منوی اصلی
مطالب پیشین
تدبر در قرآن
آیه قرآن
لینک دوستان
خبرنامه
 
آمار وبلاگ
  • کل بازدید: 2006794
  • بازدید امروز: 13
  • بازدید دیروز: 70
  • تعداد کل پست ها: 1283
  • ****
درباره
محمّـد تــرابـی[961]

روح بلند مدیر وبلاگ خادم قرآن محمد ترابی در اسفند ۱۳۹۸ در ۶۷ سالگی به سوی معشوق شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد. اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آرشیو مطالب
*

حدیث

*
لوگوی دوستان
دانشنامه سوره ها
سوره قرآن
کاربردی



نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 968 )                                                                                      

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )


( قسمــت شانزدهـــــم )


سبب نجـات و سعـادت

 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 274 آیه 68 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَ أَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا یَعْرِشُونَ


   تفسیـــر لفظـــی :

 

و پروردگار تو به زنبور عسل وحى [الهام غریزى] کرد که از پاره ‏اى کوهها

واز برخى درختان و از آنچه داربست [و چفته‏ سازى] مى‏ کنند خانه‏ هایى براى خوددرست کن


 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

 

چون زنبور عسل امر فرمان ده را اطاعت کرد ؛

خداونـــــد در لعــــاب او شفـــا قرار داد !

 

همچنــــان که مؤمــــــــن ،

چون امر خــدای را اطاعــــت کرد ،

و راز را پـــــوشیــــــــــــــد ،

خداوند هم دیدن او را ،

و سخن او را ،

و همنشینــــــی او را ،

شفــــا برای هرکس قرار داد !

چه ؛ هرکس مؤمـــن را نظـــــر کند ،

عبــــــرت می گیـــــرد و به خــود می آید ،

و هرکس سخن او را بشنــــــــود پنـــــــــد گیـــرد ،

و هرکس با او نشینـــد سعـــــادت یابد .

 

زنبور عسل جان داری است که ؛

نه احکام شرع بر او روان است ،

و نه مشمول خطاب و تکلیف است ،

و نه آراستـــــه ی عقــــــل و تمیــــــز !

لیکن از روی الهام به او فرمانی می رسد ،

مطیـــــع و منقــــــادِ فرمــــان است ،

چون طاعت دارد ، فرمان بُردار و فروتن وار پیش آمده ،

و خداوند لعـــــاب او را شفــــــــای مردم قرار داده است !

 

بنده ی مؤمن را این آیت اشارتی و بشارتی است ؛

اشارتی پیـــــــــدا و بشارتی به ســـــــــــــزا ،

که چون مؤمن از فرمان حق پیروی کرده ،

و دل را به مشاهده ی حق پرداختـــــه ،

و به تواضع پیش فرمان باز شده ،

و نظر حق پیش چشم خود داشتــــه ،

و باطل را از ملاحظات دیگران پــــــــاک کرده ،

خداوند چنین بنــــده ای را ؛

 سبب نجات و سعادت خلق گرداند ،

و دیــدار وی شفـــای دردمندان ،

و سخـــــــــن او پنــــــــد مؤمنــــــــــان ،

و مجالست او را زیادت درجه ی عابدان دانست .

 



تقدیم به دوستداران امام مهدی (عج) و منتظران ظهور حضرتش :

[ روی عنوان ها کلیک کنید ]



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 967 )                                                                                 

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )


( قسمــت پانزدهـــــم )


بـزرگ تـرین عبــرت

 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 274 آیه 66  ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَ إِنَّ لَکُمْ فِی الأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِیکُم مِّمَّا فِی بُطُونِهِ مِن بَیْنِ فَرْثٍ وَ دَمٍ لَّبَنًا خَالِصًا سَآئِغًا لِلشَّارِبِینَ


   تفسیـــر لفظـــی :

 

و در دام ها قطعا براى شما عبرتى است از آنچه در [لابلاى] شکم آنهاست ازمیان سرگین و خون ، شیرى ناب به شما مى‏ نوشانیم که براى نوشندگان گواراست


 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

 

در بدن جانداران دو چیز ناپاک فراهم آمد :

یکی خـــــــــون و دیگـــــــــری مدفــــــــوع ،

 از میان این دو ناپاک ، خداوند شیرِ صاف و پاک پدید آورد ،

 

و همچنین دو نطفه ی حقیر و مهین (پست) در رَحِم فراهم آورد !

آن گاه از میان هر دو ، صورتی بدین زیبائی ، به تقدیر و تصویرِ خدائی پدید آورد !


و دو بارِ سنگین بر بنده جمع کرد ؛

یکی بارِ معصیت و دیگری بار تقصیر در طاعت !

آن گاه از میان هر دو ، به فضل و رحمت خود ، آمرزش و مغفرت پدید آورد !


 

خداوند تبارک و تعالی از روی اشارت به بندگانش می فرماید :

ای بنده ی من ؛ شیری که غذای تو است ،

میان فرث (مدفوع) و لحم (خون) گذرانیدم !

و از آلودگیِ هر دو نگاه داشتم !

بدین گونه که چون جان بنده غذا خورد و در معده پخته شد ،

سه قسمت می شود ؛

قسمت بالای آن خـــــــــون ،

قسمت میــــــــان آن شیــــــــــر ،

و قسمت پائین دفـــــــــع شدنی است !

پس از آن کبد (جگرسیاه) خون را به رگها دهد ،

و شیـــــــــــر را بـــــــــــه شیــــــــردان ،

و بقیه را به دفـــــــــع فرستد !

و این بزرگتـــــــرین عبـــــــــــــــرت است ،

 

پس توحیـــــــــد که حـــقّ مـــــا است ،

اولی تـر است که نگاه داریم تا بر دنیــــا و عقبی بگذرد ،

و از هر دو هیـــــــــچ اثـــــــر نگیــــــــرد !

چه ؛ که توحیـــــــد از دنیــــا و عقبی پـــــــاک است ،

و نــــــــور توحیــــــد باعث هلاک آب و خاک ،

و فـــــــــرا گرفتــــن دیــــــــــده ی دل ،

و یافتِ توحیـــــد را ادراک است .


 

خــدایـــــــــا ؛

دانی به چـــــه شـــــــــــــــــــادم ؟

به آن که من نه به خویشتن به تـــــو افتــادم ،

تــــو خواستــــــــــی که من به این روز افتـــــــادم !

تـــــــو خواستــی ، نــــــه مــن خواستـــــم ،

دوست بر بالیـــن دیــــدم چون از خواب برخاستـــــم !



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 966 )                                                                                  

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت چهاردهـــــم )


نعمـت و منّـت

 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 272 آیه 53 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَ مَا بِکُم مِّن نِّعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ ثُمَّ إِذَا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فَإِلَیْهِ تَجْأَرُونَ

   تفسیـــر لفظـــی :

و هر نعمتـــــــــى که دارید از خــــــــــداست ،

پس چون آسیبى به شما رسد به سوى او روى مى آورید [و مى‏ نالید]

 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

در چند جای قرآن خداوند بر بندگان منّت نهاده ، که رساننده ی نعمت منم ، و رهاننده از بلا و شدت منم ، پس ای بنده ؛ نوازش از ما دان ، و سپاس از ما کن ، نعمت را که ما دادیم به دیگری حوالت مکن ، و عاجز را بر ما بَدَل میار ، و دیگری را بر ما مگزین !

فردای قیامت ؛ کافر را گوید : که را خواندی ؟ و که را پرستیدی ؟ همی پرسد و خود از همه به آن داناتر ! کافر گوید : تو را پرستیدم لکن بت را برایت انباز گرفتم !

باز مؤمن را گوید : تو که را خواندی ؟ و که را پرستیدی ؟ مؤمن گوید : ای خدایِ من ؛ تو خود دانی که تو را پرستیدم و به یگانگی تو گواهی دادم ، و شریک و انباز و مثل و مانند و زن و فرزندی برایت ندانستم !

خداوند فرماید : من با هرکس به حکم اعتقــاد او معاملت کنم ، کافر مرا شریک و انباز گفت ! مؤمن مرا یکتــا و یگانه دانست ، ما در شریعت ، حکـــم چنان کرده ایم که ؛ هر بنده ای که از آنِ دو شریک باشد ، نفقه و کسوه ی آن بنده بر عهده ی هردو شریک است ، هریک به قدر شرکتشان ، ای کافر ؛ تو در دنیا به خدائیِ ما اقرار کردی لیکن با ما انبـــــاز گرفتی ، من هم به خداوندیِ خود وفــــا کردم ، که تو را در دنیا آفریدم ، و روزی دادم ، و از بلاها نگاه داشتم ، اکنون بت را گوی تا تو را از آتش دوزخ نگاه دارد ! من کار دنیای تو را راست کردم ، کار عقبی را از انباز من بخواه !

و امّا بنده ی مؤمن که در دنیـــا مرا یکتــــا خواند و یکتـــــا دانست ، و برایم انباز نگرفت ، پس بنا به حکم شریعت بنـــده ای که یک مالـــک دارد ، معاش و مصالح وی همه بر مالک بوَد ، لاجرم ؛ کار دنیایش را کفایت کردم ، نعمت دادم ، هدایت کردم ، و اینک کار عقبی با من است ، که آن را نیز کفایت کنم ، از آتش برهانم ، به بهشت برم ، به دیدار و رضای خود رسانم ، زیرا او جز من کسی را ندارد ، و کار او را کسی جز من نسازد .

بنده باید بداند که حقیقتاً نعمت و شدت همه از خداوند است ، و بلا و راحت ، همه به عهده ی او است ، دل بر دیگری نبندد ، شفای درد از جز او نخواهد ، و بداند که زیانبخش و سودبخش ، هر دو یکــــــــی است ،

خداوندِ گشاینده و بربند ! پادشاهِ بر سود و گزند ! کلید دار جدائی و پیوند ! سودنمای سود رسان ، و سپردن سودها بر او آسان ، و سودها همه به دست اوست نه کسان !



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 965 )                                                                                       

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )   

( قسمــت سیــزدهـــــم  )


اثبـات تـوحیــد

 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 272 آیه 51 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَقَالَ اللّهُ لاَ تَتَّخِذُواْ إِلهَیْنِ اثْنَیْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلهٌ وَاحِدٌ فَإیَّایَ فَارْهَبُونِ

   تفسیـــر لفظـــی :

و خـــدا فرمود دو معبــــــــــود براى خود مگیرید

جز این نیست که او خدایى یگانه است پس تنها از من بترسید

 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

این آیت ؛ اثبات تــوحیــد است ،

و تــوحیـــــد ، مایـه ی دیـــن است،

و اســـــلام را رکــــنِ رکیــــــن است ،

بی توحیـد ، طاعت ، مقبــــــــول نیست ،

و با شِــــــرک ، عبـــــــادت ، به کار نیست .

بدان که توحیــد سه قسم است :

اول ؛ توحیــــــدِ اقـــــرار ؛

که همان ایمــان به خـــــدای یکتـــا و نفی همه ی بت هاست ،

دوم ؛ توحیـــــــد معاملــــت ؛

که آن چه هست در ملکوت او ، و به اراده ی او ، و به خواست او است ،

سوم ؛ توحیــــد ذکــر و رؤیت ؛

که از غیــر خــدا بیــــزار بودن و تنها او را پرستیدن ،

 و از او کمک خواستن است .

و حقیقتِ توحیــــــــد ،؛ دو بــــاب است :

یکتــــــــا گفتـــــن و یکتـــــــا دانستـــــــــن ؛

یکتـــا گفتــن ؛

سِرِّ همه ی علوم است ، و مایه ی همه ی معـــارف ، و مبنــــای دین ، و حاجـــز میان دوست و دشمن ،

و آن را سه وصف است :  

نخست ؛ گواهی دادن به یگانگی و یکتائی خداوند در ذات ،  

و منزّه دانستن وی از نیــــاز و یا داشتن زن و فرزنــــــــد و انبــــاز .

دوّم ؛ گواهی دادن به یکتائی او در صفــــات ، که در آن ، بی مثل و بی مانند دانستن وی است ، زیرا چگونگیِ صفاتِ خداوندِ یگانه ، نامفهوم و نامحاط و نامحدود ، و از حـــدّ اوهـــــام بیرون است ، و کس نداند که چون است .

سوّم ؛ گواهی دادن به یکتائیِ خداوند در نام ها ، نام های حقیقیِ ازلی ، که وی را حقـــایقنــــد ، و از دیگران که آفریده ی اویند همه نام ها عاریتی است ! آن چه نام خداست حقیقتی است قدیم و ازلی ، به شایستگیِ او ، و آن چه نام خلق است ، همه آفریده و مُحدَث به شایستگیِ آنان ، چنانچه مثلاً رحمن نامی از نام های خــــــداست که جز او را به آن نخوانند 

امّا یکتــــــا دانستن :

و آن در خدمت و در معاملت و در همّت است ؛

در خدمت ؛ ترک ریـــــــا است و رعایت اخـــلاص ،

در معاملت ؛ تصفیــــه ی سِـرّ و تحقیقِ ذکـــــر است ،

و در همّت ؛ گم کردنِ آن چه جـــــز او است ، و وارستن به آزادیِ دل از هرچه جــــز او است .

نه این که او را خـــــــدا دانستن و دیگری را کـدخــــدا دانستن !

[ به راستی که چقدر زشت و ناپسند است کسانی که باید مربی و مرشد و واعظ و راهنمای مردم باشنــــــــد ، او را گـــــــم کنند و چشم امیـــــــدشان به غیــــــــر او ( کدخدای خود ساختـــه شان ) باشد !!! تا جائی که مشکل آبِ خوردن و ازدواج جوانان را با تحریم ها گره بزنند و برای رفع این مشکلات چشمشان به عنایت کدخدایشان باشد !!! ]

همه چیز را عبــــارت ؛ آسان است ، و یافت ؛ مشکل ،

ولی در توحیــــــــد ؛ یافت آسان است و عبـــــارت دشوار !

عبـــارتِ توحیــــــــــــد ؛ از عقـــل بیـــــــرون است ،

و عیـــــنِ توحیــــــــد ؛ از توّهــــم ، مصــــون ،

و حـــــادث ؛ در ازلی ، گـــــــــــم است !

توحیــــد آن است که جـــــــز از یکـــــی نبـــوَد ،

معـــــــــروف بُـــــوَد ، عــــــــارف نبـــوَد !

مقصـــــــــود بوَد ، قاصــــــد نبوَد !

موحّـــد آن است که ؛ او را جــــز او نبــــوَد !

تا آن گاه که این خود نبوَد ، همــــه ؛ خودِ او بوَد ! 

تقدیم به دوستداران امام مهدی (عج) و منتظران ظهور حضرتش :

[ روی عنوان ها کلیک کنید ]



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 964 )                                                                                     

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت دوازدهـــــم     )

فَـرّ و شـوکـت مـؤمنـان

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 272 آیه 44 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

بِالْبَیِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَ أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ

   تفسیـــر لفظـــی :

[زیرا آنان را] با دلایل آشکار و نوشته‏ ها [فرستادیم] و این قرآن را به سوى تو فرود آوردیم

تا براى مردم آنچه را به سوى ایشان نازل شده است توضیح دهى وامید که آنان بیندیشند‏

 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

در این آیت ؛ هــم کتـــــــاب است هم سنّـــــت ،

کتـــــاب خـــــــــدا ؛ چـــــــراغ هــــــــدایـت ،

سنّت رسول الله (ص) ؛ پرچـــم ولایت ،

کـــه فرمــــــــــود :

اِنِّی تارِکٌ فِیکُمُ الثِقلَین ؛ کتابَ الله و عِترَتِی

من از میان شما می روم ؛

و دو چیز گران بهـــا را برایتـــــــان می گذارم ؛

کتاب خـــــدا و عتـــــرتــــــــم

فرّ و شوکت مؤمنان دانی چرا هر روز بیش است ؟

که چـراغ کتـاب خــدا و ریسمان نجـات ولایت در پیش است !

و این دو تمسّــک ؛ موجب نجــــــات درویش است !

چه ؛ آن کاری که خــداونــــد بدان راضــــی ،

و بنــــــــده بدان پیـــــــــروز است ؛

این کتــاب و این مصبـــاح جهـــان افروز است !

این کتـــــــــاب که جبرئیـــل به آن آمــــد ،

و رســـــول (ص) به آن خـــوانــــد ،

و پیــروان به آن بهشت یافتند ،

و ناجیـــان به آن رستند .

 

اگر مردم از این دو چیــــز گران بهـــا بی نیــــاز بودی ؛

خداونــــد به کارهای زمـــان جاهلیت راضی بودی ،

و اگر بی کتاب و بی عترت فرا راه دیدار بودی ؛

پیش از آن هم کافران از ابــــرار بودی !

کار ؛ نه تنها عمــل بنــــــده دارد ،

بلکه خواستِ خـــدای دارد ،

بنده به کوشش خویش بدون عنــــایت خداونــــــــدی ؛

نجــــــــــات خویــش کَــــــــی تـوانــــــــــــد ؟

پس باید هـــــم کوشش نمــــــــــود ،

و هم توکّل به خـدای داشت !


شمس کامـل

صف بیــــــاراییــد رنــــــــدان ، رهبـر دل آمده

جـــان بــراى دیـدنش ، منـزل به منـــزل آمده

بلبل از شوق لقــایش ، پر زنــان بر شـاخ گل

گل ز هجــر روى مــاهش ، پـاى در گِل آمــده

طورسینــا را بگو : ایّـام "صَعْق" آخــر رسیــد

مــــوسى حــق ، در پـى فرعون بــاطل آمده

بانگ زن ، بــر جمـع خفّــاشان پست کــور دل

 ازوراى کـــوهســـاران ، شمس کامـل آمده

بـــازگو اهریمنان را ، فصل عشرت بـار بست

زندگــــى بر کـــــامتان زهـــر هلاهِــــل آمده

دلبـــر مشکل گشـــــا ، از بام چـــرخ چارمین

با دم عیســــى ، بـــراى حــــل مشکل آمده

غم مخور اى غرق دریــاى مصیبت ، غم مخور

در نجــــاتت نــــوح کشتیبان به ساحــــل آمده

( دیوان امام خمینی [ره] ص 178 )

تقدیم به دوستداران امام مهدی (عج) و منتظران ظهور حضرتش :

[ روی عنوان کلیک کنید ]



موضوع :


<   <<   61   62   63   64   65   >>   >
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز


* *