نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 873 )                                                                            


ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )


  ( قسمــت شانزدهـــم )


جمال صورت و کمال سیرت


 

جزء دوازد هــم صفحــه 240 آیه 43 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدْعُونَنِی إِلَیْهِ

   وَإِلاَّ تَصْرِفْ عَنِّی کَیْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَیْهِنَّ وَأَکُن مِّنَ  الْجَاهِلِینَ

 تفسیـــر لفظـــی :

 

[یوسف] گفت پروردگارا ؛ زندان براى من دوست‏داشتنى‏ تر است از آنچه مرا به آنمى‏ خوانند ،

و اگر نیرنگ آنان را از من بازنگردانى به سوى آنان خواهم گرایید واز [جمله] نادانان خواهم شد


 تفسیر ادبی و عرفانی :

                                    

                                      نوشتــــه انــــــد :

آغاز بـلاء یوسف (ع) خوابی بود ؛

که دیده بود و برای پدر حکایت کرد !

و انجـــام نجـــــات او هــم خوابی بود ؛

که بــــرای مَلِــــک مصـــــــر تعبیــــــر کرد !

تا دانسته شود که کارها به تقـدیــر خـــدا است ،

و تدبیر بندگان وابستـه به تقدیــــر ازلیِّ خدایی است ؛

در کاردانی و کارســــــــازی یگانــــــــه و یکتــــــــا است !

هرچنـــــــد سبب هـــا پیـــداست و بی سبب کاری نمی شود ؛

لیکن با سبب بمانــــدن خطـــــا است !

چرا کـــه گفتـــــه اند :

سبب ندیدن ، نادانی است ؛

اما با سبب ، ماندن شرک است !

از سبب برگــــذر تا به مسبّب برسی !

در سبب دل مبنـــــد تا در خــــــود برسی ،

عارف را نه چشم بر لـــوح است نه بر قلـــــم !

نه بستــــــه ی حــــــوّا است نه اسیــــــــــر آدم !

عطشی دارد دائــــم !

هرچنــد قـدح ها دارد دمـــادم !

ای مهیمـن اکــــرم ؛

و ای مفضّـــــل ارحــم ؛

یک بار قـــدح بــاز گیـــــــر ،

تا این بیچـــــــاره برزَنَـــــد دَم !

نوشتــــــه انـــــد :

یوسف را دو چیـــز به حد کمــــال بود :

یکی حُسنِ خِلقــت ؛

و دیگـــری علـــم و فِطنَت !

حسن خلقت ، جمـال صورت است ،

و علـــم و فطنــت ، کمـــــال سیـــــــرت !

پس خدواند تبارک و تعالی تقـدیـــر چنین کرد ؛

که جمــــــــــال وی سبب بـــــلا گشت ،

و علــــــم او سبب نجــــاتش شد ،

تا عالمیــــــان بداننــــد کــــه ؛

علـــــم نیکـــــو به از صــــورت نیکـــــــو است !

 

و این روال همیشه تاریــــــخ بوده که ؛

زیبائی صورت و سیرت دشمنـــانی داشتــه و دارد !

حســـــودان و فرصت طلبـــان و سوء استفاده کنندگان ؛

هرکـــــدام به نحــــوی دشمــــن خوبــــان هستند !

 

که گفتـــــه انــــــد :

خون دوید از چشم همچون جوی او    

دشمن جـــــان وی آمــــــــد روی او    


دشمــــــن طــــاووس آمـــــد پَــرّ او

ای بســـا شــــه را بکشتـــه فَــرّ او   


گفت من آن آهــــوم کــــز نــاف من 

ریخت این صیّــــاد خون صــــاف من 


ای من آن روبــاه صحـــرا کز کمیـن 

ســــر بریدنـــدش برای پوستیــــن 


ای من آن پیلـــی که زخــم پیلبــان

ریخت خونــــم از برای استخــــوان

ای بســا شـــــه را که کشتـه تـاج او

 

پیــــل را کشتنــــــد بهر عـــــاج او

 

نقـــل کرده انـــــد کــــه :


پرّ خـــود می کَنـد طاووســــی به دشت

یک حکیمی رفتـه بود آن جـــــا به گشت

گفت : طـــاووســا ! چنیـــــن پَــرِّ سَنـــی

بی دریــغ از بیــخ ، چون بر می کَنــــی؟

هـــر پــــری را از غــریــــزیّ و پسنــــــد

حافظــــان در طیّ مصحـــف می نهنـــــد

بهــرِ تحریــــک هــــوای ســـودمنــــــــد

از پــــرِ تـــو ، بـــــــاد بیــــــزن می کننــــد

این چه ناشکری و چه بی باکی است؟

تو نمی دانی که نقّــاشش کی است ؟

بر مَـکَــــــــن آن پـــــرّ خُلــــــــد آرای را

بـر مَـکَـــــن آن پــــــرّ ره پیمــــــــــــای را

چون شنید این پنـد ، در وی بنگــریست

بعد از آن ، در نوحــه آمد ، می گریست

چون ز گــریــــه فــارغ آمــد ، گفت : رو

که تـــو رنــگ و بـــوی را هستـی گِــرو

آن نمی بینی که هر ســـو صــــد بــــلا

سوی من آیــــد پــیِ این بـــــــال هــا ؟

چنــــــد تیــــرانــــداز بهــرِ بـــــــال هـــــا

تیــــــر ســوی من کشــــد انــدر هـــــوا

چون نــــدارم زور و ضبـــط خویشتــــن

زین قضـــــا و زیـــن بـــلا و زین فِتَــــــن

آن بِــهْ آیـــــد که شَـــوَم زشت و کَریــه

تا بُـــوَم ایمــــن در این کُهســــار و تیــه

دشمـــــــن طــــاووس آمـــــــد پَــــــرّ او

ای بســــا شَــــه را بکُشتــــــــه فَـــرّ او

 

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان


 قائـم آل محمّـــــد (ص)

 

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

  

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

 



موضوع :