*** نـذر آقـا ***
کلام عشق
نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 872 )
ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )
( قسمــت پـانزدهـــم )
مستـیِ عشــق
جزء دوازد هــم صفحــه 239 آیه 33 )
بسم الله الرحمن الرحیم
قَالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدْعُونَنِی إِلَیْهِ
وَإِلاَّ تَصْرِفْ عَنِّی کَیْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَیْهِنَّ وَأَکُن مِّنَالْجَاهِلِینَ
تفسیـــر لفظـــی :
[یوسف] گفت پروردگارا ؛ زندان براى من دوستداشتنى تر است از آنچه مرا به آن مى خوانند ،
و اگر نیرنگ آنان را از من بازنگردانى به سوى آنان خواهم گرایید واز [جمله] نادانان خواهم شد
تفسیر ادبی و عرفانی :
گفتــــــه انــــــد :
چون زلیخـــــا یوسف را به زنــــــدان فرستــــاد ؛
بر کــرده ی خـــود پشیمــــــــــان شــــد !
و خستـــه دل و بیمـــــار تـــن گشت ،
هر ساعت نفس سرد می زد !
و اشک گــــرم می بارید !
و با دلی پردرد و جانی پرحسرت ،
پیوسته به فـــراق آن بهـــارِ شکفتـــه و ماه دو هفتــه ،
همـــی زاریــــــــد و نوحــــــــه همی کـــــرد !
گفتا که مرو به غربت و می بارید
از نرگس تــر ، به لاله بر مروارید
طاقتش برسید و صبرش برمید ،
زنــــدان جنــب ســــرای او بـــــود ،
برخــاست و به بــــــــام زنـــــــــدان آمد ،
با دلـــــی آشفتــــه و جگـــــــری سوختــــه ،
زندان بان را گفت :
ســــوزم به غایت رسیـــــــد ،
چکنــــــم ؟
خواهم که آواز یوسف شنـوم !
و این دل خستــه را مرهمی برنِهَـــم !
آری ؛
شغلِ دوستی و عشق ؛
شغلـــــــی است سخــــت ،
و زخمـــــی است بی محــــابــــا !
آتشی بی دود ! و زیـــانی بی ســود !
مستـــوران را مشهـــــور ،
و مقبـــــولان را مهجــــور کنـــد !
عــزیـــــزان را خـــــــوار ،
و پادشاهان را اسیــر و بی مقـــدار گــردانـــد ،
و سـلامتیـــــــان را ملامتـــــــی است !
از هجــــر تـــو چیست جز ملامت ما را ؟
کرده است در این شهـــر علامت ما را !
با هجـــر تــــو ، کَی بُوَد سـلامت ما را ؟
بنمــود فــــراق تـــــو ، قیـــــامت ما را !
زلیخا گفت : ای زنـــدان بان ؛
تدبیــر چیست که صدای یوسف بشنوم ؟
گفت : آسان است !
تــــو بفرمــــای تا مــــن او را زخــــم (شکنجــــه) کنــــــم !
و من این کار را چنــان بسازم که رنجی بدو نرسد !
و تــــو آواز و نــالــــــــه ی او بشنــــــوی !
زلیخا فرمان داد و زندان بان رفت و یوسف را گفت :
مرا فرموده اند که تــــــو را زخــــــم کنـــم ،
ولی مرا دل ندهد که چنین کنم ،
پس من تازیانه به زمین زنم ،
و تـو نـالـــــه همی کن !
زندان بان چنان کرد !
و یوسف نالـــــه همی سر داد ،
زلیخــــا با چشــــــم گریــــان و دل بریـــــان ،
بر بام زندان ، آه همی کشیـــد و به زبان حال گفت :
آن شب که من از فــــراق تو خون گریم
بــاری به نظـــاره آی تـــا چــــــون گریم
هر لحظه هـــــــزار قطــره افزون گریم
هر قطــــره به نوحــه ای دگرگون گریم
برخی دیگر گفتـــه اند که :
زندان خارج از شهـــــــر بود ،
و زلیخا برای دیدن یوسف به آن زندان رفت ،
زندان بان را گفت تا یوسف را شکنجــــه کنـــــد !
تا شــایـــــــد رام شود و فــرمــــان بَــــرَد !
و زنــــدان بان چنیـــــن کـــــرد ؛
ولی یوســـف رام و تسلیـــــم نشد
شکنجــه هــــا را تحمّــــل کرد !
و حتـی یک آخ هــم نگفت !
مستیِ عشق
در میخـــــانه به روى همـــــــــــه بــاز است هنوز
سینــه ی سوختـه در ســوز و گـــداز است هنوز
بى نیـازى است در این مستى و بیهوشى عشق
درِ هستــــى زدن از روى نیــــــــاز است هنــــوز
چـــــــاره از دورى دلبـــــــر نبــــــوَد ، لب بـــــربند
که غـــلام درِ او ، بنـــــده نــــــــــواز است هنـــوز
راز مـگشــــاى ، مــگــــر در بـــــــرِ مست رُخ یار
که در این مـــــــرحله ، او محـــرم راز است هنوز
دست بـــــــردار ز ســـــــوداگرى و بــــوالهوسى
دست عشــّاق ســـــوى دوست دراز است هنوز
نـــرسد دست مـــــــن ســـــــوختـــه بردامن یار
چه تـــوان کرد که در عشوه و نـــــاز است هنـوز
اى نسیم سحـــــرى ، گـــــــــر سر کویش گذرى
عطـــــر بـــــرگیــــر که او غالیــه ساز است هنوز
[ دیوان امام خمینی (ره) ص 126 ]
موضوع :
نظر ()