موسی برای قـــوم خود آب خواست

و عیسی نـــــــان خواست

و محمد مصطفی (ص) بجای آب و نــان ،

رحمت و بخشایش خواست!

خداوند فرمود:

ای محمّــد ؛

امّـت تـــو از سه حال بیرون نیستند

یا مطیعانند

یا عاصیانند

یا مشتاقانند،

مطیعان را بهشت من بهره است،

و عاصیــــــــــان را رحمت من

و مشتاقان رضای من و دیدار من بهره است.

محمّد (ص) گفت:

خــــــداونــــــــدا؛

مــــــراد آن دو را نقــــــــد دادی

و از من متوقف بر امری ساختی؟

فـــرمــــــود:

ای دوست ؛

 ایشان حاجت بــــــــرای

امت ِ حاضــــر ِخــود خواستند

و مـــــــراد خویش بیافتنـــــــــد،

ولی تــــــو هرچه می‏خواهی

برای همـــه امت خود

تا روز رستاخیز می‏خواهی،

پس همه را جمـــــــع کنم،

همه را جامــــه کرامــــت پــــوشانم،

همه را به زیـــــور انس و الفــــت بیارایم

که ایشان بهینه امت هستند،

یک قصد و یک دل و یک همّت اند،

نه چون بنی اسرائیل که پراکنده بودند

و در دل و در قصد و در همت با هم نبودند!

و در دین به معبودی یگانه اکتفــــا نکردند!

و در دنیــــــــا بیک طعــــــام قنــــــاعت نه!

گویند ذکر عصا اشارت به سیاست شرع است

و سنگ اشارت به دل های سخت تر از سنگ آن ها است،

[ امروزه با مشاهده جنایت های صهیونیست های غاصب ، می بینیم که  چقدر درست فرموده ، که دل های آن ها از سنگ هم سخت تر است ]

یعنی موسی خواست

آن هـــــــــا را به راه آورد

که بهم رسند و همگان فایده برند!

در حقیقت خداوند فرمود

با تازیانه شریعت آنان را سیاست کن

و بر علم و عمل وادار،

که جمله آن ارکان اســـلام است

و آن دوازده خصلـت باشد

که شش تای آن، بنــای اســـلام است :

 1- اقرار به وحدانیت خـــدا

2ـ ایمان به نبوت محمّد مصطفی(ص)

3ـ نمــــــــاز

4 ـ زکــــــات

5 ـ روزه

6 ـ حــــــجّ

و شش خصلت از آن ، بنـــای ایمـــان است :

1 ـ ایمـــان به خـــدا

2 ـ ایمـــان به فرشتــگان

3 ـ ایمــان به کتــاب خــدا

4 ـ ایمــان به پیمبــران خــدا

5 ـ ایمــان به روز رستـــاخیـــز

6 ـ  ایمــان به مقـــدّرات

و این دوازده چشمه در این آیه اشارت است

به 12 رکن که بنای اسلام و ایمان است.