نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 838 )
ســوره 10 : یونُس ( مـکّــی ـ 109 آیه دارد ـ جزء یازدهم ـ صفحه 208 )
( قسمــت بیست و یکـــم )
ادبِ حضـور
جزء یازد هــم صفحــه 218 آیه 87 )
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ أَوْحَیْنَا إِلَى مُوسَى وَ أَخِیهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوْمِکُمَا بِمِصْرَ بُیُوتًا
وَاجْعَلُواْ بُیُوتَکُمْ قِبْلَةً وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ
تفسیـــر لفظـــی :
و به موسى و برادرش وحى کردیم که شما دو تن براى قوم خود در مصر خانه هایى ترتیب دهید
و سراهایتان را رو به روى هم قرار دهید و نمـــاز برپا دارید و مؤمنان را مژده ده
تفسیر ادبی و عرفانی :
ظاهر تفسیر این آیت ،
مقصود ؛ مسجـــــــــد و محــــــراب است ،
که می فرماید :
آن را برای عبادت و خدمت ما ساختــه دارید ،
و در آن برای طلب قرب ما معتکف نشینید ،
و ســــود خود در آن جوئید ،
که آن جــــا بــــــــــــازار آخـــــرت است ،
و شمـــــــــا بازرگانـــــــــان ،
و توحیــــد ؛ سرمایه و اصل بضاعت ،
و هرکس را سود به اندازه ی بضاعت باشد .
و شرط آن است که :
چون روی به عبادتگاه نهی تا نمـــــاز گـــزاری ؛
نخست باطن خود را به آب توبـــــه بشوئی ،
چنان که ظاهر را به آب مطلـــق طهـــارت دادی ،
آن گاه خواجگی و رعنـــائی و تکبّـــــر ،
بر درِ مسجــــــد از خود فرو نهی ،
بنده وار به سان بندگان ، شکستـه و کوفتـــه ،
قدم عجز و نیـــــــــاز در سجده گاه نهی ،
و سر در پیش افکنده ،
و زبان به تضرّع گشوده ،
با دلی پر درد ،
و جانی پر حسرت ،
و چشمــــــــــی پر آب ،
با خجلت و شرمســـاری ،
تکبیـــــر بنــــــــدی ،
و در آن ؛ کبریــــاء حق ،
به دیده ی سر ،
و به وقت قیــــــــام ،
در خجلت گنـــــاه خود بمانده !
و چون نام و کلام خدای را بر زبان راندی ؛
باید نهـــــاد تـــــــو ؛ به کلی آگاه گردد ،
و در رکـــــــوع ؛ همین تواضع و فروتنی رود ،
و در سجـــــــــود ، ادبِ حضـــــــور به جای آری ،
و چنــــان دانی که ؛ در جـــــوار قــــــــرب او هستی ،
و در عین نظر او !
چون سلام باز دهی ؛
همه بشارت و شادی بینی ،
و چون توفیق این طاعت یافتی ؛
خـدمــت را به ســــــر بُـــــــــرده ای .
معجــزِ عشــق
نــــــــــــاله زد دوست که راز دل او پیدا شد پیش رنـــــــــدان خرابــات چسان رسوا شد
خـــــواستم راز دلم پیش خودم باشد و بس در ِ میخـــــــــانه گشـودند و چنین غوغا شد
ســــــــــر خُم را بگشایید که یار آمده است مــــــــژده اى میکـده ، عیش ازلى بر پا شد
ســــــــر زلف تو بنازم که به افشــــــاندن آن ذرّه خــــــورشید شد و قطره همى دریا شد
لب گشودى و ز مى گفتى و میخواره شدى پیش ســــاقى، همه اسرار جهان افشا شد
گــــــویى از کوچه میخانه گذر کرده مسیح که به درگـــــــــــاه خـــــــــداوند بلند آوا شد
معجــــــــــــــــز عشق ندانى تو ، زلیخا داند که بـــــــــرش یوسف محبوب ، چنان زیبا شد
[ دیوان امام خمینی (ره) ص 89 ]
موضوع :