تفسیر ادبی عرفانی سوره های مخاطبات (23)

محـل قــرب

سوره 96 علــق :

بســم الله الــرحمـــن الرحیـــم

إِقــــــرَأ بِســــــــمِ رَبِّـــــــــکَ الَّـــــذِی خَــلَـــقَ

خـداونـد  خبر می دهد:

از اولین وحی که به مصطفی(ص)آمد،

آن ساعت کهجبرئیـلدرغار حـرا

خـود را به او نمـود و با وی آرام گرفت.

در این بارهرســول خـدا (ص)فـرمود:

جبرئیلاول بارکه به من آمد مرا در برگرفـت

و تنگ به خود کشید و نیک بمالید! و بچسبانید!

و باز رها کرد! آنگاه دو بار دیگـر هم چنان کرد!

و حکمت آن کار این بود که :

سه بار طبیعت بشریت او را به عنصر ملکوتی مزاج داد

آنگاه گفت: ای محمد ) اقـرأ !)

گفتم من نمی توانم بخوانم،

این کار سه بار تکــرار شـد!

بار سـومجبــــــرئیـــلگفت:

بخــوانبنـــام پـــروردگارت!

یعنی بگــــو:

بســم الله الـرحمــن الرحیــم

مصطفی (ص)فـرمود:

آن ساعـت که این آیه نازل شد ؛

از هیبت این خطاب,

اندام های من میخواست از هم جدا شود !

و بندهای تن از هم گسیخته گردد!

پس چگونه باشد حال امت من

آن ساعـت که به او گویند؛

اِقـــــــرَأ کِتابَکَ ! نامه عملت را بخوان !؟

چون در نامه گناهکار ,

همه کارها و نافـرمانیهاو بدکاریها

نوشته شده

و او را بیم عـذابو عـقـوبت بُوَد

و هیچ عـذر و حجت نباشد!

و حال چنین کسی را برخوان !

مگر آنکهخداونـدبه فضل و کرم خود

بر بنده رحمت آوَرَد،

و به آن سجـده ها

که در همه عمر آورده باشد ( اگر باشد)

بهخـداتقـرب و توسـل جسته

و امید بخشودگی در آن بسته!

او را نومید نکنـد

و او را به محـل قــرب رساند.

#######################################################

اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَـتَــهُ یُصَـلّـُـونَ عَـلَـی النَّبِیُّیااَیُّهَـــا الَّـذِینَ آمَنُــوا صَـلّـُـواعَـلَـیــهِوَسَلِّـمـُواتَسـلِـیـمـاً

#######################################################

که در آخـر سـوره فـرمـود:

وَ اسجُـد وَ اقـتَــرِب ،

بنده در هیچ حال بهخدانزدیک نباشد

آن چنان که در حال سجـود

به نثـار رحمت نزدیک است،

چون بنده سر بر سجـده نهد،

از سرتا پا نور بر او می تازد

و باران رحمت بر او می بارد !

مصطفی(ص)فـرمود:

هـرکه سجـده کرد، از کبـر و غـرور گشت،

و بر درگاه حق شرفِ متواضعـان و فـروتنان یافت،

#######################################################

#######################################################

و چون بنده در سجـود متواضع شود،

پاداش وی آن است که

خـداونـدبه او تقرب ارزانی دارد،

چون بنده درحال سجـود جمع باشد

و در حالات دیگر متفـرق!

در حال قیـام و رکوع به نظر مردم نزدیک باشد

و در حال سجـود از نظــرها دور،

و هـرکـس از خـلـق دورتر ،

به حق نزدیکتـر است ،

و هرکس به نظر خلق بی شأن تر

به نزدخـدا با شأن تر است!

(اَلّلهُـــم َصَــلّ ِعَلی مُحَمَّـدٍ وَآلِ مُحَمَّـدٍ وَعَجِّـل فَرَجَهُــم)

################################################# 

برای اینکه خاری در چشــم دشمنــــانش باشد 

ان شاء الله این برنامه همه روزه ادامه خواهد داشت

تفسیر ادبی عرفانی سوره های مخاطبات (22)

معـدن صــدق و صفـا

س90 : بـلــد

بســم الله الــرحمـــن الرحیـــم

لااُقـسِــمُ ِبهــذَاالـبَـــلَـد وَ اَنتَ حِــلٌ بِهـذَاالـبَـلـَـد

بنام خدائی که زمین را ازکـَفـی آفرید

و آسمان را از بخار!

و از پاره ای گوشت زبانِ گویا کرد!

و از پاره ای پیه چشمِ بینا ساخت!

و از پاره ای خون دلِ دانا کرد!

گناهـکار را به لطف خود آشنا کرد،

وجانهای دوستان را از شوق خود شـیــدا کرد.

هـرچه کرد به جلال وکبریا کرد،

و از میان مردمان بنده ای جدا کرد،

و نام او را محـمــد مصطفی(ص) کرد،

#######################################################

اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَـتَــهُ یُصَـلّـُـونَ عَـلَـی النَّبِیُّیااَیُّهَـــا الَّـذِینَ آمَنُــوا صَـلّـُـواعَـلَـیــهِوَسَلِّـمـُواتَسـلِـیـمـاً

#######################################################

او را کانِ کرم و وفا،

معـدن صدق و صفـا،

قاعـده جـود و سخا،

مایه نور و ضیاء،

و زینت دنیا و عـقـبی کرد،

و ازکــرامت و شـــرف

به شهـرِ گشــوده او ســـوگـنـــد یاد کـــرد که :

لااُقسِمُ ِبهذَاالبَـلَـد وَ اَنتَ حِـلٌ بِهـذَاالـبَـلَـد

هرکه را دوستی باشد

پیوسته در جستن رضای او است

و نظرخود از وی باز نگیرد

و با وی رازها کند

و در سفـر و حضر او را مراعات کند

و در هیچ حال سلام و حدیث از او باز نگیرد

و قدمگاه او را عـزیز دارد

و به جان او سـوگـنـد یاد کند!

#############################################

#############################################

خـداونــد یکـتـا

همه حقایق این معنی را

به رسـول اکرم(ص) ارزانی داشت؛

تا جهانیان را روشن شود

که بر درگاه عـزت هیچ کس را

آن منزلت و مرتبت نیست که او را است،

نبینی که بسی احوال رضای او را نگاه داشته،

در قـبـلـه خشنودی او را خواسته

(وَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبلَةً تَرضاها)،

شفاعـت گناهکاران را به رضای او بسته،

هـرگز او را از نظرخویش محجوب نکرده،

رازها با اوگفته،

درخواب و بیداری،

درسفـر و درحضر او را نگاه داشته

(وَاللهُ یَعصِمُکَ مِنَ النّاسِ)،

و او را در هـرحال کفایت کرده

(اَلَیسَ اللهِ بِکافٍ عَـبـدَه)،

و در هـیــچ حال وحی از او نبریده،

حتی در خواب

(یااَیُّهَــاالمُـدَّثِّـر)،

در غـارحـرا بود که وحی آمد

اِنَّ الَّـذِی فَرَضَ عَـلَـیـکَ الـقُـرآنَ

لَرادُّکَ اِلَی مَعادٍ

یعنی آن کس که قرآن به تو فرستاد

تو را به میهـن اصـلـی (مکه) برمیگرداند،

و در شادیِ پیـروزی بود که آیه

اِنّا فَـتَـحـنـا لَکَ فَـتـحــاً مُبِیناً

نازل شد،

سواره در سفـر بود و از مکه بیرون آمده بود

که وحی آمد

(اَلیَومَ اَکمَلتُ لَکُم دِینَکُـم)،

و از عـزیزیِ او بود که خـداونــد

به جان او قـسـم خورد

(لَعَـمـرُکَ یعنی بجان خودت)،

 و از قـرب و منزلت او بود که

به شهـر او سوگند یادکرد:

(لااُقسِمُ ِبهذَاالبَـلَـد وَ اَنتَ حِـلٌ بِهـذَاالـبَـلَـد)

و سخــن کوتاه اینکه

خـداونــد در قــرآن مجیـد

چهــارهــزار مــورد

نام مصطفی(ص) و ذکــر او کـرده

که بعضی به تصریح و بعضی به تعـریض است!

(اَلّلهُـــم َصَــلّ ِعَلی مُحَمَّـدٍ وَآلِ مُحَمَّـدٍ وَعَجِّـل فَرَجَهُــم)

تا تو مــرد صـورتی از خــود نبینی راستی

مرد معـنـی باش و گام از هفت گردون درگذار

################################################# 

برای اینکه خاری در چشــم دشمنــــانش باشد 

ان شاء الله این برنامه همه روزه ادامه خواهد داشت

تفسیر ادبی عرفانی سوره های مخاطبات (21)

ای مقتـدایِ بشـر

سوره 73 مــزَّمِّّـــل  :

بســم الله الــرحمـــن الرحیـــم

یا اَیُّهَـا المُـزَّمِّـلُ،قُـمِ اللَیـلَ اِلاّ قَلِیـلاً

ای محمّــد ؛

ای پیغمبرِ مطهَّـر؛

ای سیِّدِ اطهـر،

ای رسولِ اکبـر،

ای مقتـدایِ بشـر، 

ای برجِ جلالـت را ماهِ انـور،

ای دُرجِ رســالــت را دُرِّ اَظهَـر،

ای بر سرِ سیادت افسر،

ای بر افسر سعـادت گوهــر،

ای عنـوان نامـه جـلالــت نام تو،

ای تــرازِ جامـه رسالت احـکام تو،

سرمایه دین کلام تــو،

پیـرایـه شـرع احکام تــو،

ای ناشر رایات رسالت،

ای مُؤَیِدِ ارکان هـدایـت،

ای کاشف اسرار ولایت،

ای رافع معــراج حقیقت 

قُُُُُُُُـُـمِ اللّـَیـلَ،

برخیــز و نماز شب گزار،

لختی از شب بیدار باش،

و آسایش نفس را خـواب کـــن،

ای سیِّــد کائنات ؛

اگر همه شب را درخواب باشی امّت تو ضایع مانند،

اگر همه شب را بیدار باشی رنجه شـوی،

و من رنـج تــو نخواهـم!

چون بیدار باشی به سبب بیداری تو،

برخی گناهکارانِ امت تو را بیامرزم،

و چون خواب کنی

به حرمت خواب تو باقیِ گناهکاران را بیامـرزم.

ای محمّـــد ؛

تو خلعـتِ قربتِ ما را که یافتی، در شب یافتی،

هم در شب خدمت ما بجای آر،

تا چنانکه خلعـت در شب یافته باشی،

شکر خلعت هم به خدمت در شب گزارده باشی

#############################################

اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَـتَــهُ یُصَـلّـُـونَ عَـلَـی النَّبِیُّ یا اَیُّهَـــا الَّـذِینَ آمَنُــوا صَـلّـُـوا عَـلَـیــهِ وَ سَلِّـمـُوا تَسـلِـیـمـاً

#############################################

آیه 4 : وَ رَتِّــلِ الـقُـــرآنَ تَــرتِیــــلاً 

ای محمّــد ؛

به شب قــرآن را به ترتیب و ترتیل بخوان

و در نماز شب قـرائت قرآن بلند بخوان،

که دوستان ما با لحن انس و لــذت سمــاع کلام ما،

جانهــای خـویش می پرورند.

#############################################

#############################################

 ای محمّــد ؛

با دوستان بگوی؛

چون خواهـیـد با ما راز کنید،

رو به قبلـه شـرع آرید

و قـدم در حضرت نمــاز گـذاریــد،

نماز با خـدا راز گفتن است،

نماز سبب نجات است،

نماز مناجات با دوست است،

نماز نهایت مجاهـدت و بـدایت مشاهـدت است،

نماز خویشتن را از دست نفس ربودن

و جهـد بندگی نمودن و دوست را ستودن است،

به نمــــــــاز دوست از دشمن پیـدا گـردد

و آشنـا از بیگانه جـدا شـود.

#############################################

لطیفــه  :  

مَثَل مـؤمـــن که نماز گزارَد

چون درخت گل است،

و معـرفـت در او چون بوی گل،

و نماز بر او چون خود گل،

هرکس میتواند گل از درخت بازکند و برگش برکند

اما نتواند بویش کم کند و نسیمش بِبَرَد،

همچنین شیطان تواند که در نماز به ظاهر وسوسه کند

تا چیزی از آن برباید اما نتواند که معــرفت را از باطن آن بِبَرَد.

##########################################

برای اینکه خاری در چشــم دشمنــــانش باشد 

ان شاء الله این برنامه همه روزه ادامه خواهد داشت

تفسیر ادبی عرفانی سوره های مخاطبات (20) 

ارکان ایمـــان

سوره 87 اعــلـــی : 

بســم الله الــرحمـــن الرحیـــم

سَبِّحِ اسـمِ رَبِّکَ الاَعـلی ، اَلَّـذِی خَلَـقَ فَـسَــوّی

این آیت خطاب به محمد مصطفی(ص) و امت او است

که در اول سوره با یاد خــدا بستـود

و در آخــر ســـوره او را به اداء نمــاز و یــاد خــدا بستود،

و هـر بنده ای که این سه چیز

که از ارکان ایمان است بجای آرد

به پیروزی و رستگاری رسـد:

اول تصدیق به دل،

دوم شهادت به زبان،

سوم عمل به ارکان.

#############################################

اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَـتَــهُ یُصَـلّـُـونَ عَـلَـی النَّبِیُّ یا اَیُّهَـــا الَّـذِینَ آمَنُــوا صَـلّـُـوا عَـلَـیــهِ وَ سَلِّـمـُوا تَسـلِـیـمـاً

#############################################

ای محمّـد؛

خدای برتر و بالاتر خود را

به پاکی و بی عـیبـی بستای.

آن خدائی که آفر ید

و همه را درخور و هموار آفرید،

خــدائی که برای آفـریده خود در آفرینش اندازه قرار داد،

و آن راه که خــواست بر او آراست،

خـــدائی که از زمین چــراگاه پرگـیـاه برآورد،

#############################################

#############################################

ای محمّــد؛

ما قـرآن را بر دل تو میخوانیم پس تو فراموش مکن، ....

و بر تو راه راستی و رستگاری آسان میکنیم،

پس پند ده و یاد ده که پند دادن و یاد دادن سـود دارد،

#############################################

#############################################

برای اینکه خاری در چشــم دشمنــــانش باشد

ان شاء الله این برنامه همه روزه ادامه خواهد داشت

تفسیر ادبی عرفانی سوره های مخاطبات (19) 

آشیـان قـرب ـ ای محمّــد

سوره 74 مُــدَّثِّـــــر : 

بسـم الله الرحمن الرحیـم

یــا اَیُّهَــا المُـدَّثِّــرُ،

قـُـم فَاَنــذِر، وَ رَبَّکَ فَکَـبِّــر

ای محمّـد؛

ای مرکز اقبـال،

ای منبع افضـال،

ای مطلــع جمـــال،

ای چادر بشریت بر سرکشیده،

و درگلیم انسانیت پوشیده شده،

اگرت قرب ما را آرزوست:

قُـُـم ، فَاَنــذِر،

برخیز از خود، و از برخاستن خود برخیز !

و در حریم عــزت ما گریز،

چادر بشریت از خود باز کن،

گلیم انسانیت از راه دل بردار،

تا دلت صحـرائی شـــود

و مرغ وار در عالم ارادت به هوای طلب پرواز کند

و به آشیــــان قــرب رسـد.

#############################################

اِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَـتَــهُ یُصَـلّـُـونَ عَـلَـی النَّبِیُّ یا اَیُّهَـــا الَّـذِینَ آمَنُــوا صَـلّـُـوا عَـلَـیــهِ وَ سَلِّـمـُوا تَسـلِـیـمـاً

#############################################

ای محمّــد؛

خداوندِ خود را بزرگوار دان و بزرگوار شناس،

و بدان که به ذات از همه چیزها برتر،

و به قـدر از همه نشانها بالاتر است.

ای محمّــد؛

همه قـدرها در برابر قــدر او غــدر بین،

همه جلال ها در برابر جلال او  زوال دان،

همه کمالها در برابرکمال او نقصان،

و همه دعـوا ها تاوان است،

با کمال او کس را کمال نیست،

و با جمال او کس را جمال نه!

برهان کبریائی او، هم کبریای اوست،

 هم دلیل هستی او، هم هستی او،

مدح و ثنای او به دستوری او،

یاد کـرد او به فـرمان او،

طلب او به کشش او،

و یافـت او به عـنـــایت او است.

(اَلّلهُـم َصَــلّ ِعَلی مُحَمَّـدٍ وَآلِ مُحَمَّـدٍ وَعَجِّـل فَرَجَهُـم)

##########################

ای محمّــد؛

دل خود را از ا غـیـار صافی دار،

و از هـرچه جـز خــدا هست بیزار شو،

و دوست را یکـتـا شو،

با خلق عاریت باش،

و با خود بیگانه،

و از تعـلـقـات آسوده،

و سبب این خطاب آن بود که وحی آمد:

قُـُـم ، فَاَنــذِر،

خـیـز و خـلـق را به درگاه ما دعـوت کن،

پس از این خطاب برخاطر وی گذشت که:

حمد خــدا را

که ما را این منزلت میان عـشیره و قبیله آمد

که همه ما را امین و با دین میدانند!

و مرا تصدیق کرده اند!

چون این قـدر شأن از خاطـرش گـذشت

و این مقـدار به قــوم اعـتمـاد کرد،

قصّه برگشت  و هـرچه دعوت بیشتر کرد

خویشــان از او بیشـتــر دور شــدنــد.

ای شگفتا !

تا دعوت نبود،

 من به نزد همه شما ها امیـــن بودم،

و اکنون که رایت رسالت به درگاه دولت ما زدند ،

ما مجنـون و خیــانتــکار شـــدیـــم؟!

#############################################

#############################################

آری ای محمّــد؛

ما آن کنیم که خـود دانیم وخود خواهـیـم،

از عـیـن خوف، رجـــاء برآریـــم،

و در عیـن رجاء ، خــوف تعـبیـــه کـنیـــم،

ای محمّــد؛

آنها که دل بر ایشان نهادی که به دعوت تو آشنای ما شوند؛

میان تو و ایشان هزاران خیمه هجران بزنیم!

و آنان که به ایشان امید داشتی،

میان تــو و آنان هـزاران قـبّــه وصـال بربنـدیم!

ای محمّــد؛

خویشان و تبار را بر تو بیرون آوردیم (چیره ساختیم)

تا چون از نزدیکان جفا دیدی، دل بر بیگانگان ننهی!

زیرا ما نپسندیم که در هـر دو عالـم اعـتمـاد تو جـز بر ما باشد،

همه را بر تو آوردیم ( نا رام ساختیم )

تا در هـر دو جهان جز از مات یاد نیاید!

چنانکه یعـقـوب چون دل بر پسر نهاد و اعتمــاد بر وی کرد

خویشان و نزدیکان (پسران) او را برگماشتیم

تا آن پسر را از نزد پدرش ربودند و به چاه افکندند!

و این همه به آن سبب کردیم

تا سِــرّ و اعتماد وی از همه بِبُریم

و بداند که چون از خویشان و فائی نیاید،

از بیگانگان بس بیشتر نیاید!

پس بهتر که یکسره دل با ما دهد

و اعتماد بر ما کند!

#############################################

#############################################

برای اینکه خاری در چشــم دشمنــــانش باشد

ان شاء الله این برنامه همه روزه ادامه خواهد داشت