نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 859 )                                                                             

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )

  ( قسمــت دوّم )

قصّــه ی دردمنــدان

سالروز وفات کریمه ی اهل بیت ، حضرت فاطمه معصومه (س) ،

دختر عالی مقام حضرت امام موسی الکاظم (ع)

و خواهر گرانقدر حضرت ثامن الحجج

امام علی ابن موسی الرضا (ع)

و مهمان عزیز و ارجمند ایرانیان در خطه مقدسه قــــم

را به شما و همه ی ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام

تسلیت عرض می نمائیم

 

جزء دوازد هــم صفحــه 235 آیات 3 و4و6 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ  هَذَا الْقُرْآنَ

وَ إِن کُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِینَ

 تفسیـــر لفظـــی :

 

ما نیکوترین سرگذشت را به موجب این قرآن که به تو وحى کردیم

بر تو حکایت مى ‏کنیم و تو قطعا پیش از آن از بى‏خبران بودى

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :  

 

چه نیکـــو قصّـــــــه ای است قصّه ی یوسف ،

قصـــــه ی عاشــــق و معشــــوق ،

حدیــث فـــراق و وصــــــال ،

درد زده ای باشد تا قصــه ی دردمنــدان خوانـَـــــد ،

عاشقی باید که از دردِ عشق و سوزِ عاشقــان خبـــر دارد ،

و سوختـــه ای باید که ســوز حسرتیـــــان در وی اثر کند ،

غلام آن مشتـاقـــم که بر سر کوی دوست آتش حسرت افــزود ،

رشک بر چشمی برم که در فــــراقِ عشقِ جـانــــان اشکی فرو بارَد ،

جـــان و دل نثــــار دل شده ای کنـــــم که داستـــــان دل شــــدگان گوید :


در شهر ، دلم بدان گرایـــد صنما

کو ، قصه عشق تو سرآید صنما

 

آن روز که تخمِ دردِ عشق در دل های آشنایان پاشیدند ،

دل یعقوب نبی (ع) بر شاهـــــراه این حدیث بود ،

تا در بوتـــه ی ریاضـــت به اخــلاص بُــــرده ،

قابـــلِ تخـــــمِ دردِ عشـــــق گشتـــــه ،

چون آن تخم به زمین دل وی رسید ؛

آبِ نـــور ، آن را پـــــرورش داد ،

تا گُــلِ عهـــد بـــــرآمــــد ،

آن گاه جمال یوسفی از روی بهانه ،

قبلـــــه ی وی ساختنــــــد ،

و بشریت را به حبس خود راه نمودند ،

و این آواز برآوردنــــــــد که ؛

حلق یعقوب (ع) در حلقه ی دامِ ارادتِ یوسف آویختند !

 

(4) إِذْ قَالَ یُوسُفُ لِأَبِیهِ یَا أَبتِ إِنِّی رَأَیْتُ أَحَدَ عَشَرَ  کَوْکَبًا

وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَیْتُهُمْ لِی سَاجِدِینَ  

[یاد کن] زمانى را که یوسف به پدرش گفت اى پدر من [در خواب]

یازده ستاره را با خورشید و ماه دیدم دیدم [آنها] براى من سجده مى ‏کنند

 

گفته اند یازده ستـــــاره ، یازده برادران اند !

و هم چنان برادران یوسف را روشنائیِ پیغمبری بود ،

امّا غَــــدری که با بــــرادر کردنــد و حســـــد بر او بردنــد ،

نوعی از گنــــاهـــــان صغیـــره است که بر پیغمبــــــران روَد ،

و حکمت آن ؛ آن است ؛

تا عالمیـــان بداننـــد که بی عیب خـــــدا است ،

که یگانه و یکتــــــا است ،

و دیگـــــــــران همـــــه با عیب اند .


(6) کَذَلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَیُعَلِّمُکَ مِن تَأْوِیلِ الأَحَادِیثِوَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ عَلَى آلِ یَعْقُوبَ

کَمَا أَتَمَّهَاعَلَى أَبَوَیْکَ مِن قَبْلُ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْحَاقَ إِنَّ رَبَّکَعَلِیمٌ حَکِیمٌ

و این چنین پروردگارت تو را برمى‏ گزیند و از تعبیر خواب ها به تو مى آموزد

و نعمتش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام مى‏ کند همان گونه که قبلا بر پدران تو

ابراهیم و اسحاق تمام کرد در حقیقت پروردگار تو داناى حکیم است

 

هرکه را رقــــم سعــــــادت ازلی ،

در بدایت کار بر حواشیِ روزگار او کشیدند ؛

در نهایتِ آن ، نــور هدایت ، تحفـــه ی او گردانیــدند ،

و چشمــه های علـــم و حکمت ، در سینــه ی او گشودند ،

و نعمتِ دیــن و دنیــــــا بر او تمـــام کــــردنــــد ،

این است حـــــــال یوسف صدّیق ،

که خداوند ، او را علم و حکمت و مُلک و نبوّت داد ،

و او را حُسنِ جمـــــالِ بر کمـــــــــال داد .


گفتــــــــــه انــــــد :

چون یوسف (ع) در کوچــــه های مصـــــر برگذشتی ،

روشنـــــائــیِنـــورِ رویِ او ، بـــر دیـــــــــوارهـــا ؛

چنان تافتی که شعاع خورشید به زمین تابد !




موضوع :