نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 995 (                                                                       

ســوره 17 : اســـرا ( مـکّــی ـ111آیه دارد ـ جزء  پا نزدهم ـ صفحه 282 )


( قسمــت هشتـــم )


رمـز پیـروزی

 

 


 

 ( جزء پانزد هــم صفحــه 283آیه 13 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَکُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِی عُنُقِهِ

وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ کِتَابًا یَلْقَاهُ مَنشُورًا


   تفسیـــر لفظـــی :

 

و کارنامه هر انسانى را به گردن او بسته‏ایم

و روز قیامت براى او نامه‏اى که آن را گشاده مى‏بیند بیرون مى‏آوریم


تفسیر ادبی و عرفانی :

 

هرکس را آن چه ســـــزاوار و شایستـــه ی او است ؛

در گــــــردن بستند ! و آن رقــــم بر وی کشیدند !

یکی را تـــاج سعــــــادت بر فـــرق نهــاده ،

درخت امیـــــــــــدش به بَــــــر آمده ،

شبِ جدائی فـــــــــــرو شده ،

و روزِ وصـــــــل برآمده ،

و به پیــروزی نائـــل آمده !

یکـــــــی را به حکــــمِ شقــــاوت ،

گلیــــمِ ادبـــــــار بر ســــــر کشیـــــده !

به تیـــــــــغِ هجــــران خستــــــه ،

و به میــــــــخِ ردّ وابستــه !

آری ؛ قسمتی است که در ازل رفتـــه ،

نــــــــــــــه افــــــــزوده و نـــه کاستــــــــه ،

چه توان کرد ؟ قاضی در ازل چنین خواستــــه ! (1)

بیچـــــــاره آدمی ؛ که از ازل خویش خبـــــــر ندارد ،

از ابــــــــد خـــویش غافــــــــــــل نشینـــــــد ،

و میــــــان بــــــــوده و بـــــــــودنـــی ؛

او را خــــواب غفلــــــت گیـــرد !

و آن گاه از خواب غفلت بیـــــدار گردد که ؛

نامه ی کردار او به دست وی دهند ،

زبـــــانِ صاحبش ؛ قلــــــم ،

آب دهانش ؛ مـــــداد ،

اعضاء و مفصــــل هایش ؛ کاغـــذ ،

و از ابتــــدا تا انتهـــایش امــلاء کرده ی او ،

و فرشتــگان و دبیــــــران ؛ گــواهــــــــــانِ بر او !

یک حرف در آن زیــادت و نقصــان نیست !


آن گاه با وی گــوینـــــــــــــد :

 

اقْرَأْ کَتَابَکَ کَفَى بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیبًا (14)

نامه‏ات را بخوان ، کافى است که امروز خودت حسابرس خود باشى



جز سر کوی تو ای دوست ندارم جائی

------------------------------------------------------------------------------

(1) : ناگفته نمانَد که خداوند هرکس را با رعایت استحقاق ، و به ملاحظه ی سزاواری و شایستگی ، او را رهبری می کند ! نه آن که هرکس را که خواست ؛ بی سبب گمراه کند ! و در لوحِ ازل همه را چنین مقدّر فرموده !

و طبق همین آیات ؛ آن چه سزاوار و شایسته ی عمل هرکس در دنیا است ، در آن جا به حکم عدالت ثبت شده است ، هرچند در آیات قرآن و در احادیث و اخبار ، بسیار دیده شده که مقدّرات آدمی پیش از تولد ؛ در لوحِ محفوظ ازلی ثبت شده ، و خوش بخت و بدبخت در شکم مادر خوش بخت یا بدبخت است ! که منظور ؛ اثــرِ ذاتی است ! و ظاهر اینها حکایت از عدم اختیار انسان در کارها دارد ، لیکن چندین آیت و حدیث دیگر در خلال همین تفسیر (ادبی عرفانی) دیده می شود که روشن می کند و می رساند که آدمی بر حسب نوع ذات و جنس و سرشت خود و بر اثر کارهایی که به مقتضای آن صفات انجام می دهد ؛ خوش بخت یا بدبخت ( سعید یا شقی ، مؤمن یا کافر ) است ، و این معنا در ازل ثابت است ، و پاداش و کیفر او هم تابــــع عمل او است ! 



موضوع :