سفارش تبلیغ
صبا ویژن
منوی اصلی
مطالب پیشین
تدبر در قرآن
آیه قرآن
لینک دوستان
خبرنامه
 
آمار وبلاگ
  • کل بازدید: 1966318
  • بازدید امروز: 88
  • بازدید دیروز: 69
  • تعداد کل پست ها: 1283
  • ****
درباره
محمّـد تــرابـی[963]

روح بلند مدیر وبلاگ خادم قرآن محمد ترابی در اسفند ۱۳۹۸ در ۶۷ سالگی به سوی معشوق شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد. اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آرشیو مطالب
*

حدیث

*
لوگوی دوستان
دانشنامه سوره ها
سوره قرآن
کاربردی



نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 854 )                                                                        

ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)

    ( قسمــت دهــم )

ساحــل امـــن


 

جزء دوازد هــم صفحــه 225 آیه 37 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

وَاصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنَا وَ وَحْیِنَا وَلاَ تُخَاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُواْ إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

و زیر نظر ما و [به] وحى ما کشتى را بساز و در باره کسانى که ستم کرده ‏اند

با من سخن مگوى چرا که آنان غرق شدنى‏ اند


 

 تفسیر ادبی و عرفانی :  

به نوح فرمان آمد از روی شریعت به ظاهر حکم ،

که از چوب ســــاج کشتی ساز ،

و در آن نشین تا از توفان بِـــرَهی !

و از روی حقیقت به حکمِ تخصیص و صفتِ تقریب ،

به سرِ وی ندا آمد که ؛

دریای نفس در پیش داری ،

که در آن گردابهای پرخطر و مُغرِق و مُهلِک است ،

و نهنگانِ جان ربای در کمین !

و ناچار از آن دریـــــا باید عبور کرد ،

تا به ساحــــــــل امـــــن و سلامت رسی !

از اخلاص ، کشتی به سه طبقــــه ساز ؛

یکی بیــــم ، دیگری امیــــــد ، و سومی رضــــــا .

آنگاه بادبانِ صدق بر آن بند ،

و بر مهـــب (1) صبـــای اطـــــلاع مـــــا بــــــدار ،

کــــه مـــــا خود چنـــان که بایــــد رانـــــــــد ،

و آن جـــا که باید رانــــد ، خود رانیـــم !

خداوند در این آیت به اشارت می فرماید :

بنده ی من ؛ تدبیــــــرِ کار خود ، با من واگــــــــــذار ،

و خویشتن را یک ســـــــره به من بسپـــــــار ،

و تصـــــــــرّف خود دور دار ،

که تــو محمـــــــــــول لطــــــــف مـــــائی ،

و محمــــول کریمـــــان ، نمی افتد و غــــرق نمی شود .

خــــــــدایـــــــا ؛

تا مهـــــرِ تــــــــو پیدا گشت ، همه مهر ها جفــــــــا گشت ،

و تا نیکیِ تــــــو پیدا گشت ، همه جفــــا هــــا وفــــــــــا گشت ،

خـــداونـــــــــدا ؛

ما نه ارزانی بودیم تا ما را برگزیدی ،

و نه نا ارزانی بودیم که به غلط برگزیدی !

بلکه به خــــــــود ارزانی کــــردی ، تا برگزیـــــدی ،

و هر عیب که می دیدی بپوشیدی !

 

کعبـــه ی عشــق

 

از دلبــــرم به بتکـــــــده ، نــــام و نشـان نبود

در  کعبــــــــه نیز جلـوه ‏اى از او عیــــــان نبود


در خانقــــــــاه ، ذکـرى از آن گلعـــذار نیست

در دیــــــر و در کنیسه ، کلامى از آن نبــــود

در مَــــدْرسِ فقیه به جز قیـل و قــال نیست

در دادگـــــــاه ، هیـــچ از او داستــــــان نبود

در محضـــــر ادیــــب شـــــدم ، بلکه یابمش

دیــــدم کلام ، جـــــز ز معــــانى بیـــان نبود

حیــــرت‏ زده شـــــدم به صفــــــوف قلندران

 آنجــــا بجــــز مدیحتى از قلـــــــدران نبـــود

یک قطــــره مـــــى ز جام تو اى یار دلفــریب

 آن مى دهد که در همـه ملک جهـــــــان نبود

 

یک غمزه کرد و ریخت به جان ، یک شرر کز آن

در بــــارگـــــــــاه قــدس برِ قدسیـــــان نبـــــود

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 108 ]

--------------------------------------------

(1)            مهب : جای وزیدن باد



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 851   )                                                                          


ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


  ( قسمــت هفتــم )


حقیقـتِ بنـدگی


 

 جزء دوازد هــم صفحــه 224 آیه 23 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَ أَخْبَتُواْ إِلَى رَبِّهِمْ

أُوْلَئِکَ أَصْحَابُ الجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

بى‏ گمان کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده و [با فروتنى]

به سوى  پروردگارشان آرام یافتند آنان اهل بهشتند و در آن جاودانه خواهند بود


  تفسیر ادبی و عرفانی :  

 

خداونـــــــــد از روی اشارت ،

بر ذوق جوانمردان اهل حقیقت ،

می فرمـــــایــــــــد :

فردا ساکنــان حظیــــره ی قـــدس ، 

و اَشـــراف درجـــــات علّیّیــــن ،

کسانی خواهنـــــد بود که ؛

امروز حلقـــه ی فرمــــان مــــــا را ،

در گـــوش بنــــــدگی دارنـــــــــد .

حقیقت بندگی دو خصلت است :

آن کنی که او پسنـــــدد ،

و آن پسنــــــدی که او کند ،

نمرود طاغی در کافری یک بار تیـــر انکار بر روی ایمــــــان زد !

تو ای مسکین ؛ در مسلمـــانی روزی چنـــــــد بــــــــار ،

تیر انکار بر روی احکام شــرع و تقـــدیـــــر زنی ؟

صفت بندگیـــت کجــــــــــــا درست آید ؟

رضــــــــا و تسلیمت چون بُوَد ؟

بندگی آن است که در کوی حقیقت ،

کمـــــــــــر وفــــــــــا بر میــــــــــــان بندی ،

دست در بنـــــــــــد شـــــریعت نهی ،

که تا دست در بند می بُوَد ؛

هرگز به گشودن کمــــر نرسد !

تـو بنــــده ای و راه آزادان می روی !

تو بنــده ای و مــراد خداوندان می جوئی !

بنــــــده هــرگـــــــــز چـــــون خداونــــدش نبُوَد !

و آزادی و بنـــــــــدگی هــــــــر دو بــه هــــــم نرســـد .


 

 

مستیِ نیستی

 

در محضــــر شیخ ، یــــــادى از یـــار نبـود

در خـــــانقــه از آن صنـــــم آثـــــــار نبـود


در دیـــــــر و کلیســــا و کنیس و مسجــد

   از ســـاقــــى گلعـــــذار دیــّار نبـــــــــود

ســــرّى کــه نهفتـــه است در ســـاغر مى

با اهــــل خِـــرد ، جــرأت گفتـــــــــار نبود

دردى که ز عشق ، در دلِ مـى زده است

 با هشیــــــــاران مجـــــال اظهـــار نبـــود

راهى است ره عشق کـــــه بـــا رهرو آن

 رمــزى باشد که پیش هشیـــــــار نبـــود

زین مستىِ نیستى که در جان من است

در محکمــــه هیــــــــــچ جــاى انکار نبود

 

هشیار مبــــاش و راه مستـــــان را گیـــر

کانـــــدر صف هشیــــاران ، دیـــدار نبود

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 106 ]

 



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 850 )                                                                           

ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)

  ( قسمــت ششــم )

راه تـوفیـــق

جزء دوازد هــم صفحــه 223 آیه 17 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

أَفَمَن کَانَ عَلَى بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ  وَ مِن قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسَى إَمَامًا وَ رَحْمَةً

أُوْلَئِکَ یُؤْمِنُونَ  بِهِ وَ مَن یَکْفُرْ بِهِ مِنَ الأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلاَ  تَکُ فِی مِرْیَةٍ مِّنْهُ

إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ وَ لَکِنَّ  أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یُؤْمِنُونَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است؟ و شاهدى از [خویشان] او پیرو  آن است؟

و پیش از وى [نیز] کتاب موسى راهبر و مایه رحمت بوده است ، [دروغ مى‏ بافند]

آنان [که در جستجوى حقیقت‏ اند] به آن مى‏ گروند ، و هر کس ازگروه ‏هاى [مخالف] به آن کفر ورزد

آتش وعده ‏گاه اوست ، پس در آن تردید مکن کهآن حق است [و] از جانب پروردگارت [آمده است]

ولى بیشتر مردم باور نمى‏ کنند


 تفسیر ادبی و عرفانی :

حیات دنیـــــــا دیگر است و زینت دنیـــــا دیگر ،

زینت دنیــــــــا ، حبّ شهـــــــــــوات ،

و حیـــات دنیـــــا ، کراهت مرگ و بیم از آن است ،

شهوتی بر کمـــــــــال و غفلتی بی نهایت !

و از حیات طیّب که زندگانی دوستان است بی خبــــــر !

و این حیـــــات غافـــــــلان است که در تاریکــــــــی اند ،

و حیـــــات عارفــــان در روشنائی آشنـــــــــائی ،

بر نـــــور دیـــــــن و روح یقیــــن است ،

که به راه توفیـق رفته ، و به مقصد تحقیق رسیده ،

و دل هاشان از تفرید و تجرید عمـارت یافتـــه .

این بیّنــــــه به زبـان اهــــــل اشــــارت ،

تخـــــم درد عشــــــــــق است ،

که در عهد ازل در دل های دوستـــان خود ریخت ،

نهـــــــاد ایشان ، خــــــــاکی خــــــــوش بود ،

کـــــــــــه در زمــــــــــان آفـــــــرینــش ،

آدم (ع) از نــــــــوع پـــــاک آن برآمــــــده ،

قابل قبـــــول تخــــــــــم عشق آمده ،

پس آفتــاب الوهیت بر آن تافت ،

تا پرورشی تمـــــام یافت ،

گُل اُنس بشکافت ،

نسیــــم سعـــادت وزیدن گرفت ،

و محــل نظـــر الاهیّت شد .

او شب ها خفته و خدای همواره او را نگهبان ،

اگر از جاده ی حقیقت یک بار میلی کند ،

یا در هــــوای بشریت پروازی نماید ،

از عالم غیب و جهان لاریب ،

نــــــدا آیـــــــد کـــــه :

به سوی خدایت بــــاز گرد !

یک بـــازِ هــــــوا گرفتــــه بــــاز آی و مـــرو

کز رشته ی تـو سری در انگشت من است

 

 

دریای فنـــــا

کـــــــاش ، روزى به سـر کوى تـو ام منزل بود

کــــه در آن شـــــــادى و اندوه ، مـــراد دل بود


کـــــــاش ، از حلقـه زلفت ، گرهى در کف بود

کــه گـــــــره بـــــازکن عقـــــده هـر مشکل بود

دوش کـــز هجر تو دلْ حالت ظلمت کده داشت

یاد تو ، شمـــــع فـــــــروزنــــــده آن محفل بود

دوستـــان مـــى‏ زده و مست و ز هوش افتــاده

بى نصیب آنکه در این جمع ، چو من عاقـل بود

آنکه بشکست همه قید ، ظلوم است و جهـول

وآنکه از خویش و همه کــون و مکان غافل بود

در بـــر دلشــــدگان ، علمْ حجاب است ، حجاب

از حجاب آنکه بـرون رفت ، به حـــق جاهــل بود

عاشــــق از شوق به دریاى فنـا غوطه ور است

 بی خبــــر آن کـــه به ظلمتـــکـده ساحـــل بود

 

چـــــون به عشق آمـــدم از حوزه عرفان ، دیدم

آن چـــــه خــواندیم و شنیدیم ، همــه باطل بود

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 105 ]

 



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 849 )                                                                           


ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


    ( قسمــت پنجــم )


طــریق عشــق

 

 

جزء دوازد هــم صفحــه 223 آیه 15 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

مَن کَانَ یُرِیدُ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا وَ زِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِیهَا وَ هُمْ فِیهَا لاَ یُبْخَسُونَ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

کسانى که زندگى دنیــــا و زیور آن را بخواهند [جزاى] کارهایشان را در این دنیا

به     طور کامل به آنان مى‏ دهیم و به آنان در این جا کم داده نخواهد شد

 

 تفسیر ادبی و عرفانی :  

 

کسی که خواهان متــــاع دنیـــــــا ،

 و زرق و بــــــــرق آن باشد ،

به او خواهیم داد ،

لکن باید مـزه تلخی حنظل ،

پس از خوردن عســــل بچشــد ،

و بداند که هرکس از ما دنیـــا خواهد ،

از وی دریــــــــــــــــــــــغ نیست ،

لکن در آخـــــــــرت درمانَد !

و دنیـا هم با او نمانَد !


 

نوشتـــــه انـــــد کـــــه :

هرکس روی در دنیــــا داشت ،

پشـــت بر خــــــــــــــــــــــــدای دارد ،

و پشت بر خـــدای داشتـــن آن است که :

پیوسته به اندیشه ی دنیا خُسبَــــــد ،

و بر اندیشه ی دنیـــا خیــــــزد !

و اوقــــــــات وی بدان مشغــــــــــول بُوَد ،

و آن بیچاره نداند که این جهان خانه ی غرور است ،

و بســـــــــاطِ یهــــــــــودِ شــــــــــــــرور ،

جـــای بازیچــــــــــــه ی ناداران ،

و سبب فــریــب آنــــــان ،

دنیادار به سان مسافری باشد که در کشتی نشسته ،

و دنیــــــــــــــــــا زاد او است ،

اگر در کشتی زاد افــــــزون گیرد غــــــرق شود ،

و باعث هـــــــــلاک وی گردد .


 

آورده انــــــد که :

ذوالقرنین در بلاد مغرب به کشوری رسید ،

که زنـــــی بر آن حکومــــت داشت ،

ذوالقرنین تسلیم کشور او را خواست !

زن حاضر به تسلیم کشور نشد ،

ذوالقرنین را عار آمد که با زنی بجنگــــد !

زن گفت : تـــــو را مهمانی کنــــــم !

چون از آن فــــراغت یافتـــــــی ،

 ملک را به تو تسلیم کنم ،

ذوالقرنین پذیرفت ،

چون به خوان (سفره) آمد ،

دید همه کاسه های زرّین نهاده ،

و به جای خـــــــــــوراک ،

مروارید و جواهر در آن ها ریختــــــه ،

پرسید چه خـــــــورم ؟

گفتند : مگر خوراک شما همین ها نیست ؟

گفت : نه ! مرا یک قــــرص نــــــان کافی است !

آن زن گفت :

چون بهره ی تو از دنیــــا یک قرص نان بیش نباشد ،

این ملک روی زمین ، تـــــــو را چه بهـــره باشد ؟

پس بدان که جز نانی که خوراک تـــــو است ،

بقیه ی مال و ملکِ دنیـــــا ، همه وبـــال و نکال است !

گویند ذوالقرنین از تصرف آن کشور منصــــــرف شد !


------------------------------------------------------------------------

    (*) ذوالقرنین را برخی کـــــــورش کبیــــــر دانستــــــــه اند

 

 

 

طریـــــق عشــــق


فـــــــــــــراق آمد و از دیدگان ، فـــــروغ ربود  

اگر جفا نکند یــــار ، دوستیش چه ســـــود ؟


طلــوع صبــح سعـادت ، فــرا رسد که شبش

یگــــانه یـــــار ، به خلـــــــوت بــداد اذن ورود

طبیبِ دردِ مــــن ، آن گلـــــرخ جفـــــا پیشــه

به روى من درى از خانقـــــــاه خـــود نگشود

از آن دمى که دل از خویشتن فـرو بستــــم

طــریق عشق ، به بتخــــانـــــه‏ ام روانه نمود

به روزحشــــر کـــه خوبــــان رونــــد در جنّت

 ز عـــاشقان طریقت کسى نخواهــــــــد بود

 

اگر ز عارف ســـالک ، سخــــــن بـــــود روزى

یقین بدان که نخواهد رسیـــــد بر مقصــــــود

 

[ دیوان امام خمینی (ره) ص 105 ]



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 848 )                                                                             


ســوره 11 : هــود ( مـکّــی ـ 123 آیه دارد ـ جزء دوازدهم ـ صفحه 221)


  ( قسمــت چهارم )


مرهم درد سوختگان


 

جزء دوازد هــم صفحــه 222 آیه12 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم

فَلَعَلَّکَ تَارِکٌ بَعْضَ مَا یُوحَى إِلَیْکَ وَ ضَآئِقٌ بِهِ صَدْرُکَ  أَن یَقُولُواْ لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَیْهِ کَنزٌ أَوْ جَاء مَعَهُ مَلَکٌ   

إِنَّمَا أَنتَ نَذِیرٌ وَاللّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ


 تفسیـــر لفظـــی :

 

و مبادا تو برخى از آنچه را که به سویت وحى مى‏ شود ترک گویى و سینه ‏ات بدان  تنگ گردد

که مى‏ گویند چرا گنجى بر او فرو فرستاده نشده یا فرشته ‏اى با او  نیامده است

تو فقط هشدار دهنده ‏اى و خدا بر هر چیزى نگهبان است


 

 تفسیر ادبی و عرفانی :  

 

                       از درگاه احدیت فـرمان آمد که :


ای مهتــرکائنــــات ؛

 

ما تــو را به خـلــق فــرستــادیـم ؛

تا طبیب دل های اندوهناک باشی ،

و مرهــــم درد سوختگان ،

و آسایش جــــــان مـؤمنــــــــان !

کـه ایـن نامــه ی مــا را بـر ایشان بخوانی ،

و لهیب آتش عـشـق ایشان ،

و سوز دلشان در آرزوی دیـــدار مـا را امروز فرو نشانی ،

و فردا را وعــده وصـــال دهی.

پس بدان که چـنــد تنی از ایـــن مهجــوران ،

شـنیــدن آن نمی خــواهـنــد !

آنــــان را بگــذار ،


                   ای محمّــد (ص) ؛

 

مــراد ایشان مجـوی و دل در آنان مبنـد ،

که ما آن ها را در ازل براندیم ،

و داغ حرمان و خذلان بر ایشان نهادیم،


                 ای سـیِّـــد ؛

 

آنــان تــو را دشـمـــن و بد خـواهـند ،

اگـر سخــنی به طعــن گویند دل خویش به تنگ میــار ،

[ و در این زمان اگر علیه تو مقاله یا کتابی نویسند و یا فیلمی بسازند ]

و اگر ایمــــــــان نیارنـــد غــــم مخــور ،

ایشـــان خبیثــــان اند

و خـــدای جـــز پـــاکان را به خــود راه ندهـد.

هـرکه نه آن ما است اگر به ظاهـر عـین طهارت است او را پلـیـــد دان ،

و هـــرکه آن ما است اگــر چه بظاهـــــر ناپاک است او را پاک دان ،

نبینی سگ اصحـاب کهـــف بر وفـای دین قـــدمی برداشـــــت ،

مـا او را به طهـــارت برداشتیــم

و در دنیــــــــــا با آن جــوانمـــــردان بداشتیــم ،

و از آفـــــات نگـه داشتیـم ،

در دنیـا با ایشـان و در نمــاز با ایشـان

و در بهشت با ایشــان است !

پس بنــده مؤمــــن که هـفتـــــــــاد ســـــال ،

بر بســاط اســــــــــــــلام بــــــوده ،

و ذوق ایـمـــان چشیـــده ،

و خـداونــد عــالــم او را پــــــــاک خوانده ،

و مهـــــــــر خــــــــــود در دل وی نهــــــــاده ،

کجــــــا روا دارد که در قـیــــــامت او را نــومـیــــد کـنـد ؟


ما را نه بِران چو سائلان از درِ خویش


بنگر ملــــکا که عاشقـــم یا درویش !

 

 

همه مشکلات مــــــا


ناشی از غیبت طولانی مولایمان


محبــوب دل هـا و منجی انســـان هـا


حضرت حجـة ابن الحســــن المهــــدی(عـــج) است



یا وَجِیهَاً عِـندَاللهِ اِشفَــع لَنا عِـنـــدَالله

 

 

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان


 قائـم آل محمّـــــد (ص)

 

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

  

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

 




موضوع :


<      1   2   3   4   5   >>   >
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز


* *