نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 868 )
ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)
( قسمــت بیست و چهـارم )
مقـامِ استقـامت و بصیـرت
جزء دوازد هــم صفحــه 234 آیه 112 )
بسم الله الرحمن الرحیم
فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَکَ وَلاَ تَطْغَوْاْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ
تفسیـــر لفظـــی :
پس همان گونه که دستور یافته اى ایستادگى کن و هر که با تو توبه کرده [نیز چنین کند]
و طغیان مکنید که او به آن چه انجام مى دهید بیناست
تفسیر ادبی و عرفانی :
در تمــــــــام عالَـــم ،
و در میـــان همـــــه فــرزندان آدم ؛
که را سزد که چنین خطاب عظیم با او کنند ؟
و خود در کدام حوصله گنجد ؟
مگـر حوصله محمدمصطفی(ص) ،
که به الطــــــاف کـــــــــرم آراستـه ،
و به انـــوار شهــــــــــود افـروختــــــــــــه ،
و به تأییــــــد رســـالــــت مــؤیــــد گشتـــــه ،
آنگاه رشته عصمت و طهـــارت بر دل وی بستــه
و بر بســــاط انبســـــاط نشستـــــــــه
و در خـلـوت سخـن از حق شنیده ،
و آیات کـبــری دیده باشد ؟
و اگــر نـــه این قـــوّت و کــــرامت و الطـــاف عنــایت بـودی ،
طاقـت کشش بار اسـتـقـــــامت نداشتی،
چون این خطاب از درگاه نبوت به امّت پیوست ،
و دانست که ایشان هرگز به کمال استقامت نرسند ،
از ناتوانیِ ایشان با آن خبــــر داد و عُـــذر ایشان بنهـــاد .
ای جوانمــرد ؛
خواهان استقامت باش نه خواهان کرامت ،
چه ؛ که نفس تـــو خواهــان کـــرامت می باشد ،
ولی خداونـــــد از تـــــــو خواهــان استقــــامت است .
معنی استقامت ؛ همـــواره بودن بی تلوّن است ،
و هرکس از مقام تلوین به هیئت تمکین رسد ؛
مقام استقامت او درست گردد .
و این استقامت ، هم در کار ، و هم در خوی باید باشد ،
در کار آن است که ظاهر بر موافقت داری ،
و باطن در مخــــــــالفـــت ،
و در خوی آن است که ؛ جفــا شنــوی عــذر دهی ،
و اگر آزار بینی شکر بینی .
و این استقامت باید با بصیرت توأم باشد ،
که لازمه ی استقامت ، بصیرت است ،
که فرموده است :
و هُـوَالسمیع البَصِیــــر
جان داروی عاشـقــان
ای از بـر سـدره شـــاهـــراهـــت
وی قُـبَّــه عـــرش تکـیــه گاهـــت
ای طـــــاق نـُـهـُـــــم رواق بـــالا
بشکـســتـه ز گـــوشـــه کلاهــت
هــم عـقــــل دویـــــده در رکابـت
هـــم شـــرع نهـفـتـــه در پناهــت
جـبــریــــل مقـیـــــم آسـتـــانــت
افـــــلاک حــــریـــم بــارگــاهــت
چـرخ ار چــه رفیـــع ، خـاک پایــت
عـقـل ار چه بزرگ ، طـفـل راهــت
خوردست خــدا ز روی تعـظـیـــم
ســـوگـنـد به روی همچـو ماهــت
ایـــزد که رقیب جان خـرد کـــرد
نام تــــو ردیــف نـام خـــود کـــرد
ای آرزوی قـَــــــدَر لـِقــــــــایـــت
وی قـبـلـــه آســمــان ســـرایـت
در عــالــم نطــق هـیـچ ناطـــق
نا گـفـتـــه ســــزای تــو ثنـــایـت
هر جای که خواجـه ای غــلامـت
هـر جــای که خســروی گــدایـت
هــم تـــابــش اخـتــران ز رویـت
هــم جنبـــش آسـمــان بـــرایـت
جان داروی عاشـقــان حــدیثـت
قـفـــل دل گمـرهـــان دعـــــایـت
بر دیـــده آسـمـــــان قـَـــدَم نِــه
تا ســرمـه کـشــد ز خــاک پـایت
ای کرده به زیـر پـــای کَـــونیـــن
بگذشته زحـــد قـــاب قـوسـیــن
موضوع :