نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 782 )

ســوره 9 : تـوبــه ( مـدنـی ـ 129 آیه دارد ـ جزء دهم ـ صفحه 187 )

( قسمــت سوم )

بســاط تـوبـــه

 

 ( جزء د هــم صفحه 187 آیه 6 ) 

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

وَ إِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِکِینَ اسْتَجَارَکَ فَأَجِرْهُ حَتَّى یَسْمَعَ کَلاَمَ اللّهِ

ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ یَعْلَمُونَ

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 و اگر یکى از مشرکان از تو پناه خواست پناهش ده تا کلام خدا را بشنود

سپس او را به مکان امنش برسان چرا که آنان قومى نادانند

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

 

اگر مشرکی ( که امر به کشتن او داده ای ) به تو پناه آورد ؛ و ایمنی خواست ؛ رد مکن ( او را بپذیر ) تا کلام خدا را بشنود ، و دوستی دین بر او آشکار گردد ، و اگر بعد از شنیدن سخن خداوند ایمان نیاورد ، متعرّض او مشو !

... ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ...

پس از آن ایمن گاه او را به او برسان ، هم چنان که اولیاء حق را می بینی که تاب فراق خداوند را ندارند ، با آن که امروز با ایمان به او زنده هستند ، از او پناه خواهند ، و چون به او رسند ، از فزع اکبر ننالند ! تا چه رسد به کسانی که نادانند و ایمنی خواهند !


( جزء د هــم صفحه 188 آیه 11 )

 اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

فَإِن تَابُواْ وَ أَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَ آتَوُاْ الزَّکَاةَ فَإِخْوَانُکُمْ فِی الدِّینِ

وَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ

 

 تفسیـــر لفظـــی :

 پس اگر توبه کنند و نماز برپا دارند و زکات دهند در این صورت برادران دینى شما

مى ‏باشند و ما آیات [خود] را براى گروهى که مى‏ دانند به تفصیل بیان مى ‏کنیم

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :

 

                           این آیت اشارت است به این که :

 

حقیقت توبه ، پشیمانی است ،

که در دل پدید آید ،

دردی که درون سینه سر بر زند ،

آتش خجلت در دل وی افتد ،

و آب حسرت از دیده فرو ریزد ،

نبینی شاخی که چون یک سر آن در آتش نهی ؛

از سر دیگر آن آب می چکد ؟

 

ای جوانمـــــــــرد ؛

هـــزاران هـــزار مــاهــــــرویان فــــــردوس

از راه نظاره ، در بازار گرم منتظـــــر ایستاده اند ؛

تا مگر گنـــاهـــــــــکاری از پرده ی گنـــــــــــــاه بیرون آید !

و گام بر بســـــاط تــــوبـــــــــــــه نهـــد !

تا ایشان جان ها و دل ها را در قدم وی بیفشانند ،

و به او بشارت دهند که قـــدم صـــــدق برداشته است !

 

مستــــی عاشـــق

 

دل که آشفتـــه‌ی‌ روی‌ تــــو نباشد دل نیست

آن که دیوانــــه‌ی‌ خال تــــو نشد عاقل نیست


 مستی‌عاشق دلبــاختــــــه از باده‌ی‌ توست

بجز این مستیَم ، از عمــر ، دگر حاصل نیست

عشق روی‌تو ، در این بادیــــه افکنـــد مــــرا

چه توان کرد  که این بادیـــه را ساحل نیست

بگذراز خویش ، اگر عاشق دلبـــاختـــــــه‌ای‌

که میـان تـــو و او ، جز تـو کسی‌ حایل نیست

رهـرو عشقی‌ اگر خرقــــه و سجّـــاده فکــن

که بجز عشق ، تـــو را رهرو این منزل نیست

اگر ازاهــــل دلی ‌، صـوفی‌ و زاهــــد بگـــذار

که جز این طایفه را ، راه در این محفل نیست

برخَـــمِ طـــرّه‌ی‌ او چنــــــگ زنم چنگ‌ زنـــان

که جز این حاصل دیوانـــــــه‌ی‌ لا یعقل نیست

دست من گیر و از این خرقه‌ی‌ سالوس رهان

که در این خرقـــه ، بجز جایگــه جاهل نیست

 

علـــم وعرفــــان ، به خرابـــــات ندارد راهی‌

که به منــزلگــــــه عشّــــاق ره باطل نیست

 

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 67 ]



موضوع :