( قسمت دوم شرح واقعه غدیر و خطبه غدیریه رسول الله (ص) در محل غدیر خُم )

همسایـه خــداونـــد

اینک پاره ای از فضـائـل و منـاقـب امیـرالمـؤمنـین علی(ع)

از زبان پیامبر عظیم الشأن اسـلام (ص) در خطابه غدیـریـه 

بسم الله الرحمن الرحیم ، الحمد لله الذی علا فی تَوَحُّدِهِ ... لا اِله اِلاّ هُوَ ِلاَنَّهُ قَد اَعلَمَنِی اَنِّی اِن لَم اُبَلِّغ ما اَنزَل اِلَیَّ ( فِی حَقِّ عَلیٍّ ) فَما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ، وَ قَد ضَمِنَ لِی تبارک وتعالی العِصمَةَ ( مِنَ النّاسِ) وَ هُوَاللهُ الکافِی الکَرِیم، فَاَوحی اِلَیَّ : بسم الله الرحمن الرحیم ، یا اَیُّهَا الـرَّسُولُ بَـلِّـغ ما اُنـزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِّکَ... فِی عَلیٍّ یَعنی فِی الخِلافةِ لِعَلِیَّ ابنَ اَبیطالب....

چون قرائت متن عربی این خطبه بیش از یک ساعت زمان لازم دارد، برای سهولت فقط به ترجمه فارسی آن قسمت که در باره امام علی (ع) است اکتفا نموده و طالبین خطبه کامل را به کتب مرجع ، و یا کتاب ارزشمند الغـدیر تألیف علامه امینی ارجاع میدهیم:

پس از حمد و ثنای پروردگار یکتا به بهترین کلام و شایسته ترین بیان بطور مفصل ، در مورد امــر خداونــد تبارک و تعـالی درباره ابلاغ ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) ، چنین فرمودند: 

..... معبودی جز او نیست ، چرا که اعلام فرموده که اگر آنچه در باره علی نازل کرده به مردم نرسانم، وظیفه رسالتش را انجام نداده ام، و خداوند تبارک و تعالی امنیت از آزار مردم را برایم تضمین کرده و البته که او بسنده و بخشنده است. ...پس آنگاه خداوند چنین وحی بمن فرستاد : « بنام خداوند همه مهر مهرورز، ای فرستاده ما ! آنچه از سوی پروردگارت درباره علی و خلافت او بر تو فرود آمده بر مردم ابلاغ کن ، وگرنه رسالت خداوندی را به انجام نرسانده ای و او تو را از آسیب مردم نگاه میدارد.»

هان ای مردم ! آنچه بر من فرود آمده در تبلیغ آن کوتاهی نکرده ام و حال برایتان سبب نزول آیه را بیان میکنم : همانا جبرئیل سه مرتبه بر من فرود آمد از سوی سلام ( پروردگارم) ( که تنها او سلام است) فرمانی آورد که در این مکان به پا خیزم و به هر سفید و سیاهی اعلام کنم که علی ابن ابیطالب ، برادر ، وصیّ ، و جانشین من در میان امت و امام پس از من بوده ، جایگاه او نسبت بمن بسان جایگاه هارون نسبت به موسی است، لیکن پیامبری پس از من نخواهد بود ! او ( علی ) صاحب اختیارتان پس از خدا و رسول است، و پروردگارم آیه ای بر من نازل فرموده که : « همانا ولی، صاحب اختیار و سرپرست شما ، خدا و پیامبر او و مؤمنانی هستند که نماز بپا میدارند و درحال رکوع زکات می پردازند.»  و هر آینه (تنها) علی ابن ابیطالب نماز بپا داشته و در رکوع زکات پرداخته و پیوسته خدا خواه است. و من از جبرئیل خواستم که از خداوند سلام اجازه کند و مرا از این مأموریت معاف فرماید. زیرا کمیِ پرهیزکاران و فزونی منافقان و دسیسه های ملامت گران و مکرمسخره کنندگانِ اسلام را میدانم؛ همانان که در کتاب خود در وصفشان فرموده : « به زبان آن را میگویند که در دلهایشان نیست و آن را اندک و آسان می شمارند حال آنکه نزد خداوند بس بزرگ است.» و نیز از آن روی که منافقان بارها مرا آزار رسانده تا بدانجا که مرا آُذُن ( سخن شنو و زود باور [دهن بین] ) نامیده اند، بخاطر همراهی افزون علی با من و رویکرد من به او، و تمایل و پذیرش او از من، تا بدانجا که خداوند در این موضوع آیه ای فرو فرستاد : « و از آنانند کسانیکه پیامبر خدا را می آزارند و میگویند او سخن شنو و زود باور است. بگو آری سخن شنو است بر علیه آنانکه گمان میکنند او تنها سخن میشنود لیکن به خیر شماست، او( پیامبرص) به خدا ایمان دارد و مؤمنان را تصدیق میکند و راستگو می انگارد» (1)و اگر میخواستم نام گویندگان چنین سخنی را بر زبان آورم و یا به آنان اشارت کنم و یا مردم را بسویشان هدایت کنم ( که آنان را شناسائی کنند) می توانستم، لیکن سوگند بخدا درکارشان کرامت نموده لب فرو بستم. با این حال خداوند از من خشنود نخواهد گشت مگر اینکه آنچه در حق علی فرو فرستاده به گوش شما برسانم،

سپس پیامبر (ص) چنین خواند : ای پیامبرما ! آنچه از سوی پروردگارت برتو نازل شده در حق علی ابلاغ کن، وگرنه کار رسالتش را انجام نداده ای و البته خداوند تو را از آسیب مردم نگاه میدارد.»       هان ای مردم ! بدانید این آیه در باره اوست، ژرفای آن را فهم کنید و بدانید که خداوند او را برایتان صاحب اختیار و امام قرار داده، پیروی او را بر مهاجران و انصار و آنان که به نیکی از آنان پیروی میکنند و بر صحرا نشینان و شهروندان و بر عجم و عرب و آزاده و برده و برکوچک و بزرگ و سیاه و سفید و بر هر یکتا پرست لازم شمرده است.

هشدارکه اجرای فرمان وگفتار او لازم و امرش نافذ است. ناسازگارش رانده، پیرو و باورکننده اش در مهر و شفقت است. هرآینه خداوند او را و شنوایان سخن او را و پیروان راهش را آمرزیده است. هان ای مردم ! آخرین بار است که در این اجتماع به پا ایستاده ام، پس بشنوید و فرمان حق را گردن گذارید، چرا که خداوند عزّ و جلّ صاحب اختیار و ولی و معبود شماست و پس از خداوند، ولیّ شما فرستاده و پیامبر اوست که اکنون در برابر شماست و با شما سخن میگوید، و پس از من به فرمان پروردگار، علی صاحب اختیار و ولیّ و امام شماست، آنگاه امامت در فرزندان من از نسل علی خواهد بود، این قانون تا برپائی رستاخیز که خدا و رسول او را دیدار کنید دوام دارد. حلال نیست مگر آنچه خدا و رسول او و امامان روا دارند، و حرام نیست مگر آنچه آنان نا روا دانند، خداوند عزّ و جلّ هم حلال و هم حرام را برای من بیان فرموده و آنچه پروردگارم از کتاب خویش و حلال و حرامش بمن آموخته در اختیار علی نهاده ام.

هان ای مردم ! او را برتر دانید، چرا که هیچ دانشی نیست مگر اینکه خداوند آنرا در جان من نوشته و من نیز آنرا در جان علی پیشوای پرهیزکاران ضبط کرده ام.                    

او (علی) پیشوای روشنگر است که خداوند او را در سوره یاسین یاد کرده : « و دانش هرچیز را در امام روشنگر برشمرده ایم...»

هان ای مردم ! از علی رو برنتابید و از امامتش نگریزید واز سرپرستی اش رو برنگردانید،او شما را به درستی و راستی خوانده و خود نیز بدان عمل نماید، او نادرستی را نابود کندو از آن باز دارد، در راه خدا نکوهش نکوهش کنندگان او را از کار باز ندارد، او نخستین مؤمن به خدا و رسول است و کسی در ایمان، از او سبقت نگرفته، وهم او جان خود را فدای رسول خدا نموده و با او همراه بوده است، تنها اوست که همراه رسول خدا عبادت خداوند میکرد و جز او کسی چنین نبود. علی اولین نمازگزار و پرستشگر خدا به همراه من است، از سوی خداوند به او فرمان دادم تا در شب هجرت در بستر من بیارامد و او نیز فرمان برده، پذیرفت که جان خود را فدای من کند.

هان ای مردم ! او را برتر دانید، که خداوند او را برگزیده و پیشوائی او را بپذیریدکه خداوند او را برپا کرده است.

هان ای مردم ! او از سوی خدا امام است و هرگز خداوند توبه منکر او را نپذیرد و نیامرزد.این است روش قطعی خداوند درباره ناسازگار علی که او را به عذاب دردناک پایدار کیفر کند.از مخالفت او بهراسید وگرنه در آتشی درخواهید شد که آتش گیره آن سنگها و مردمندکه برای حق ستیزان آماده شده است.

هان ای مردم ! به خدا سوگند که پیامبران پیشین به ظهورم مژده داده اند واکنون من فرجام پیامبران و برهان بر آفریدگانِ آسمانیان و زمینیانم، آنکس که راستی و درستی مرا باور نکند به کفر جاهلی درآمده و تردید در سخنان امروزم همسنگ تردید در تمامی محتوای رسالت من است، و شک و نا باوری در امامت یکی از امامان، به سان شک و نا باوری در تمامی آنان است،  و هرآینه جایگاه نا باوران ما آتش دوزخ خواهد بود

هان ای مردم ! علی را برتر دانید، که او برترین مردم از مرد و زن پس از من است تا آن هنگام که آفریدگان پایدارند و روزی شان فرود آید. دورِ دورباد از درگاه مهر خداوند و خشمِ خشم باد بر آن کس که این گفته را نپذیرد و با من سازگار نباشد !

هان ! بدانید که جبرئیل از سوی خداوند بمن خبر داد : « هرکس با علی بستیزدو بر ولایت او گردن نگذارد، نفرین و خشم من بر او باد ! » .... از ناسازگاری با علی بپرهیزید...

هان ای مردم ! همانا او همجوار و همسایه خداوند است که در نبشته عزیز خود او رایاد کرده و در باره ستیزندگان با او فرموده : « تا آن که مبادا کسی در روز رستاخیز بگوید:افسوس که درباره همجوار و همسایه خدا کوتاهی کردم...»

هان ای مردم ! در قرآن اندیشه کنید و ژرفای آیات آنرا دریابید و......پس بخدا سوگندکهباطن ها و تفسیر آنرا آشکار نمیکند مگر همین که دست و بازوی او را گرفته و بالا آورده امو اعلام میدارم که :

هرآنکس که من سرپرست اویم ، این علی سرپرست اوست و او علی ابن ابیطالب است، برادر و وصیّ من که سرپرستی و ولایت او حکمی است از سوی خدا که بر من فرستاده شده است.

ادامه خطبه در پست بعدی ...