نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید   ( 1038 )                                                                  

ســوره 18 : کهــف ( مـکّــی ـ115آیه دارد ـ جزء  پا نزدهم ـ صفحه 293 )


( قسمــت بیستم )


حـلاوت سخـن حـقّ



 

 ( جزء پانزد هــم صفحــه 300 آیه  60 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِفَتَاهُ لَا أَبْرَحُ حَتَّى أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَیْنِ أَوْ أَمْضِیَ حُقُبًا


   ترجمــه لفظـــی آیــــه :

 

و [یاد کن] هنگامى را که موسى به جوان [همراه] خود گفت :

دست بردار نیستم تا به محل برخورد دو دریا برسم هر چند سالها[ى سال] سیر کنم


 نگاهی ادبی و عرفانی به آیــه :

 

نوشتــــه انــــد :

 

موسی(ع) را چهـــــار سفــــر بود ؛

سفــــــر اول ؛ سفــــر هَــــرَب ؛

سفــــــری کـــــه پس از کشتـــــن قبطـــــــــی ؛

از مصر فرار کرد و به مَدیَن نزد شعیب (ع) رفت ،

سفــــر دوم ؛ سفـــــر طلب بود ؛

سفری که از مدین به مصــــر بر می گشت ؛

و در آن سفــــر در تاریکیِ شب ؛

در وادیِ اَیمَن بدنبال آتش رفت ؛

و روشنـــــــــی یافت ،

او نـــــــــــــــار خـــــواســــــت ؛

و از نــــــــــار بـــــــه نــــــــــور رسیـــــد !

سفر سوم ؛ سفــــر طَــرَب بود !

سفری که در میقات به کوه طور رفت ،

و با خـــــــداونــــــــدش سخـــــــــن گفت .....

کار طــــــــــــرب به جایی رسید کـــــــه ؛

رؤیت خداونـــــــــد را درخواست کرد !

و پاسخ « لَن تَرانِی » شنید !

سفر چهارم ؛ سفــــــر تَعَــــب بود ؛

سفری که با یوشــــع به قصد دیدار خضـــــر (ع) ،

راه بسیاری پیمود و خستــــه شد !

لطایف ، درس ها و عبرت های این سفر ها :

موسی(ع) در شب تاریک به طلب نـــار شد ؛ نـــــور یافت !

ولی جوانمرد عارف ؛ به طلب نــور شد ؛ نــــــــار یافت !

اگر موسی بی واسطه ، به حلاوت سخن حقّ رسید ؛

چه عجب اگر دوستــــــان را از آن بوئــــی رسید !

اگـــــــر آتــش مــوســـی آشــــــــکار بـــــود ؛

آتش این جوانمـــــردان ، نهـــــــان است ،

و در عمـــــــــق جــــــــــــان است !

اگـــــــر آتش موســـی در درخــت بــــود ؛

آتش این جوانمــــــردان در عمق جان است !

او که این آتش دارد ؛ دانــــــد کــه چنــــان است !

همه ی آتش هـــا تــــــــن را ســــــــــوزد ؛

و آتشِ دوستــــــی ؛ جــــــان را !

و با آتشِ جانسوز ؛ شکیبـــــائی چگونه توان !

سفر تَعَب موسی اشارت است به ؛

سفر مریدان در بدایتِ ارادت !

که سفر دیانت ، و تحمّل مشقّت !

و تهذیب ؛ ســـه گونـــــــــــه است :

تهذیبِ نفس ، تهذیبِ خوی ، تهذیبِ دل ؛

تهذیب نفس نیز در سه چیز است :

به جای گله ؛ سپاس گزاردن ،

به جای غفلــــــــت ؛ بیـــــــــدار ماندن ،

به جای گــــــــــزاف ؛ هــوشیــــــــــــــــار بودن !

و تهذیب خوی نیز در سه چیز است :

به جای ناله ؛ شکیبائی کردن ،

به جای بخــــــل ؛ بـــــــــــذل نمودن ،

و به جای انتقـــــــــــام ؛ عفـــــــــــو نمودن !

تهذیبِ دل نیز در سه چیز است :

از هلاکِ امن ؛ با ترس آئی ،

از شومیِ نومیدی ؛ با برکتِ امید آئی ،

و از محنتِ پــــراکنـــــــدگیِ دل ؛

با سپاس گزاریِ دل آئی !

و رسیدن به این تهذیب ها ؛

آموختنِ دانش است ،

و خوردنِ غـــــــذای حــــــــلال ،

و ادامـــــــــه ی بـــــــــــارِ ذوالجـــلال !

و ثمره ی آن سه چیز است :

سـرّی به اطلاع حقّ آراسته ،

جـــانی به مهــــر سرمدیّت افروختـــــه ،

و علــــــم لَدُنِّـــــــــی بی واسطــــــــه یافتــــــه !

و این است که فرمود :

... وَ عَلَّمْنَاهُ مِن لَّدُنَّا عِلْمًا (65)

هرکه صفات خود قربان شرع مقدس تواند کرد ؛

ما اسرارِ علمِ حقیقت را بر دل او نقش بندیم ،

و محقق است که گوینده ی این علم ؛

از یافــــت سخن گوید !

و نـــــــــور بر سخن وی پیــــــدا ،

که برقی از نــــورِ اعظم ، در دل وی تافتـــــه !

و چــــــــراغ معــــرفت وی افراختــــه !

و اســــــــرار غیبــــــــــیِ او مکشوف گشتـــــه !

چنان که بر خضر در کار کشتی و غلام و دیوار ؛ مکشوف بود .




موضوع :