نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 947 )
ســوره 15 : حجـــر ( مـکّــی ـ 99 آیه دارد ـ جزء چهــاردهم ـ صفحه 262 )
( قسمــت یازدهـــــم )
منـزلـت نیکـوکـاران
( جزء چهارد هــم صفحــه 264 آیه 49 )
بسم الله الرحمن الرحیم
نَبِّئْ عِبَادِی أَنِّی أَنَـا الْغَفُـورُ الرَّحِیــمُ
تفسیـــر لفظـــی :
به بنــــدگان من خبـــر ده که منـــــم آمرزنــــده مهـــــربــان
تفسیر ادبی و عرفانی :
چون حال پرهیــزکاران و گنــاه کاران را در قیــامت بیان فرمود ؛
و عُلُــــــــوّ مرتبـــــت و منـــــــــزلــــــت نیکـــــوکــــاران ،
و دل شکستگــــیِ بـــــدکاران را روشن ساخت ؛
دل شکستگان را به این آیت جبران نمود که ؛
ای محمّــــد ؛ به بنــــــــدگان من بگـــو :
که من با گذشت و آمــرزنـــده و مهــربانـــم .
و اگـــر مطیعـــــان را شکـــر گزارم ،
عاصیان را هم عفو گزار و بخشنده کارم !
نه فضل مــــا را پایان ، نه محابــــا را کران !
آن چه ابتــــــــدا بود ، امـــروز همـــان !
ابـــــری است از بــــرِ یـــــــــــاران ،
مؤمنـــــــــان را جــــــــاودان ،
بر مؤمنان لطیف هستم و مهربان ،
و بیگانگان را جبّــــارم و دادستـــــــان !
تفسیر آیه از علامه فقید طباطبائی (ره) :
نَبِّئْ عِبادِی أَنِّی أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِیمُ
مقصوداز کلمه" عبــــادى" بطورى که از سیاق آیات استفاده مىشود مطلق بندگان است، ...
[سبب اینکه نباید از غفران و رحمت الهى مایوس و از عذاب و مکر او دل آسوده بود این است که هیچ مانعى جلوگیرى و محدود کننده اراده و مشیت خدا نیست ]
پس با این حال دیگر جائــــــز نیست کسى از مغفرت او مایوس و از رَوح و رحمتش ناامید گردد ، زیرا نمى توان این یاس و نومیدى را به مانعى که جلو مغفرت خـــــدا را بگیرد توجیه نمود ،
تنها چیزى که مایه وحشت است و باید هم باشد تـــرس از خــــود خــــداى تعالى است. هم چنان که بعد از آیه مربوط به مغفرت و رحمت که دارد : " لاتَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ" دنبالش فرموده" وَ أَنِیبُوا إِلى رَبِّکُمْ"
و نیز کسى نیست که عذاب او را سبک شمرده ، یا احتمال دهد که روزى خداى تعالى نتواند عذاب کند و یا از مکر او ایمن شود ، چون خدا غالب بر امر خویش است" وَ اللَّهُ غالِبٌ عَلى أَمْرِهِ" و کسى نمى تواند از مکر او ایمن شود مگر مردم زیانکار : فَلا یَأْمَنُ مَکْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخاسِرُونَ"
برگرفتـه از تفسیر المیزان : مرحوم علامه طباطبائی (ره) ص 265 و 266
شهـره شهـر
بـــه کمنـــــــــد ســر زلف تو ، گرفتار شــدم
شهــــره شهر به هر کوچـــه و بـــازار شـدم
گــــــر بـــــــرانــــــى ز درم ، از در دیگـر آیـم
گــر برون راندى ام ، از خانـــه ز دیوار شدم
مستى علـم و عمـل رخت ببست از سر من
تـــا کـــه از ساغر لبریز تو ، هشیــــار شدم
پیش مــــــن هیچ به از لذّت بیمـارى نیست
تـــا ز بیمــــــارى چشمان تو بیمـــــار شدم
نشـود بــر ســـر کـــــوى تــو بیـــابم راهى
از دم پیـــــر ، در این راه ، مــــددکار شـــدم
دامــن از آنچـــه کــــه انباشتــه ام ، برچیدم
تا کـــه خجلت زده در خدمت خمّـــــار شدم
( دیوان امام خمینی [ره] ص 143 )
مولای من ؛
موضوع :