نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 861 )                                                                        

ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)

  ( قسمــت هفــدهــم )

زنجیـر دل

جزء دوازد هــم صفحــه 230 آیه 74   ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

فَلَمَّا ذَهَبَ عَنْ إِبْرَاهِیمَ الرَّوْعُ وَجَاءتْهُ الْبُشْرَى یُجَادِلُنَا فِی قَوْمِ لُوطٍ

 تفسیـــر لفظـــی :

پس وقتى ترس ابراهیم زایل شد و مژده [فرزنددار شدن] به او رسید

در باره قوم لوط با ما [به قصد شفاعت] چون و چرا مى‏ کرد !

 تفسیر ادبی و عرفانی : 

نوشته اند که :

مجادله ای که ابراهیم (ع) در کار لوط می کرد ،

چون برای خـــــدا و در راه خـــــــدا بـــود ؛

و از شـــــوب ریـــــــــــا پـــــــــاک ،

و از حـــظّ نفس دور بــــــود ،

لاجرم جــدال او را مسلّم داشتند و از او درگذشتند ،

و در نـوازش و کـرامــت وی بیفـــــــــزودنـــد ،

و او را به صفت حلیــم و اوّاه ستودند .

گــــوینــــــــــد :

جوانمردی ، گروهی تازه رسیده را مهمانی کرد ،

و بفرمود تا هــزاران چـــراغ بیفروختنــد ،

یکی او را گفت :

اسراف کردی که این همه چراغ بیفروختی !

او گفت :

برو آن چه از چراغ ها که ؛

نه از بهر حق و رضای مطلق او روشن کرده ام خاموش کن ،

آن مرد برفت و گرد یک یک چــــراغ ها برآمد تا آن را خاموش کند ،

نـــه توانست و نــــه دستش به آن ها رسیــــــد !

و چه مهمانی عزیزتر از مهدی (عج) ، که او صاحب خانه است

چـــراغـــی را کـــه ایـــــــزد برفــــروزد

هـــر آن کس پف کنــــد ریشش بسوزد

و برخی گفتـــــه اند :

هر آن کس پف کند ریشه اش بسوزد ! 

مـرغ بــاغ ملکـوتـم نَـیَــم از عالَــــمِ خــاک

چند روزی قفسی ساختــــه اند از بدنـــم

من به خود نامدم اینجا که به خود باز روم

آن که آورد مـــــرا ، بـــــاز بَــــرَد در وطنـم

و روزی قفس هـــا بــــاز می شود

و زنجیــرها شکسته می گردد

و جان به جانان می رسد !

زنجیـــر دل

جـــز گل روى تـــــــو ، امّیــد به جــایى نبود

   درد  عشق است ، به غیر تـــــو دوایى نبود  

بنــده مـــــوى توام ، دست فشـــانى نرسد

راهـــى  کــــوى تــــوام ، راهنمــــــایى نبود

حلقـــه زلف تـــو زنجیـــــر دل غمگین است 

ز دلـــم جـــز رُخ تـــــو حلقــــه گشایى نبود

صوفى صافى از این میکــــده بیـــرون نرود

که به جـــز کلبــــه عشـّاق صفـــــایى نبود

عاکف کوى بتــان باش که در مسلک عشق

بــــوسه بر گــــــونه دلــــــدار خطایى نبود

خادم پیر مغان باش که در مـــذهب عشق

جـز بت جــــام به کف ، حکمـــــروایى نبود

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 110 ]