نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 791 ) 

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

    ( قسمــت سیــزدهـــم )

طبیـب عشـق

     ( جزء د هــم صفحه 191 آیه 30 )

این سوره چون از عذاب و تهدید کافران و مشرکان آغاز شده و اعلام برائت و بیزاری از آنها را در بر دارد ، و کافران و مشرکان مشمول عفو بخشش و رحمت خداوند نیستند ، استثنائاً برخلاف تمام سوره های قرآن ، بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع گردیده است . 

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

وَ قَالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللّهِ وَ قَالَتْ النَّصَارَى الْمَسِیحُ ابْنُ اللّهِ ذَلِکَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ

یُضَاهِؤُونَ قَوْلَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللّهُ أَنَّى یُؤْفَکُون

 تفسیـــر لفظـــی :

و یهود گفتند عُـزیــر پسر خــداست و نصارى گفتند مسیح پسر خداست

این سخنى است [باطل] که به زبان مى‏ آورند و به گفتار کسانى که پیش از این

کافر شده ‏اندشباهت دارد ، خدا آنان را بکشد چگونه [از حق] باز گردانده مى ‏شوند

 تفسیر ادبی و عرفانی :

اگر خطاب از مخلوق رفتی عین شکوی بودی ،

و گله از دوستان به دشمنان کردن ،

تحقیق وصلت و تشریف دوستــــان باشد ،

خــداونــــــد می فرمـایــــــد :

بیگانگان و دشمنان ، ما را به ســـزای مـــا صفت نکردند ،

و حــقّ خداوندی ما را نشناختند و حرمت نداشتند ،

فــــــرزنــــد آدم ، مـــــــرا دروغ زن گــــرفت !

و نرسد او را که مـــــرا دروغ زن گیرد !

و ناسزا گفت ! نرسد او را که مرا ناسزا گوید !

اما آن چه مـــــا را دروغ زن گفت این است که گفت :

پس از آن که مُـــــردیـــم ، مـا را بــــاز نیافریند !

و مــــــــن همـــــانــــــم که اول بــــــودم ،

در اول نبـــــــــود بیـــــــــــافـــریــدم ،

و از آغــــــاز نــــــــو ساختـــــم ،

و به آخـــر بــــاز آفرینـــــم !

چنـان که اول آفریــدم ،

که نه اول بر من آسان تر از آخر ،

من همــــــــانــــم که بودم ؛

قــــادر به کمــــــــــال ،

مقدّر ذوالجـــــــلال ،

لَم یَزَل و لا یَزال ،

و اما ناسزائی که فرزند آدم به ما گفت :

خـــــــدای را فــــرزنـــــــــد گرفت ،

نه چنـــــان است که او گفت ،

که ؛ من یگانه و یکتـــایم ،

بی زن و بی فرزند ،

بی خویش و بی پیونــــد ،

بی نظیـــــر و بی ماننــــــــد ،

در ذات یکتـــــــا ،

در صفات بی همتـــــا ،

منــــــــزّه از وصــــف هـــا ،

جبّــــــار حکیــــــــــــم ،

دانـــــای قـدیــــــر ،

غفار و رحیـم .

طبیب عشق

غـــــــــــم دل با که بگویم که مــــرا یـــارى نیست

جز تـــــــــو اى روحِ روان ، هیــــچ مددکارى نیست

غم عشق تــــو به جــــان است و نگویم به کسى

 که در این بــــــــادیه غمزده، غمخــــوارى نیست

راز دل را نتـوانــــــــــــــــــم به کسـى بگشــــایم

 که در این دیـــــر مغــــــان راز نگهــــدارى نیست

ساقى ، از ساغـــــر لبـــــریــــز ز مـــى دم بـربند

 که در این میکـــــده مى‏ زده ، هشیــــارى نیست

درد من ، عشق تــــــو و بستـــر من ؛ بستـر مرگ

جز تو اَم هیچ طبیببــــــى و پــــــرستـــارى نیست

لطف کن ، لطف و گـــــــذر کـــن به سر بـــالینــم

که به بیمــــــــــارى من جان تو ، بیمــارى نیست

قلـــــــــم ســـــرخ کشم بر ورق دفتــــــر خویش

هان که در عشق من و حُسن تو ، گفتارى نیست

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 73 ]