نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 884 )
ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )
( قسمــت بیست و هفتــــم )
پاداشِ چشـم های گریـان
جزء سیزد هــم صفحــه 245 آیه 84 )
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ تَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ یَا أَسَفَى عَلَى یُوسُفَ وَابْیَضَّتْ عَیْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیمٌ
تفسیـــر لفظـــی :
و از آنان روى گردانید و گفت اى دریغ بر یوسف
و در حالى که اندوه خود را فرو مى خورد چشمانش از اندوه سپید شد
تفسیر ادبی و عرفانی :
چشمان یعقوب از اندوه فراق یوسف سفید شد .
آری ؛ یعقوب برای بنــــــده ی خــــــدا گریست ،
چشمان از دست داد !
لیکن داوود بهـر خــــــــدا گریست ،
چشمان از دست نداد !
گریستن از بهر حقّ دو قسم است :
گریستــــن به چشــــم ؛ و گریستــــــــن به دل !
گریستن به چشم ؛ گریستـــن توبـــه کاران است ،
که از بیـــم دیــــدار خـــدا بر گنـــــاه خویش گریند ،
گریستن به دل ؛ گریستـــــن عارفــــان است ؛
که از بیـــم دیــــدار خـــدا بر جلال و عظمت خویش گریند !
به بیان دیگر ؛ گریـــه ی تائبــــان از حسرت و نیــــاز است ،
و گریــــه ی عارفـــــان از راز و نـــــــاز !
مصطفی (ص) فرمودند :
فردای قیامت چشم ها از هـــــول رستاخیــــز ،
و فزع اکبر همه گریان بوَد ؛ مگــــر چهـــــــار چشــــم :
یکی ؛ چشم جانبــازِ فداکاری که در راه خـدا زخـم بر وی آید
دوم ؛ چشمی که از حــــرام ها فرو گیرنــــد تا به ناشایست ننگرد
سوم ؛ چشمــــی کــــه از عبـــــادت شب پیوستـــــــه بی خـــــواب بوَد
چهارم ؛ چشمــــی کـــــــــــه از بیـــــــــــم (عقوبت) خــــــــدای گــــریـــــــــد !
داوود نبی (ع) گفت :
خدایا ؛ پاداش کسی که گریـــه کنـــد ،
و اشک بر گونــــــه اش روان گردد چیست ؟
نــــــــدا آمد ؛ پاداش او این است که ؛
از فَـــزَع اکبــــــر در روز رستاخیــــز ایمـــــن است !
و گونه ی او بر آتش حـــــرام است !
همچنین روایت شده که خداوند فرموده :
به عزت و جلال خودم سوگنــــد که ؛
هیچ بنــده ای از بیم من نگریست مگر آن که ؛
آن گریه را در نــور قـــدس خود به خنده بدَل کردم !
خداوند در این آیت فرمود :
چشمان یعقوب سفیــــد شد ،
و نفرمود کـــــــــور شد !
زیرا کوری در حقیقت نابینائی است که ،
دل ها را کور می کند ، نه دیده ها را !
و یعقوب را بینائی و روشنائی دل بر کمال بود ،
اما چشمانش از مشاهده ی جز یوسف در حجاب !
که در عالَم عشق ؛ چشم عاشق در غیبت معشوق ؛
از جــــــــز او در حجــــــــــاب بـایـــــــد !
که دیگری را دیدن در مذهب دوستی ،
عین شرک است و نفاق !
که گفتـــه انــــــد :
رسم عاشق نیست با یک دل دو دل برداشتن !
مــا را ز برای یــــــار بود دیـــده به کار
اکنون چه کنم به دیده بی دیدن یــــار
خــدایـــــا ؛
در سر گریستنـــــی دارم دراز !
ندانم که از حسرتگریَــــم یا از نــــاز !
گریستــــن از حســـــرت نصیب غریب است ،
و گــــــــــریستـــن شمــــــــع بهــر نـــــــــاز !
از نـــــــــاز گریستـــــــــن چون بُــــــوَد ؟
این قصّــــــــــــه ای است دراز !
موضوع :