نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 764 )                                             

ســوره 8 : انفـــال ( مـدنـی ـ 75 آیه دارد ـ جزء نهم ـ صفحه 177 )

    ( قسمــت یازدهـــم )

اقسـام خیــانـت

 ( جزء نهــم صفحه 180آیه 27 ) 

بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَخُونُواْ اللّهَ  وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُواْ أَمَانَاتِکُمْ وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ      

 تفسیـــر لفظـــی :

اى کسانى که ایمان آورده‏ اید به خـــــــــدا و پیـــامبــــــــر او خیــــــــانت مکنید

و [نیز] در  امانت هاى خود خیانت نورزید و خود مى ‏دانید [ که نباید خیانت کرد ]

 تفسیر ادبی و عرفانی :

معــرفی ســــه خیـــانت :

1 ـ خیـــانت به خداونــــــــد ، در پنهان داشتن محبت دنیــــــــا ، و محبت ریاست (جاه طلبی و مقام دوستی ) است . ( این خیانت بیشتر در کمین خواص است )

[ و امروزه بیش از هر زمان دیگر این خیانت در جامعه مشهود است ! آیا به راستی کسانی که حُب دنیـــــــا و حفظ مقــــــــام ( برای خود و بستگان نسبی و سببی و جناحی خود ) چنان چشم و گوش شان را بسته که انجام هر عملی و گفتن هر سخنی و اعلام هر مواضعی را برای خود مبـــــــاح می دانند ! به این خیـــــانت بـــــزرگ که در این آیه شریفه بدان تصریح شده است ، توجهی ندارند ؟

[ مرتکبین این خیانت علاوه بر ضایع کردن اجر حسنات (سوابق قبلی) خود و پائین آوردن شأن و قدر و مقام معنوی خود و بر باد دادن همه ی کِشته های خویش ! ممکن است خسارات غیر قابل جبرانی به مردم و جامعه و حکومت و نظام و مملکت وارد کند (مانند فتنه سال 88) ،

البته شیطان اعمال آن ها برای شان زینت می دهد و کارهای شان را به آنها زیبا و مفید جلوه می دهد تا آن جا که حتی این خیانت را خیانت ندانسته و خدمت بدانند !!! در این رابطه قرآن در سوره مبارکه بقره می فرماید : « وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ لاَ تُفْسِدُواْ فِی الأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ (11) أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَـکِن لاَّ یَشْعُرُونَ (12) »« هنگامی که به آنها گفته میشود در زمین فساد نکنید می گویند ما اصلاح گرانیم ! بدانید که آنها مفسدند (فساد کننده) و لکن درک نمی کنند ! 

و شاید برای همین باشد که علیرغم راهنمائی ها و توصیه های مقــام معظــم رهبـــری و سایر اندیشمندان و دل سوزان نظام ، حاضر به اقرار و اعتراف به گنــــاه بــــزرگ خود نیستند و از کرده خود اظهار ندامت نمی نمایند !!!] 

2 ـ خیــــانت به رســول الله(ص) ، نمایاندن آن چه در دل نیست و ظاهر سازی در آداب شـــــــریعت و تَــــرک سیـــــره رســـول الله (ص) و سستی در انجام وظایف است .

 ( این خیانت ، هم در کمین خواص است و هم عوام )

[ و چه بسیارند کسانی که به آن چه در دل بدان ایمان ندارند تظاهر می کنند و حتی به قول معروف کاسه های داغ تر از آش هستند و یا مؤمنانی کاتولیک تر از پاپ ! و خود را چنان می نمایانند که اشخاصی انقلابی ، مؤمن ، متدین و پرهیزکارند ! در حالی که در دل آنها ایمــــان نیست ! این ها در موقع عمل عناصری سست و بی خاصیت هستند و سستی آنها در انجام وظیفه مشخص می شود ! اینها کسانی هستند که به قول قــــــرآن ایمــــان در دل های شان نفوذ نکرده است ، و به پیامبر (ص) هم امر شده : هرگاه اینها گفتند : آمَنّـــا بدان که ایمان در دل هاشان نیست به آنها بگو نگویند آمنّـــــا بلکه بگویند : اَسلَمنــــا ! ]

(... قالت الأعراب آمنا قل لم تؤمنوا ولکن قولوا أسلمنا ولما یدخل الإیمان فی قلوبکم وإن تطیعوا الله و رسوله لا یلتکم من أعمالکم شیئا إن الله غفور رحیم)

آن اعراب گفتند: ما ایمــــان آورده ایم، بگو : ایمان نیاروده اید ولی بگویید: تسلیم شده ایم در حالی که هنوز ایمان در دل های شماداخل نشده است و اگر اطاعت خـــدا و رسول او کنید از اعمالتان چیزی کم نمی کند همانا خداوند بسیار آمرزنده و رحیم است. [آیه 14سوره مبارکه حجرات]

3 ـ  خیانت در امانت و نادرستی در معاملات و در اخلاق

و در معاشرت با مؤمنان و ترک پند و اندرز به آنان است .

[ اگر دو خیانت فوق الذکر بیشتر متوجه خواص است لکن این خیانت به طور عموم در سطح جامعه مشهود است ! از کارگر و کارمند و بازاری و پیله ور و تاجر و زن و مرد و خرد و کلان و ... همه و همه به نحوی در کمینگاه این دام خطرناک شیطانی هستیم ، خیلی باید به هوش باشیم و در افکار و اعمال و آداب معاشرت و داد و ستد و .... دقت نمائیم و در همه حال از خداوند درخواست نمائیم تا ما را از این مهلکه شیطانی محافظت فرماید ، و لحظه ای ما را به خودمان وامگذارد ، که اگر لحظه ای و یک چشم به هم زدنی ما را به حال خود رها کنم در دام های متعدد شیطانی گرفتار و خسرالدنیا والاخره خواهیم شد !

 این است که در دعا های مان از خداوند می خواهیم :

 اِلهی لاتَکِلنِی اِلی نَفسی طَرفَةَ عَینــاً اَبَــــداً ]

[ باز هم و البته و صد البته خــــــواص نیز نه تنها از این دام شیطان ایمـــــن نیستند بلکه بیشتر از عوام مورد توجه شیطان بوده و هستند ، رانت خواری و فسادهای بزرگ مالی و اقتصادی و قراردادهای میلیارد میلیاردی نفتی و واردات و صادرات ها و احتـــــــــکار و سوء استفاده های اداری و تجاری و خدماتی و .... نمونه هائی از این دام بـــــزرگ شیطان برای خــــــــواص است که البته بعضی از آنها افشـــــاء و در دادگاه ها بررسی و منجر به صدور حکم می شود ]

خرقــه ی تــزویــــر

ماییم و یکی‌ خرقـــه‌ی‌ تــزویــر و دگــر هیـــــچ

در دام ریــــا ، بستـه به زنجیــــر و دگــر هیـــچ

خودبینی‌ و ، خودخواهی‌ و ، خودکامگی‌ نفس

جان را چو روان ، کرده زمین گیــر و دگر هیچ

در بــارگـــــه دوست ، نبــردیــم و ندیـدیـــــم

جز نـامــه‌ی‌ سربستـه به تقصیر و دگر هیــچ

بگزیده خـرابـــات و ، گسسته ز همـــه خلـق

دل‌بستـه به پیش آمدِ تقــدیــــر و دگر هیـــچ

درویش که درویش صفت نیست ، گشـــایــد

برخلـق خـــدا دیـــده‌ی‌ تحقیــــر و دگر هیچ

صـــوفی‌ که صفـــاییش نباشد ، ننهــد سـر

جـــز بر در مــردِ زر و شمشیـــر و دگر هیـچ

عالِم که به اخــــلاص نیــــاراستــــه خود را

علمش به حجابی‌ شده تفسیــر و دگر هیچ

عــارف که ز عــرفــان کتبی‌ چنـــد فراخواند

بستـه است به الفــاظ و تعابیــر و دگر هیچ

شهریور 1364

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 74 ]