تفسیر ادبی عرفانی آیات مخاطبات ( 86 ـ 254 ) 

منـزل راز و نــاز

شمع شمایل شرع او فروزنده


آیه 1 سـوره اســـراء :

بســم الله الــرحمـــن الرحیـــم

سُـبحـانَ الَّـــذِی أَســـــــری بِعَـبـــدِهِ لـیـــلاً....

خـداونــد آسمانها و زمین در صدر آیه برخود ثنا کرد ،

آنگاه کرامت مصـطـفــی(ص) جلوه کرد

و شرف وی بر خـلــق نمــود،

اول خـود را به بی عـیبـی گواهی داد و به پاکی یاد کرد،

خود را خـود سـتــود و خـلــق را ستودن یاد داد،

و کمال قــدرت خود را با خــلـــق نموده،

حـوالـت معراج رسول (ص)  با کار خود کرد نه با کار پیغمبر،

تا منکران را شبهـت نیفتد،

و بر منکِران حجت بُوَد،

و داننـد که عجایب قــدرت را نهایت نیست،

و از کمال قـدرت قــــــادر، این حال بــدیــــع نیست!

 دیگر معـنـی آنکه:

کرامت و شرف مصطفی(ص) بر مردم جهان جلوه کند

تا جهانیان بدانند که مقام وی

مقام ربودگان است بر بساط صحبت!

 نه مقام روندگان در منزل خدمت!

زیرا ربوده درکشش حق است،

و رونده در روش خویش!

او که در کشش حق است در منزل راز و ناز است

و ســــــزای او اکـــــــرام و اعـــــــزاز،  

و او که در روش خویش است بر درگاه خدمت،

باز همی خواهد و همی جوید تا خــود منــزلی یابد!

آن مقام ربودگی ، مقـام مصطفی(ص) حبیب حـق است،

و این مقـام روندگی ، مقام موسی کلیم حـق است،

در مورد محمّـــــــد(ص) فـرمود:

او را بالا برد در شب به آسمانها،

و در مورد موسی فرمود: موسی به وقت آمد،

موسی آینده است و به خویش رونده،

و محـمـــد(ص) بُرده شده است از خود ربوده،

آنکه رونده باشد پس از فصـــــل وصــــــــل یابد،

و آنکس که ربوده  شده باشد از همــان آغاز وصــل بوده،

و خاتمتش خلعـت فضـل .

آن که فرمود: بنده ی خود را به شب برد،

برای راز و نیاز به حضرت حق برد،

زیرا که شب موسم عارفان است،

و وقـت خـلـوت دوستان،

آرام گاه مشتاقان است

و هـنـگام نواخت بندگان،

چون شب درآید،

دوستان را وقـت خـلـوت آید

که رقیبان درخواب و دشمنان دور!  

خانه خالی و دوست منتظر و مسرور.

خـداونــد به داود فرمود: ای داود؛

آن کس که شـب خـوابـــد،

دعوی دوستی مـــــــــرا نشاید.

و به محمد(ص) فـرمود:

ای محمّــد ؛

در راه ما هـر که رنجی کشـد از پسِ آن گنجی بَرَد،

تو را گفتیم به شب خیز و نماز کن و با ما راز کن،

تا بدانی که ما رنج هیچ کس را ضایع نکنیم

و هرکس را به سـزای عـمـل خــود رسانیم.

محـل قــرب

بزرگان دین گـفـتــه انــد:

خـداونــد در معراجِ محمد(ص)

کاری را که ســزاوار ربـــوبــیـت او بود کرد،

و مصطفی(ص) کاری که سـزاوار عـبـودیت خویش بود کرد،

عــروج محمّـــد(ص)  سزای بشریت او

و نـزول الــهـــی ســزای الاهـیـت او!

و لایق ذات و صفات او!

عروج محمّـد(ص) و نزول خود هر دو را به شب خواست

از بهـر آنکه محمّد(ص) را حبیب خواند

و معـنـی محبت جــز موافـقـــت نیست.

در معـراج به آسمانها،

او را از مسجـدالحــرام به مسجــدالاقصی

و از مسجــدالاقصی به ســدره ی منتهی

و منزل اعـلــی برد تااحــوال قـیـامت را معاینه بیند،

و قـواعـد شـفـاعـت ممهَّــد گـرداند

*******************************************

اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَـتَــهُ یُصَـلّـُـونَ عَـلَـی النَّبِیُّ

یا اَیُّهَـــا الَّـذِینَ آمَنُــوا صَـلّـُـوا عَـلَـیــهِ وَ سَلِّـمـُوا تَسـلِـیـمـاً

*****************************************

روزی که همه گویند وانَفســـــــــــــــــاهُ ،

مصـطـفــی(ص) که ملکــوت آسمانها دیده

و آیات کبری و عجایب غـیـب بر او نموده شده،

نترسد و هیبت و سیاست آن روز در او اثـــر نکـنــد

و دل خــود به شفـــاعت امّت دهد.

آدم پدر آدمیان را فـرمود: اِهبِــط، فرود آی!

و محمّــد(ص) را فـرمود: بالا بیـــــا !

بر مرکب همت نشین،

تارک اعـلـی را زیر قدم خود نــِه،

 و از جـســمـــانی بــــه روحانی سفــرکـــن،

آنگاه بما نظـــر کـــــــــــن!

*************************************

 

در کـوی تــو گـــر کشـتـه شــوم باکی نیست

کــو دامـن عـشـقـی کـه بـر او چــاکی نیست

 

حضرت امام جـعـفــرصــادق(ع) فـرمودند:

در شب مـعـــــراج کــه سـیّــد بنــی آدم به حضـرت اعـلــی رسید،

به غایتِ قـربت نزدیکی یافت،

و از غایت قـربت نهایت هیبت دید!

تا خـداونـد تدارک دل او کرد

و به غایت کرم و عـنـایت،

و نهایت لطف و کرامت او را به خود نزدیک کرد،

و به منزل (ثـُــــــمَّ دَنــــــا) رسید

و خلـــوت (اَو اَدنی) یافت،

راز شنیــــــــده،

شربت محبت چشیده،

دیــــــــدار حــق دیـــــــــده،

از هر دو جهان رمیده،

 و با دوست آرمیــــــــــــده!

 رفت آنچــــــــــــه رفت،

شنید آنچه شنید،

دیــــــــد آنچه دیــــــــد،

و کس را از آن اسرار خبر نــــه ! 

عـقـول و اوهـام از دریافت آن دور!

رازی در پرده ی غـیرت رفته،

بی زحمت اغـیار به سمع رســول(ص) رسانده است.


رازی است مرا با شب و رازی است عجب

شب دانـد و من دانـم و من دانم و شب

 

( اَلّلهُمّ َصَلّ ِعَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّل فَرَجَهُم )

*******************************************

همه مشکلات ما

ناشی از غیبت طولانی مولایمان است

پس برای تعجیل در فرج مبارکشان زیاد دعا کنیم

 



موضوع :