نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 756 )                                                

ســوره 8 : انفـــال ( مـدنـی ـ 75 آیه دارد ـ جزء نهم ـ صفحه 177 )

    ( قسمــت ســـوّم )

نشـانـه هـای حقیقـت

( جزء نهــم صفحه 177 آیه 3 ) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم 

 الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ 

 تفسیـــر لفظـــی :

همانان که نماز را به پا مى‏ دارند

و از آنچه به ایشان روزى داده ‏ایم انفاق مى‏ کنند

 تفسیر ادبی و عرفانی :

در آیت پیش لختی اعمال چون تقوی و ترس و توکّل برشمرد ،

و در این آیت ، اعمال ظاهر ، چون نماز و زکوة در آن پیوست ،

آن از نشانه های حقیقت است ،

و این از شرایط شریعت ،

تا بدانی که هر دو در هم پیوسته و در هم بسته ،

حقیقتِ بی شریعت به کار نیست ،

شریعتِ بی حقیقت هم راست نیست !

چون هر دو به هم آمد ( أُوْلَئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا ... آیه 4 ) در وصفشان آمد .

آیه 7 : ...وَتَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذَاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ ...

از روی اشارت می فرماید :

بنده تا رنــــــج نبرد به گنــــــــــج نرسد

بعضی از آنان دوست داشتند که به سوی کاروان (عیر) روند که جنگ ندارد و با آنان که اسلحه جنگ دارند و قصد جنگ دارند نروند و دیگران بروند !

[ غافل از آن که گنج نیز در برگشت جنگ است = یعنی جنگ را هم اگر از آخر بخوانی گنج است ]

نابرده رنــج ، گنج میسر نمی شود

مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد

شیخ انصاری گفت :

من چه دانستم که مــــادر شــــادی ،رنـــــــــج است ،

و در زیر هر ناکامی هــــــــــزار گنـــــــــج !

من چه دانستم که زنـــــــــدگی در مُـــــردگی است ،

و مـــــــراد همه در بی مــــــــــــرادی است !

زنـــــدگی ، زنــــــــــــدگیِ دل است ،

و مُـــردگی ؛ مردگیِ نفس !

تا در خود نمیـــــــری به حق زنـــــــــده نگردی ،

بمیــــــــــر ای دوست اگر زنــــــــــدگی خواهی ،

چه خوش گفت آن جوانمرد :

نکند عشق ، نفسِ زنــده قبـــــول

نکند بــــاز ، مـوش مــــرده شکار !

بـاده ی حضــور

درلقــای رُخش ای پیــــــــر مرا یاری کن

دستگیری کن و پیـری کن و غمخواری کن

از سر کـــــوی تـــــو مأیـوس نگردم هرگز

غمـــزه ‏ای ، غمــزدگان را تــو مددکاری کن

هله،با جرعه‏ ای از باده میخــانــه خویش

هوشم از سر ببــــر ، آماده هشیـــــاری کن

گر به لطفم ننــوازی و پنــــــــــاهم ندهی

عشوه کن ، نــــاز کن ، آغاز ستمکاری کن

عاشقم ، عاشقم ، افتـــاده وبیمــار تـو ام

لطف کن ، لطف ، ز بیمـــار پرستـــاری کن

تو و سجاده خویش و من و پیمانه خویش

با من بــاده ‌زده ، هرچــــه به دلـــداری کن

گر نخواهی ز سر لطـــف نـــــــوازی ما را

از در قهــــــر بــرون آی و دل‌ آزاری کـــــن

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 173 ]

در ِمیخانه به روی همـه بـــــاز است هنــــوز

سینه سوختـــه در ســوز و گـداز است هنوز

دست بــــردار ز ســوداگــــری و بوالهـوسی

دست عشاق سوی دوست دراز است هنوز