نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 890 )                                                                    

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )

    ( قسمــت سی و سوّم )

بـوی عشـق

جزء سیزد هــم صفحــه 246 آیه 94   ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ لَمَّا فَصَلَتِ الْعِیرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّی لَأَجِدُ رِیحَ یُوسُفَ لَوْلاَ أَن تُفَنِّدُونِ

 تفسیـــر لفظـــی :

و چون کاروان رهسپار شد پدرشان گفت

اگر مرا به کم‏ خردى نسبت ندهید بوى یوسف را مى ‏شنوم

تفسیر ادبی و عرفانی :

عجب آن که دارنده ی پیراهن ،

از آن هیچ بوئی نیافت !

و یعقوب از مسافت هشتاد فرسنگ بیافت !

زیــرا کــــه بــوی عشــــق بود ،

و آن جز بر عاشق ندمد !

و نیز نه هر وقتی دمد ،

که تا مرد ، پختــه ی عشق نگردد ،

و زیر فشار بلاهای عشق کوفته نشود ،

این بوی ، مر او را ندمد !

چنان که یعقوب در آغاز امر که یوسف را از وی بردند ،

و هنوز یک مرحله نا رسیده او را در چـــاه افکنـــدنـــد ،

با این که از کنعــــان دور نبـــــود ،

نه از وی خبـــر داشت ، و نه از او بوئـــی برد !

ولی در انجـــــــام کار ،

در کنعــان به مسافت چندین مرحلـــه ،

از بوی یوسف خبــــر داد !

گویند : یعقــوب در کلبــــه ی غــــم ،

هر وقت سحــر بسیــــار بگریستی ،

گهی به زاری نوحـــــه کردی ،

گهی از خـــــواری بنالیــــدی ،

گهی روزنامه ی عشق را باز کردی ،

و سوره ی عشق آغاز نمودی ،

گهی سر به زانـــوی ماتــــم نهادی ،

گهی دو دست بر دعــــا برداشتی ،

گهی روی بر خــــــاک نهادی ،

گهی بوی یوسف از باد سحر شناختی ،

و به زبان حــــال گفتی :

بوی تو باد سحرگه به من آرَد صنما

بنده ی باد سحرگه ز پیِ بویِ تو ام

مـژده ی دیــدار

باد بهار مــــــــــــــژده ی دیـــــدار یـــار داد

شـــاید که جــان به مقـــدم بــــاد بهــار داد  

بلبل به شـــــــــــاخ ســرو در آوازِ دل ‏فریب

بــــر دل نویـــــد ســرو قـــد گلعـــذار داد    

ساقى به جام بـــاده ، در آن عشوه و دلال

آرامشى به جـــــــــان مـــــــن بیقرار داد    

در بوستان عشق ، نشـــاید غمین نشست

باید که جــان به دست  بتى مى‏ گسار داد 

شیرین زبان مـــــــن ، گل بى‏ خار بوستــان

جــــــامى ز غم به خسرو ، فرهاد وار داد

تا روى دوست دیــــــــد ، دل جان‏گداز من

یک جـــــــــان نداد در ره او ، صد هزار داد

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 75 ]

دوران چهل ساله ی فراق یعقوب به سر آمد ،

و دوران هزارو دویست ساله ی فراق شیعیان به سر نیامد !

چــــــــــرا ؟

گفتــم که روی خوبت از من چـــــرا نهان است

گفتــا تو خود حجابی ورنه رخــــــم عیان است

گفتم فـــــــــراق تا کی گفتــــا که تا تو هستی

گفتم نفس همین است گفتـا سخن همان است