نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 859 )
ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )
( قسمــت دوّم )
قصّــه ی دردمنــدان
سالروز وفات کریمه ی اهل بیت ، حضرت فاطمه معصومه (س) ،
دختر عالی مقام حضرت امام موسی الکاظم (ع)
و خواهر گرانقدر حضرت ثامن الحجج
امام علی ابن موسی الرضا (ع)
و مهمان عزیز و ارجمند ایرانیان در خطه مقدسه قــــم
را به شما و همه ی ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام
تسلیت عرض می نمائیم
جزء دوازد هــم صفحــه 235 آیات 3 و4و6 )
بسم الله الرحمن الرحیم
نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ هَذَا الْقُرْآنَ
وَ إِن کُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِینَ
تفسیـــر لفظـــی :
ما نیکوترین سرگذشت را به موجب این قرآن که به تو وحى کردیم
بر تو حکایت مى کنیم و تو قطعا پیش از آن از بىخبران بودى
تفسیر ادبی و عرفانی :
چه نیکـــو قصّـــــــه ای است قصّه ی یوسف ،
قصـــــه ی عاشــــق و معشــــوق ،
حدیــث فـــراق و وصــــــال ،
درد زده ای باشد تا قصــه ی دردمنــدان خوانـَـــــد ،
عاشقی باید که از دردِ عشق و سوزِ عاشقــان خبـــر دارد ،
و سوختـــه ای باید که ســوز حسرتیـــــان در وی اثر کند ،
غلام آن مشتـاقـــم که بر سر کوی دوست آتش حسرت افــزود ،
رشک بر چشمی برم که در فــــراقِ عشقِ جـانــــان اشکی فرو بارَد ،
جـــان و دل نثــــار دل شده ای کنـــــم که داستـــــان دل شــــدگان گوید :
در شهر ، دلم بدان گرایـــد صنما
کو ، قصه عشق تو سرآید صنما
آن روز که تخمِ دردِ عشق در دل های آشنایان پاشیدند ،
دل یعقوب نبی (ع) بر شاهـــــراه این حدیث بود ،
تا در بوتـــه ی ریاضـــت به اخــلاص بُــــرده ،
قابـــلِ تخـــــمِ دردِ عشـــــق گشتـــــه ،
چون آن تخم به زمین دل وی رسید ؛
آبِ نـــور ، آن را پـــــرورش داد ،
تا گُــلِ عهـــد بـــــرآمــــد ،
آن گاه جمال یوسفی از روی بهانه ،
قبلـــــه ی وی ساختنــــــد ،
و بشریت را به حبس خود راه نمودند ،
و این آواز برآوردنــــــــد که ؛
حلق یعقوب (ع) در حلقه ی دامِ ارادتِ یوسف آویختند !
(4) إِذْ قَالَ یُوسُفُ لِأَبِیهِ یَا أَبتِ إِنِّی رَأَیْتُ أَحَدَ عَشَرَ کَوْکَبًا
وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَیْتُهُمْ لِی سَاجِدِینَ
[یاد کن] زمانى را که یوسف به پدرش گفت اى پدر من [در خواب]
یازده ستاره را با خورشید و ماه دیدم دیدم [آنها] براى من سجده مى کنند
گفته اند یازده ستـــــاره ، یازده برادران اند !
و هم چنان برادران یوسف را روشنائیِ پیغمبری بود ،
امّا غَــــدری که با بــــرادر کردنــد و حســـــد بر او بردنــد ،
نوعی از گنــــاهـــــان صغیـــره است که بر پیغمبــــــران روَد ،
و حکمت آن ؛ آن است ؛
تا عالمیـــان بداننـــد که بی عیب خـــــدا است ،
که یگانه و یکتــــــا است ،
و دیگـــــــــران همـــــه با عیب اند .
(6) کَذَلِکَ یَجْتَبِیکَ رَبُّکَ وَیُعَلِّمُکَ مِن تَأْوِیلِ الأَحَادِیثِوَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ عَلَى آلِ یَعْقُوبَ
کَمَا أَتَمَّهَاعَلَى أَبَوَیْکَ مِن قَبْلُ إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْحَاقَ إِنَّ رَبَّکَعَلِیمٌ حَکِیمٌ
و این چنین پروردگارت تو را برمى گزیند و از تعبیر خواب ها به تو مى آموزد
و نعمتش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام مى کند همان گونه که قبلا بر پدران تو
ابراهیم و اسحاق تمام کرد در حقیقت پروردگار تو داناى حکیم است
هرکه را رقــــم سعــــــادت ازلی ،
در بدایت کار بر حواشیِ روزگار او کشیدند ؛
در نهایتِ آن ، نــور هدایت ، تحفـــه ی او گردانیــدند ،
و چشمــه های علـــم و حکمت ، در سینــه ی او گشودند ،
و نعمتِ دیــن و دنیــــــا بر او تمـــام کــــردنــــد ،
این است حـــــــال یوسف صدّیق ،
که خداوند ، او را علم و حکمت و مُلک و نبوّت داد ،
و او را حُسنِ جمـــــالِ بر کمـــــــــال داد .
گفتــــــــــه انــــــد :
چون یوسف (ع) در کوچــــه های مصـــــر برگذشتی ،
روشنـــــائــیِنـــورِ رویِ او ، بـــر دیـــــــــوارهـــا ؛
چنان تافتی که شعاع خورشید به زمین تابد !
موضوع :