نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 884 )                                                                       


ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )


  ( قسمــت بیست و هفتــــم )


پاداشِ چشـم های گریـان

 

 

جزء سیزد هــم صفحــه 245 آیه 84 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ تَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ یَا أَسَفَى عَلَى یُوسُفَ وَابْیَضَّتْ عَیْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیمٌ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

و از آنان روى گردانید و گفت اى دریغ بر یوسف

و در حالى که اندوه خود را فرو مى ‏خورد چشمانش از اندوه سپید شد


 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

چشمان یعقوب از اندوه فراق یوسف سفید شد .

آری ؛ یعقوب برای بنــــــده ی خــــــدا گریست ،

چشمان از دست داد !

لیکن داوود بهـر خــــــــدا گریست ،

چشمان از دست نداد !

 

 

گریستن از بهر حقّ دو قسم است :

گریستــــن به چشــــم ؛ و گریستــــــــن به دل ! 

گریستن به چشم ؛ گریستـــن توبـــه کاران است ،

که از بیـــم دیــــدار خـــدا بر گنـــــاه خویش گریند ،

گریستن به دل ؛ گریستـــــن عارفــــان است ؛

که از بیـــم دیــــدار خـــدا بر جلال و عظمت خویش گریند !

به بیان دیگر ؛ گریـــه ی تائبــــان از حسرت و نیــــاز است ،

و گریــــه ی عارفـــــان از راز و نـــــــاز !


 

مصطفی (ص) فرمودند :

فردای قیامت چشم ها از هـــــول رستاخیــــز ،

و فزع اکبر همه گریان بوَد ؛ مگــــر چهـــــــار چشــــم : 

یکی ؛ چشم جانبــازِ فداکاری که در راه خـدا زخـم بر وی آید

دوم ؛ چشمی که از حــــرام ها فرو گیرنــــد تا به ناشایست ننگرد

سوم ؛ چشمــــی کــــه از عبـــــادت شب پیوستـــــــه بی خـــــواب بوَد

چهارم ؛ چشمــــی کـــــــــــه از بیـــــــــــم (عقوبت) خــــــــدای گــــریـــــــــد !


داوود نبی (ع) گفت :

خدایا ؛ پاداش کسی که گریـــه کنـــد ،

و اشک بر گونــــــه اش روان گردد چیست ؟

نــــــــدا آمد ؛ پاداش او این است که ؛

از فَـــزَع اکبــــــر در روز رستاخیــــز ایمـــــن است !

و گونه ی او بر آتش حـــــرام است !

همچنین روایت شده که خداوند فرموده :

به عزت و جلال خودم سوگنــــد که ؛

هیچ بنــده ای از بیم من نگریست مگر آن که ؛

آن گریه را در نــور قـــدس خود به خنده بدَل کردم !


 

خداوند در این آیت فرمود :

چشمان یعقوب سفیــــد شد ،

و نفرمود کـــــــــور شد !

زیرا کوری در حقیقت نابینائی است که ،

دل ها را کور می کند ، نه دیده ها را !

و یعقوب را بینائی و روشنائی دل بر کمال بود ،

اما چشمانش از مشاهده ی جز یوسف در حجاب !

که در عالَم عشق ؛ چشم عاشق در غیبت معشوق ؛

از جــــــــز او در حجــــــــــاب بـایـــــــد !

که دیگری را دیدن در مذهب دوستی ،

عین شرک است و نفاق !

که گفتـــه انــــــد :

رسم عاشق نیست با یک دل دو دل برداشتن !


مــا را ز برای یــــــار بود دیـــده به کار


اکنون چه کنم به دیده بی دیدن یــــار

 

 

خــدایـــــا ؛

در سر گریستنـــــی دارم دراز !

ندانم که از حسرتگریَــــم یا از نــــاز !

گریستــــن از حســـــرت نصیب غریب است ،

و گــــــــــریستـــن شمــــــــع بهــر نـــــــــاز !

از نـــــــــاز گریستـــــــــن چون بُــــــوَد ؟

این قصّــــــــــــه ای است دراز !




موضوع :