نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 821 )
ســوره 10 : یونُس ( مـکّــی ـ 109 آیه دارد ـ جزء یازدهم ـ صفحه 208 )
( قسمــت چهارم )
وصـالِ قـربِ جـانـان
جزء یازد هــم صفحــه 209 آیه 9 )
بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ یَهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمَانِهِمْ
تَجْرِی مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ
تفسیـــر لفظـــی :
کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده اند پروردگارشان به پاس ایمانشان آنان را
هدایت مى کند به باغ هاى [پر ناز و] نعمت که از زیر [پاى]آنان نهرها روان خواهد بود .
تفسیر ادبی و عرفانی :
این آیت از روی اشارت بر ذوق اهل معرفت ،
رمــــــزی دیگــــر دارد ؛ و می فرمایــــــد :
مؤمنان و نیک مردان در حقیقت کسانی هستند که ؛
خداوند آنان را به صفت کرَم ، و به حسنِ عنایت پرورَد ،
و به شنــــاســـــــــــائی خودشان راه دهــــد ،
و به صحبــت خـــــود نــزدیــک گردانَد ،
تا او را یگانـــــــــــــه شــــــوند ،
و از غیـــــــر او بیگانـــــه گردند !
توحیـــد ؛ نه همه آن است که او را یگانــه دانی !
بلکــه توحیـــــد حقیقـــی آن است که ؛
او را یگانــــه باشی !
و از غیر او بیگانـــــــــــه !
آغـــاز عنــــایــت آن است که ؛
خداوند ، بندگان را قصدی و نیّتی غیبی دهد !
تا ایشـــان را از جهــــــــان بــــــــاز بَرَد ،
و در دلشان نـــوری تابان افکنَــد ،
تا از جهـــانیــــان بـــاز بَـــرَد ،
پس از آن کشفی دهد تا از آب و گِل باز بَرَد !
و چون منفــــرد و تنهــــــــا شود ؛
آن گاه وصــــال را شــایــــد !
(وصــال را شایستـــه باشد)
جوینده ی تو ، همچو تو فردی باید
آزاد زِ هَـــــر عـلّـــت و دردی بــاید
غواص تا دل از ملک جهان بر ندارد ،
روا نبوَد که دست طلب او به مرواریدِ مراد رسد !
پس چه گوئی کسی که در طلب جمـــال و جــــلال او ؛
قصـد بزرگتــــرین نجـــــات کنـــد ،
تا دست از مهـــــــــر جــــان نشُویَد ؛
به وصــــال قــــرب جــانـــــان چون رسد ؟
درویشی در مجلس موسی (ع) نعره ای برکشید !
موسی (ع) از سرِ تنـــدی بانگ برآورد ،
در حال ، از مصــدر جـــلال ، نـــدا آمد که ای موسی ؛
هرچنــــد عزیــــزی و کلیمــــــی ؛
اما تو را نشاید که بر بنـــده ی مـــا بانگ زنی !
ما زیر گلیــــم سیـــــاه رازی نهاده ایم که تو نبینی !
آن اشتیــــــاقِ جمــــــــال مـــــا باشــد که ؛
دوستـــــــــان را بــــه وجــــــــد آورَد ،
و درخواست جمال ما باشد که ؛
دل هاشان در عالم خوف و رجاء و قبض وبسط کشد !
هـــر دیــــــده که از دنیــــــا پــــــر شد ؛
صفت عقبـــــی در او نگنجـــــد ،
هر دیده که صفت عقبی در وی قرار گرفت ؛
از جــلالِ قـــربِ مــا و عـزِّ وصـــالِ ما بی خبر باشد !
آه ! کجـــــا است همتــــــــی !
کـــه ، نــه دنیـــــا و نـــه عقبــــی !
بلکــه وصــالِ مــولـــی !
مرادی بالاتر از دنیـــا ، اشتیاق به عقبی است !
و بهتر و بالاتر از آن ، اشتیــاق به دیــدار مولی است !
کجا است صاحب دولتی تا از چــاهِ جــاهِ بشریّتِ خود برآئیم ؟
و دست در فتـــــراک آن دولــت زنیــــم ،
که روزی به مـــــراد رسیم !
گر ز چاهِ جاه ، خواهی تا برآیی مــــردوار
چنگ در زنجیـــرِ گوهـــردارِ عنبـــردار زن !
موضوع :