نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 771 )                                               

ســوره 8 : انفـــال ( مـدنـی ـ 75 آیه دارد ـ جزء نهم ـ صفحه 177 )  

  ( قسمــت هیجدهـــم ) 


دلســوختــگان


سالروز شهادت نهمین پیشوا ، حضرت امام محمدابن علی التقی الجواد علیه السلام

را به مولایمان محبوب دلها صاحب الزمان حضرت مهدی (عج) علیه آلاف التحیة والثناء

 و شما دوستان و محبان آن حضرت تسلیت عرض می نمائیم

 

 ( جزء د هــم صفحه 182 آیه   41 ) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَى

وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ إِن کُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا

یَوْمَ الْفُرْقَانِ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 

و بدانید که هر چیزى را به غنیمت گرفتید یک پنجم آن براى خدا و پیامبر

و براى خویشاوندان [او] و یتیمــــــان و بینــوایــــان و در راه‏ ماندگان است

اگر به خــــــدا و آن چه بر بنــــده خــود در روز جدایى [حق از باطل] روزى که

آن دو گروه با هم روبرو شدند نازل کردیم ایمان آورده ‏اید و خدا بر هر چیزى تواناست

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

غنیمت مالی است از کافران که ؛

 در جهــــاد و جنـــــگ نصیب مسلمانان شود ،

و جهـــــــاد دو قســـم است :

یکی جهاد ظاهر با کافــــــــر به تیــغ و شمشیر ،

دیگری جهاد باطن با نفس ، به قهــــر و کوشش ،

 

مجاهدان به شمشیر نیز ســــه قســـم ند :

کوشنده ی مأجور ،

خستــه ی مغفور ،

کُشتـــه ی شهید ،

 

همچنین مجاهدان با نفس نیز ســــه گروهند :

یکی می کوشد، او از ابــرار است ،

یکی می تازد ، او از اوتــــاد است ،

یکی باز رسته ، او از ابــدال است !


کسی که در جهاد با کفر است ، به مـــــال ، توانگـــــر شود ،

کسی که در جهاد با نفس است ، به دل توانگـــــر شود !

توانگر به مال ؛ یا از مال حلال است و محنت ،

یا از مــــــــال حـــــــرام است و لعنـــت !

توانگر به دل همتی دارد بالاتر از دنیا ،

و مـــــرادی دارد بالاتر از عقبی !

 

مصطفی (ص)جهاد با نفس را بزرگتر از جهاد با کفر گفت ،

و بعد از جنگ بـــــــــدر فرمود :

از جنگ کوچکتر فارغ و به جنگ بزرگتر برویم !

و آن جنــــــگ با نفس (اماره) است ،

زیرا در جنگ با دشمن ظاهـــری می توان از او حــــذر کرد و دور شد ،

ولی در جنگ با نفس ، که دشمن باطن است ، حذر کردن نتوان !

با هر دشمنی اگر بســــازی از شر او ایمن خواهی شد !

ولکن اگر با نفس بسازی هـــــــلاک خواهی شد !


مصطفی (ص) فرمود :

خداونــــد به دل شما بنگرد نه به نفس شما !

که نگریستن نشانه ی دوست داشتن است ،

و نانگریستن علامت دشمن داشتن !

پس نفس که دشمن توست نباید به وی نظرکردن !

بلکه باید در معرکه ی مجاهدت با شمشیر ریاضت ،

او را مغلوب کرد ، و چشم او را به ناوک تفرید و تجرید(*) بر دوخت !

--------------------------------------------------------------------

(*) تفرید : یگانه کردن ، کنــــاره گیـــــری و دوری از مــــــردم

(*) تجرید : برهنه کردن ، تنها ساختن ، تنهایی ، کناره گیری

 

 

 

محفل دل سوختگان

 

عاشقم ، عاشق و جز وصل تو درمانش نیست
 

کیست کاین آتش افروختـــــه در جانش نیست 


جز تو در محفل دل سوختگان ذکــــــری نیست

این حدیثی است که آغــازش و پایانش نیست

راز دل را نتـــــــوان پیش کسی بـــــــــاز نمود

جز بر دوست که خود حاضـر و پنهانش نیست

با کـــه گویم که به جــــز دوست نبیند هــرگز

آن که اندیشه و دیـــــــدار به فرمانش نیست

گوشه ی چشم گشـــا بر من مسکیـــن بنگر

نــــاز کن ، نـاز که این بادیه سلطانش نیست

سرِ خُــــم بــــاز کن و ســـاغر لبـــریـــــزم ده

که به جز تو ، سرِ پیمانــــه و پیمـانش نیست

نتــــوان بست زبانش ز پریشــــان گـــــــویی

آن که در سینه به جز قلب پریشانش نیست

 

پـــاره کن دفتــــر و بشکن قلـــــم و دم بربنـــــــد
 

که کسی نیست که سرگشته و حیرانش نیست


[ دیوان امام خمینی (ره) ص 66 ]




موضوع :