نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 786 )            متن کامل خطبـــه غدیــریـــه (کلیک) 

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

( قسمــت هفتـــم ) 

کـاروان عشـــق

 ( جزء د هــم صفحه189 آیه 17 ) 

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم

مَا کَانَ لِلْمُشْرِکِینَ أَن یَعْمُرُواْ مَسَاجِدَ الله شَاهِدِینَ  عَلَى أَنفُسِهِمْ بِالْکُفْرِ

أُوْلَئِکَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَ فِی النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ

 تفسیـــر لفظـــی :

مشرکان را نرسد که مساجد خدا را آباد کنند در حالى که به کفر خویش

شهادت مى ‏دهند آنانند که اعمالشان به هدر رفته و خود در آتش جاودانند

 تفسیر ادبی و عرفانی :

عمارت و آباد کردن مسجد ،

در عبادت متعبّدان و اخلاص صــالحـــان است ،

و مشرک نه در شمار متعبدان و در ردیف مخلصان است ،

عمارت مسجد ، کار مؤمنــــان و عادت ایشان است ،

که فرمود : إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِر ِ...

[ که عمارت مسجد فقط ساختمان سازی و تزیینــــات آن نیست ،

بلکه آبادانی مسجــــــد به نمـــــــاز گـــــــــزاردن در آن ،

و جمعیت کثیــــــــر نمــــــــاز گـــــــزارانی است ،

که از بت هــــــــای زنـــــدگی ،

و معبـــــــــود های دنیــــوی روی گردانده ،

با اخــــــــلاص روی به درگاه خــــــــدای آورده ،

و او را عبـــــــــــــادت نمــاینــــــــــد.

وگرنه مسجــــدی را که منافقین ،

در زمـــــــان رســــــــول الله(ص) ساختند ،

به ظاهر زیبــــاتر و آباد تر از مسجد رســــــول الله(ص) بود ،

ولی پیـــامبـــــــــــر(ص) به فـرمـــــــــــــــان خـــــــــدا

آن مسجـــــــــد را مسجــــــد ضــــــرار نامیـــده

و دستــــــور تخــریـــــــب آن را دادنــــد !

و جای آن را زباله دانی کردند !!! ]

شیخ انصاری گفت :

خــــــــدایــــــــا ؛

از سه چیــــــز که دارم ، در یکی نگاه کن :

اول ؛ سجــــــــودی که جز تـــــو را از دل نخاست ،

دوم ؛ تصـــدیقــــی که هرچه گفتــــــی گفتـــــم راست ،

سوم ؛ تهلیلی که از زبان برخاست ، دل و جان جز تو نخاست .

تا محـــرّم فاصله ای نیست ! یاحسیـــن

نوشتـــــــــه اند :

شیخی تکلیف پسر بشنیدی که به صدای بلند بخواند :

« دو سلطان در اقلیمی نگنجد »

شیخ پسر خویش را موعظت بکرد که :

همچنان که تو بگفتی [ دو سلطان در اقلیمی نگنجد ]

دو سلطان در دلی نیــــــــز نگنجــــــــد !

چه ؛ اگر در دلی خــــــــــدای جـــــــــای گرفت ،

شیطان مأوا نتواند کرد !

چرا که خانـــه ی دل نیز کشـــور جــــــان بُــدی ،

و کشور جــــــان نیز سلطانی بداشتی ،

که بر او تسلط بیافتی ،

پس دل به خــــدا سپــــار و از غیـر او چشم بدار ،

اگر چنین شدی عبــــادت تو نیز خالصــانـــه خواهد بود .

کــاروان عشــق

عالم اندر ذکـــر تـــو در شور و غوغـا ، هست و نیست

بــــــاده از دست تـو اندر جام صهبــا، هست و نیست

نـــــــور رخســــــــار تو در دل ها ، فـــروزان شد نشد

عشق رویــــــت در دل هر پیر و برنا ، هست و نیست

بلبل انـــــــــدر شاخ گل مدح تــــــو را خوانـد و نخواند 

بوى عطر موى تو در دشت و صحرا ، هست و نیست

درد دل از روى زردم پیش او ، گفــت و نـــــــگفـــــت 

پــاره پـــــاره جـــــامه صبر و شکیبا، هست و نیست

جـــــــانِ من در راه آن دلبـر فـــــدا گشت و نـــگشت 

جـــــان خــــــوبانْ برخىِ خاک دلارا ، هست و نیست

کـــــــــــــاروان عشق در رویــــــاى او ، رفت و نـرفت

جــــــــان صدها کاروان در این تمنـا ، هست و نیست

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 69]