تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم (3)

سیمـای بسـم الله :

بســم الله کلمه امان و رحمت است.   امام علی (ع)

بســم الله تاج ســوره هــاست     امام صـادق (ع)

بسم الله نشانگـر رنگ و صبغه الهی و بیانگر جهت گیری توحیدی ماست.

بســم الله رمز توحیـد است، و ذکـر نام دیگران به جای آن کفـر، و قرین کردن نام خـدا با نام دیگـران نشانه شـرک، نه درکنار نام خـدا نام دیگـری را ببریم و نه به جای نام او.

بسم الله رمز بقـا و دوام است. زیرا هرچه رنگ خدائی نداشته باشد فانی است.

بسم الله رمـز عشــق به خـدا و توکل به اوست

بسم الله رمـز خروج از تکبـر و اظهـار عجـز به درگاه الهی است.

بسم اللهگام اول در مسیر بندگی و عبودیت است

بسم الله موجب فـرار شیطـان است...

بسم الله عامل قداست یافتن کارها و بیمه کردن آنهـا است.

بسم الله ذکر خــــدا و بیانگــر انگـیـزه ماست...

بسم الله به اسم اعظم الهی از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیکتر است. [امام رضا (ع)]                             ( تفسیر نـور جلد اول ص 18-19-20 )               

[ درباره آیه شریفه بسم الله الرحمن الرحیم گفته شده که علاوه بر اینکه خود آیه مستقلی میباشد در قـرآن از جایگاه خاصی برخوردار است، و گفتن آن در اول هرکاری سفارش و تکرار آن در ابتدای هر سوره نشانه اهمیت آن است...]                     

[استعانت از خــدا یعنی کمک گرفتن از تمام صفات او، او رحمن و رحیم است و چشم امیـد ما  به رحمت اوست. رحمتی گسترده و عمومی برای این جهان و جهان دیگـر... رحمتی گستـرده و ابـدی برای همه بدون قصدِ بازگشتِ نتیجـه ، مخصـوصِ خـداوند است]( تفسیـرنـور جـلــد2 ص 10)          

 بسـم الله الرحمن الرحیم ،  [نزول آن از عالم اعلای قدرت، ظهور آن در حلیه عباراتی برتر از بلاغت، و تأثیر حکیمانه آن در هدایت بشریت بسی شگفت انگیزاست آنچه دراین آیه مورد توجه است همان مبدئیت همه کمالاتی است که درجهان ظهور نموده است.]

رحمن دلالت بر رحمت عـامه  و گسترده و رحیـم دلالت بر رحمت خاصه و محـدود است،

رحمن به همه موجودات است  و رحیم به مؤمنان،

 رحمن در دنیـا و آخـرت و رحیـم درآخـرت.

رحمـن اسـم خـاص بـرای صفت عام ، و رحیم اسم عـام برای صفت خـاص است.

قرآن که تنها کتاب توحید و برای آخرین تکامل فکری بشر است سوره هایش با بسم الله شروع میشود تا انسان را متوجه سازد که همه تعالیم و دستوراتش از مبدأ حـق و از مظهر رحمت است.

دستورگفتن بسم الله در ابتدای همه امور برای اینست که روی فکر و دل را از غیرخــدا به خــدا برگرداند تا انسان همه جهان و هر عملی را از نگاه توحید بنگرد و از پراکندگی فکری بسوی وحدت گراید و در اقدام به هر عملی ، قدرتی بیش از قدرت استعدادی خود کسب و بکار برد و فقط بقدرت ناچیز و محدود خود متکی نباشد چرا که هرعملی که بنام غیرخدا و یا با غفلت از نام خدا انجام گیرد بهره و نتیجه مطلوب را بدست نخواهد داد که بزرگان دین فرموده اند: هرعملی که با بسـم الله شروع نشود ابتـر و ناقص است،

قـرآن تعلیـم میدهد که انسان همه امور را بنام خـداونــد رحمن و رحیم آغاز کند، و فکر خود را به او پیوند داده و خود را از پراکندگی و نگـرانی برهـاند .

رحمن و رحیم وصف بلاواسطه اسم ذات او میباشد ، رحمت در انسان عاطفه و احساس لطیفی است که منشأ حس کمک و خیراندیشی و خیـرخواهی شده و از انجام تقاضای این عاطفه بدون توقع پاداش لذت بََرَد ولی درباره خداوند از جهت آثار و ظهور رحمت است، این عاطفه خیر و خوی انسانی مانند دیگر استعدادها و فضایل انسانی در ضمیر انسان نهفته است .

توجه به مبدأ رحمت و آثار آن و تکرار این کلمه عاطفـه را در انسـان بیدار  و بکارمی اندازد تا آنکه قلبش سرچشمه رحمت و از زبان و عملش خیرات بسوی دیگران جاری شود. اثر تکرار و تذکر همه صفات و نامهای خداونـد همین است که معنا و حقیقت آن را در انسان مستعد ظهور می نماید.      

( پـرتـوی از قـرآن جـلــد 1)

ادامــه دارد