نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 888 )                                                                       

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )

    ( قسمــت سی و یکـــــم )

روش محـاسبـه ی خــدا

جزء سیزد هــم صفحــه 246 آیه 23   ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

قَالَ لاَ تَثْرَیبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللّهُ لَکُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ

 تفسیـــر لفظـــی :

[یوسف] گفت امروز بر شما سرزنشى نیست‏

خدا شما را مى ‏آمرزد و او مهربانترین مهربانان است

 تفسیر ادبی و عرفانی :

                                     گفتــــه انــــــد :

روش محاسبه ی خــــدا با مؤمنــان در روز قیــــامت ،

همانند محاسبـــه ی یوسف است با برادران !

یوسف به برادران گفت :

آیا دانستیــد با یوسف چه کردید ؟

خداونــــد هم فرماید :

ای بندگان من ؛ دانستیـــد در دنیــــا چه کردید ؟

یوسف چون برادران را به گناه خویش خستو دید ؛

از کَــرَم خود جز این روا نداشت که گفت :

امـــــروز بر شمـــــا گنــــــاهی نیست !

وقتی که یوسف را این گذشت و کرم رسد ؛

پس اَکرَمُ الاَکرَمِین و اَرحَمُ الرّاحِمِین را ســــزاوارتـــــــر !

که در مورد خجلت و شرم زدگی بندگان فرماید :

امروز بر شما ترسی نیست و اندوهگین مباشید !

لا خَوفٌ عَلَیهِم وَ لا هُم یَحزَنُونَ

( آیه 62 سوره مبارکه یونس )

دولت عشق

مُــــرده بُــــدم زنــــده شدم گِریـه بُــــدم خنده شدم

دولت عشــــق آمــــد و من دولت پاینـــــده شــــدم

دیده ی سیــــر است مرا جـــــان دلیــــر است مـرا

زهـــره شیــــر است مــــرا زهــــره تابنـــــده شدم

گفت که دیوانــــه نـــه‌ای لایـق این خانـــه نــــه‌ای

رفتـــــم و دیوانـــــه شدم سلسلــه بندنـــده شدم

گفت که سرمست نه ‌ای رو که از این دست نه‌ ای 

رفتــــم و سرمست شــــدم وز طرب آکنـــده شدم

گفت که تو کشتــــه نــــه‌ای در طرب آغشته نه‌ای

پیش رخ زنـــده کنش کشتــــه و افکنـــــــده شدم

گفت که تـــو زیـــــرککی مست خیــــالی و شکی

گـــول شدم هــــول شدم وز همـــه برکنده شدم

گفت که تو شمع شدی قبلــــه این جمـــع شدی

جمــــــع نَیَـــم شمــــع نَیَــم دود پراکنــــده شدم

گفت که شیخــی و سَــری پیش رو و راهبــــری

شیـــخ نَیَــــم پیش نَیَـــم امــر تو را بنـــده شدم

گفت که با بال و پــــری من پــــر و بالـــت ندهم

در هوس بـــال و پـــرش بی ‌پــر و پرکنـده شدم

گفت مــــرا دولت نــــو راه مــــرو رنجـــــه مشو

زانک من از لطف و کـــرم سوی تـــو آینده شدم

گفت مـــرا عشق کهــــن  از بر مــــا نقـــل مکن

گفتم آری نکنــــم ساکــــن و باشنــــده شــــدم

چشمــه خورشیــــد تویـی سایـــه گهِ بیــد منم

چونک زدی بر سر من پست و گدازنـــــده شدم

تابش جـــان یافت دلـــم وا شد و بشکافت دلم

اطلس نــــو بافت دلم دشمن این ژنــــده شدم

صورت جـان وقت سحـــر لاف همی ‌زد ز بطـــر

بنـــده و خربنـــده بُــدم شـــاه و خداونده شدم

شکــر کنــد کاغــذ تـــو از شکـــر بی‌حــــد تــو

کمنـــد او در بر مــــن با وی ماننـــــــــده شدم

شکر کنــد خــــاک دژم از فلک و چــرخ به خـم

کز نظـــــر و گــــردش او نـــور پذیرنـــده شدم

شکر کنــد چــرخ و فــلک از ملک و ملک و ملک

کز کرم و بخشش او روشن بخشنـــده شــدم

شکر کند عــارف حــق کز همه بردیم سبـــق

بر زبـــر هفت طبق اختـــر رخشنـــده شــدم

زهــره بُـدم مـــاه شدم چرخ دو صد تاه شدم

یوسف بـــودم ز کنـون یوسف زاینـــده شدم 

از تــو ام ای شهره قمر در من و در خود بنگر

کز اثر خنـــده ی تــــو گلشن خندنـــده شدم

باش چو شطرنج روان خامش و خود جمله زبان

کز رخ آن شاه جهــان فــــرّخ و فرخنــــــده شدم

[ نقل از دیوان شمس ]