نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 891 )                                                                      

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )

    ( قسمــت سی و چهـارم )

صفــای بَصَـــر

جزء سیزد هــم صفحــه 247 آیه 96   ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

فَلَمَّا أَن جَاء الْبَشِیرُ أَلْقَاهُ عَلَى وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِیرًا

قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّکُمْ إِنِّی أَعْلَمُ مِنَ اللّهِ مَا لاَ  تَعْلَمُونَ

 تفسیـــر لفظـــی :

پس چون مژده ‏رسان آمد آن [پیراهن] را بر چهره او انداخت پس بینـــا گردید

گفت آیا به شما نگفتم که بى ‏شک من از [عنایت] خــــــــدا

چیزهایى مى‏ دانم که شما نمى ‏دانید

 تفسیر ادبی و عرفانی :

پیراهن یوسف چشم یعقوب را بینــــــــا کرد ،

چون چشم او از فراق یوسف نابینا شده بود ،

چون یعقوب را مهر یوسف با روح آمیختـه بود ،

و چون جایـــگاه روح ، مغـــــــــز است ؛

قوّت چشم و صفای بیننده از آن است ،

و چون یوسف از پیش یعقوب برفت ؛

جمــال نظر و صفـــای بَصَـــر نیز با او برفت !

که آن قوّت و آن صفــــا ، بوی یوسف می داشت ،

و چون او برفت آن را با خود ببُرد !

لاجرم چون پیراهن به او رسید ،

بوی یوسف و آن صفـــای بصـــــر هم بـــاز آمد ،

تا از روی حقیقت بدانی که ؛

محبوب آدمی به منـزلـــه ی چشم و روح است !

و فــــــراق او باعث نقصـــــان چشم و روح است !

همان گونه که وصــال او مَــــدَد چشم و روح است .

گفتم صنمـــا مگر کـــه جانـــان منی

اکنون که نگه همی کنم جــان منی

مرتد گردم گر تـــــو ز مــن برگــردی

ای جان جهان ؛ تو کفر و ایمان منی

نمائی از مسجد ردّ الشّمس

این مسجد مقدس توسط وهابی ها تخریب شده است

امام صادق(ع) می فرمایند :

روزی  پیامبر خدا نمــــاز عصر خود  را خواند که علی آمد (و در نزد ایشان نشست )

پیامبر برای استراحت سر مبارکشان را بر دامن علی گذاشتند و به خواب رفتند .

هنگامی  سر از دامن علی برداشتند که خورشید غروب کرده بود

از علی پرسیدند : یا علی نماز عصر را نخوانده ای ؟

گفت : نه یا رسول الله .

پیامبر خدا فرمود : خداوندا ؛ علی در کار اطاعت تو بود ، خورشید را برایش برگردان .

در این هنگام خورشید  بازگشت .و علی (ع) نماز عصرش را خواند !

بی شک  چنین واقعه ای نمی تواند در حق افراد عادی صورت بپذیرد .

قبلـــه ی عشق

 بهـــــــــــــار شد ، در میخـــانه باز باید کرد

به ســــوى قبله عاشق ، نمـــــاز باید کـرد

نسیم قــــــدس به عشـــاق باغ مـــژده دهد

که دل ز هر دو جهان ، بى نیــــاز باید کــرد

کنـون که دست به دامــان سـرو  مى‏ نرسد

بـــــــه بیـــد عاشق مجنون ، نیــــاز باید کرد

غمى که در دلـم از عشق گُلعــذاران است

دوا به جــــــــام مىِ چــــاره ســـاز باید کـرد

کنــــون که دست به دامان بوستان نرسد

نظـــــــر به ســرو قدى سرفــراز باید کرد

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 80 ]

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 890 )                                                                    

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )

    ( قسمــت سی و سوّم )

بـوی عشـق

جزء سیزد هــم صفحــه 246 آیه 94   ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ لَمَّا فَصَلَتِ الْعِیرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّی لَأَجِدُ رِیحَ یُوسُفَ لَوْلاَ أَن تُفَنِّدُونِ

 تفسیـــر لفظـــی :

و چون کاروان رهسپار شد پدرشان گفت

اگر مرا به کم‏ خردى نسبت ندهید بوى یوسف را مى ‏شنوم

تفسیر ادبی و عرفانی :

عجب آن که دارنده ی پیراهن ،

از آن هیچ بوئی نیافت !

و یعقوب از مسافت هشتاد فرسنگ بیافت !

زیــرا کــــه بــوی عشــــق بود ،

و آن جز بر عاشق ندمد !

و نیز نه هر وقتی دمد ،

که تا مرد ، پختــه ی عشق نگردد ،

و زیر فشار بلاهای عشق کوفته نشود ،

این بوی ، مر او را ندمد !

چنان که یعقوب در آغاز امر که یوسف را از وی بردند ،

و هنوز یک مرحله نا رسیده او را در چـــاه افکنـــدنـــد ،

با این که از کنعــــان دور نبـــــود ،

نه از وی خبـــر داشت ، و نه از او بوئـــی برد !

ولی در انجـــــــام کار ،

در کنعــان به مسافت چندین مرحلـــه ،

از بوی یوسف خبــــر داد !

گویند : یعقــوب در کلبــــه ی غــــم ،

هر وقت سحــر بسیــــار بگریستی ،

گهی به زاری نوحـــــه کردی ،

گهی از خـــــواری بنالیــــدی ،

گهی روزنامه ی عشق را باز کردی ،

و سوره ی عشق آغاز نمودی ،

گهی سر به زانـــوی ماتــــم نهادی ،

گهی دو دست بر دعــــا برداشتی ،

گهی روی بر خــــــاک نهادی ،

گهی بوی یوسف از باد سحر شناختی ،

و به زبان حــــال گفتی :

بوی تو باد سحرگه به من آرَد صنما

بنده ی باد سحرگه ز پیِ بویِ تو ام

مـژده ی دیــدار

باد بهار مــــــــــــــژده ی دیـــــدار یـــار داد

شـــاید که جــان به مقـــدم بــــاد بهــار داد  

بلبل به شـــــــــــاخ ســرو در آوازِ دل ‏فریب

بــــر دل نویـــــد ســرو قـــد گلعـــذار داد    

ساقى به جام بـــاده ، در آن عشوه و دلال

آرامشى به جـــــــــان مـــــــن بیقرار داد    

در بوستان عشق ، نشـــاید غمین نشست

باید که جــان به دست  بتى مى‏ گسار داد 

شیرین زبان مـــــــن ، گل بى‏ خار بوستــان

جــــــامى ز غم به خسرو ، فرهاد وار داد

تا روى دوست دیــــــــد ، دل جان‏گداز من

یک جـــــــــان نداد در ره او ، صد هزار داد

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 75 ]

دوران چهل ساله ی فراق یعقوب به سر آمد ،

و دوران هزارو دویست ساله ی فراق شیعیان به سر نیامد !

چــــــــــرا ؟

گفتــم که روی خوبت از من چـــــرا نهان است

گفتــا تو خود حجابی ورنه رخــــــم عیان است

گفتم فـــــــــراق تا کی گفتــــا که تا تو هستی

گفتم نفس همین است گفتـا سخن همان است

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 889 )                                                                      

ســوره 12 : یوسـف ( مـکّــی ـ 111 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 235 )

    ( قسمــت سی و دوّم )

نفحـه ی الهـی

السلام علیــک یا اباصــالح المهـــدی 

جانـــــــان من !

 قائـم آل محمّـد (ص)

محبــوب دل هـا ، منجـی انسان ها

 هـر ســال را به این امیـــد آغاز می کنیم

که شـایـد تـــــو در این ســـال بیــــایی

و کام تشنــگان عـدالـت را سیـــراب نمـــــایی

جزء سیزد هــم صفحــه 246 آیه 93   ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

اذْهَبُواْ بِقَمِیصِی هَذَا فَأَلْقُوهُ عَلَى وَجْهِ أَبِی یَأْتِ بَصِیرًا وَأْتُونِی بِأَهْلِکُمْ أَجْمَعِینَ

 تفسیـــر لفظـــی :

این پیراهن مرا ببرید و آن را بر چهره پدرم بیفکنید [تا] بینا شود و همه کسان خود را نزد من آورید

 تفسیر ادبی و عرفانی :

یوسف گفت :

پیراهن من بر یعقوب ببرید ،

که درد او از دیدن پیراهن خون آلود را مرهم باشد !

چون آن پیراهن توسط یهودا ،

( که در گذشته آورنده ی پیراهن خون آلود گرگ ندیده به پدر بود )

از مصر بیرون شد ،

باد صبــــا را فرمان دادند که ؛

بوی پیراهن را به مشام یعقوب رسانَد !

تا پیش از آن که پیک یوسف (کاروان برادران) ،

بر یعقوب بشارت آوَرَد ، از پیک حق تعالی بشارت پذیرد ،

و کمال لطف و منّت حقّ بر خود بشناسد !

این بشارت باد صبـــا همان نفحه ی الهی است ؛

که متواری وار گِرد جهان می گردد ،

به نزدیک سینـــه ی مؤمنان و موحّدان ،

تا کجــــا سینــــــــه یصـــــافی بیند ،

و سری خالی یابد ، تا آن جــــــا منـــــــزل کند !

که حضرت مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند :

خداوند شما را در روزهای روزگارتان نفحـــــه ها است ،

تا چه کسی شایستــه و ســـزاوار پذیرفتـــن آن باشد !

در این کرامت که به یعقوب نمودند ،

سِــرّی بــــــزرگ نهفتــــــه !

بدین بیان که مشاهده ی یعقوب یوسف را ،

به واسطــــه ی مشاهــــده ی حـــــــقّ بود ،

که هرگاه یوسف را به چشم سَــــــر بدیــــــدی ؛

به چشمِ سِـــرّ در مشـــاهـــــده ی حقّ نگریستی !

( و این بود علت عشق وافـــر یعقوب به یوسف ! )

پس چون مشاهده ی یوسف با چشم سَر از وی در حجاب شد ،

مشاهده ی حــقّ نیز از دل او در حجـــــــاب شد !

و آن همه جَـــزَع نمودن و آه کشیدن یعقوب در فراق یوسف ؛

و اندوه فراوان او بر فـــوت مشاهده ی حقّ بود !

نه بر فوت مصـــاحبـــــه ی یوسف !

 و آن افسوس و دریغ بر فراق یوسف ،

از آن بود که وی آئینـــه ی خود را گم کرده بود !

و نه این که برای خودِ آینـــه می گریست !

بلکه چون مونس دل خویش را که نمی دید ؛

و بر فوت آن می سوخت ؛

لاجرم آن روز که وی را بـــــــــاز دیـــــــــد ؛

به سجـــــــده درافتــــــــاد !

که دلش مشاهــــده ی حقّ دید ؛

و آن سجود را فرا مشاهده ی حق برد ،

که سزاوار سجده ؛ جز ذات باری تعالی نیست .

بهـــــار

بهــــار آمد که غـــم از جـــان بَـرَد ، غم در دل افزون شد

چه گویم کز غم آن ســـــروِ خنـدان ، جان و دل خون شد

گـــــروه عــــــاشقان بستنــد محمــــل هــا و وارستنـــد

تو دانـــــــى حال مـــا وامانــدگان در این میان چون شد  

گل از هجـــــران بلبــــل ، بلبــــل از دورىّ گــل ، هر دم

به طرْف گلستان هر یک ، به عشق خویش مفتون شد

حجــاب از چهــــــره دلــــــــــــــدار ما ، باد صبـا بگرفت

چـــــو من هر کس بر او یک دم نظر افکند، مجنون شد

بهـــــــار آمد ، ز گلشن بــــــرد زردی ها و سردی هــا

به یُمن خُور ، گلستان سبز و بستان گرم و گلگون شد

بهـــــــار آمــــــد ، بهــــــار آمـــد ، بهـــار گل ‏عــذار آمد

به می خـواران عــاشق گو : خمار از صحنه بیرون شد

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 91 ]

برای تعجیل در فرج مبارکتــــان دعا می کنیـــــــم