نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 636 )  

ســوره 5 : مـــائـده  ( مدنی  ـ  120  آیه دارد  ـ جزء ششم  ـ  صفحه 106)

    ( قسمــت دوازدهـــم )

مجلـس اُنـس

 ( جزء ششــم صفحه   117 ـ آیه 55 ) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

إِنَّمَــــا وَلِیُّـــکُـــــمُ اللّهُ وَ رَسُــــولُـــــــهُ

وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَ هُمْ رَاکِعُونَ

تفسیر لفظی :

ولى شما تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آورده ‏اند

همان کسانى که نماز برپا مى‏ دارند و در حال رکوع زکات مى‏ دهند

تفسیر ادبی و عرفانی :

چون خداوند خواهد که بنده ای را برگزیند و از میان بندگان او را ولیّ خود گرداند ، اول نوازشی که بر او نهد آن باشد که وی را بر ذکرخود دارد ، تا از کار خود به کار حق پردازد ، و از یاد خود به یاد حق پردازد ، و از مهر خود به مهر حق آید ، و چون با ذکر و مهر حق آرام گرفت او را به خود نزدیک گرداند ، و نشان نزدیکی او حلاوت عبادت و کراهت معصیت و عزلت از خلق و لذّت خلوت باشد ، پس او را در مجلس خلوت بر بساط اُنس نشاند ، آزاد از خلق و شاد به حق و بی قرار در عشق ، حجاب ها برداشته و مکاشف جلال و عظمت گشته ، از خود بیگانه و با حق یگانه شده .

و این نشانه ها در ولیّ خدا امیرالمؤمنین علی ابن ابیطالب علیه السلام است ، که خداوند تبارک و تعالی به رسول بزرگوارش فرمود : اگر ولایت او را ابلاغ نکنی همچنان است که رسالت خویش را انجام نداده باشی !

شیخ طبرسی (ره) در تفسیر مجمع البیان در مورد این آیه شریفه نوشته است : ولیّ کسی است که بر مردم ولایت داشته و به امور آنان قیام کند ، و واجب اطاعت باشد ، و مفهوم آیه این است که : کسی که عهده دار مصلحت و هدایت شما می شود و به تدبیر امور شما می پردازد همانا خدا و پیغمبران او هستند که پیغمبران نیز به امر خدایشان به این کار قیام می کنند ،

و نیز ولیّ کسانی هستند که ایمان آوردند و نماز به پای داشتند و در حال رکوع زکات پرداختند ، و طبق روایت عامّه و خاصّه ( شیعه و سنی ) تنها علی علیه السلام در حال رکوع انگشتری خود را به سائل بخشید ،

و این آیه که روشن ترین دلیل بر ولایت و امامت بلافصل حضرت علی علیه السلام است بعد از این جریان نازل گشت ، و شخص رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در بازگشت از حجة الوداع در محل غدیر خم ، به امر خداوند منان ، ایشان را امیرالمؤمنین خواندند و به مسلمانان امر نمودند تا ایشان را با این لقب و عنوان بخوانند و با ایشان بیعت کنند ، و فرمودند :

گفتن امیرالمؤمنین به غیر از علی علیه السلام جایز نیست (حرام است)

خــدایـــــا ؛

ای مهیمن اکرم ، ای محتجب معظّم ،

ای متجلی به کرَم ، ای قسّام پیش از لوح و قلم ؛

بادا که روزی باز رهم از زحمت حوّا و آدم ؟

آزاد شوم از بند وجود و عدم ؟

از دل بیرون کنم این حسرت و ندم ؟

و با دوست برآسایم یک دم ؟

و در مجلس اُنس قدح شادی بر دست نهاده دمادم ؟