نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 955 )                                                                                       

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء چهــاردهم ـ صفحه 267 )


  ( قسمــت سوّم )


وصــال مولـی

 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 267 آیه 6 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

وَ لَکُمْ فِیهَا جَمَالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَ حِینَ تَسْرَحُونَ


  تفسیـــر لفظـــی :

 

و در آنها براى شما زیبایى است آنگاه که [آنها را] از چراگاه برمى ‏گردانید

و هنگامى که [آنها را] به چراگاه مى‏ برید


تفسیـــر ادبی و عرفانی :

قومی را جمــال در مــــــــال است ،

و قومـــی را جمـــــــال در احــــــــــوال ،

توانگران از تماشای اغنام و احشام ،

و دارائیِ خویش ، صبـــح و شــــام ،

جمــــال آرائـــــــی می کنند !

و درویشان ، جـاه و جـلال خود را ؛

در وصــال مــولــــی می دانند .

توانگران که جمـال خود را در مــال دانند ،

از دو حــــال بیرون نیست :

یا مالِ حـــلال است ، یا مالِ حـــــرام !

اگر حـــــــــلال است ؛ محنـــت ،

و اگر حــــرام است ؛ لعنت و عقوبت !

 

 

نوشتــــه انـــــد :

در شب معـــــراج ؛ آن چه مال و منال بود ؛

فدای قدم رسول الله (ص) کردند ،

او بدانهــــــــا ننگریست ،

و افتخـــــارش این بود که بگوید ؛

روزی که سیـــرم تو را حمـــد می کنم ؛

و روزی که گرسنه ام تو را شکر می کنم !

 و این است راه راست ، که فرمود :

وَ عَلَى اللّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ وَ مِنْهَا جَآئِرٌ وَ لَوْ شَاء لَهَدَاکُمْ أَجْمَعِینَ


راه راست و پسندیده آن است که :

به سوی حــــقّ می شود ، و بر حــــقّ گذر دارد ،


و آن راه را به ســه چیـــــز می توان بریــــد و پیمــــود :

نخست ؛ علــــم

دوم ؛ حــــــــــال

سوم ؛ عیـــــــن

علـــــــم ؛ بی استـــاد ، درست نیــــایـــــد ،

حـــــــال ؛ بی موافقــــت ، راست نیــایــــد ،

عیـــن ؛ تنهائی است ، که با علاقه نسازد !

پس در علـــم ؛ تـرس باید !

در حـــــــال ؛ امیـــــد باید !

و در عین ؛ استقامت باید !

و گفتــــــه انـــــــــد :

هیچ کس این راه را نبرید تا سه چیـــز به هم ندید :

از سلطه ی نفس رستـــــــه ،

دل با مــولــــی بستـــــــــــه ،

و سِـرّ به اطلاع حق آراستـه !


 

آرزوهـــا 

 

در دلـــــــم بــــــــود که آدم شوم ؛ امّا نشدم

بــــى‏ خبــــراز همه عالَــــم شوم ؛ امّا نشدم


بـــــــر درِ پیــــــرِ خــــــرابــــات نهـم روى نیـاز

تا بــه این طایفــه محــــرم شـوم ؛ امّـا نشدم

هجـرت از خویش کنم ، خانه به محبـوب دهم

تا بـــه اسمـــــاء معلّـــم شوم ؛ امّـــــا نشدم

از کف دوست بنوشم همه شب بــاده عشق

رستــــه از کوثــــر و زمــزم شوم ؛ امّا نشدم

فــــــــــارغ از خـویشتن و والـه رخسار حبیب

 همچنــــان روح مجسم شـوم ؛ امّــــا نشدم

سر و پا گوش شوم ، پاى به سر هوش شوم

کـــــز دَم گرم تـــــو مُلهَــــم شوم ؛ امّا نشدم

از صفــــــا راه بیابــــــم به ســوى دار فنــــــا

در وفــــا یــــــار مسلّــــــــم شوم ؛ امّا نشدم

خواستم بر کنم از کعبه دل ، هر چه بت است       

تــــا بــــرِ دوست مکــــرّم شوم ؛ امّـــا نشدم

 

آرزوهــــا همـــــه در گور شد اى نفس خبیث

در دلــــم بــــود کـه آدم شوم ؛ امّــــــا نشدم

( دیوان امام خمینی [ره] ص 145 )



موضوع :