سفارش تبلیغ
صبا ویژن
منوی اصلی
مطالب پیشین
تدبر در قرآن
آیه قرآن
لینک دوستان
خبرنامه
 
آمار وبلاگ
  • کل بازدید: 1964824
  • بازدید امروز: 90
  • بازدید دیروز: 80
  • تعداد کل پست ها: 1283
  • ****
درباره
محمّـد تــرابـی[963]

روح بلند مدیر وبلاگ خادم قرآن محمد ترابی در اسفند ۱۳۹۸ در ۶۷ سالگی به سوی معشوق شتافت. روحش شاد و یادش گرامی باد. اللهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آرشیو مطالب
*

حدیث

*
لوگوی دوستان
دانشنامه سوره ها
سوره قرآن
کاربردی



نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 961 )                                                                                       

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )


  ( قسمــت نهـــــم     )

 

عالَـمِ عشـق


 

   ( جزء چهارد هــم صفحــه 270 آیه 31 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِیهَا مَا یَشَآؤُونَ کَذَلِکَ یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ

 

   تفسیـــر لفظـــی :

 

بهشت هاى عدن که در آن داخل مى ‏شوند ، نهر ها از زیر [درختان] آنها روان است

در آن جا هر چــــه بخواهنــــــــــد براى آنان [فراهـــــــــــــم] است‏ ،

خدا این گونه پرهیزگاران را پاداش مى ‏دهد

 

  تفسیـــر ادبی و عرفانی :

 

چه زیبــــــــا جـــــــائی ،

چه نیکــــــو ســــــــــرائی ،

که خداوند ، خود می فرماید :

لَنِعــمَ دارُ المُتَّقِیـــنَ

چه خــــــوش جـــــــــائی است ،

که در همه زندگی است ، مرگی نیست !

همه جــــــــوانـــی است ، پیـــــــــری نیست !

همه تن درستـــــی است ، بیمــــــــــــاری نیست !

بنده در آن جاودانی است ، بیـــــرون شـــــدنی نیست !

در هـــــوای بهشت ، سرمـــــا و گرمـــــــا نیست !

آفتــــــــــــــــاب و تـــاریکـــــــــــــی نیست !

سَمـــــوم و زمهـــــــــــریـــر نیست !

خوش نگار ؛ چون روز نوبهــار !

همه بنفشه زار و گلزار !


 

نسیــــمِ خـــوش و تنِ درســت و دلِ شـــــاد !

به هــرکس به قـدر طاعـــت او نعمــــت و پــــاداش داد ،

و کمال نعمت آن است که ؛ هرگز بریدنی نیست !

و محبت و عنایت حــــقّ آن که فرمایــــد ؛

ما به جفـای بنـــده ، عطای خود را دریـــــــغ نداشتیم ،

دیدیـــــــم آن چــــــه دیدیــــــــم ،

خریدیـــــم آن چه را که پسنــدیـــدیــــم !

عیــب را دیدیـــــــم و با عیـــــــب خریدیـــــــــم !

و مهــــــــر خــــــود را بر او برنداشتیــــم !

 

ســایـه ی عشـــق

 

بـــى هــــــواى دوست ، اى جان دلم ، جــانى ندارم

دردمنـــدم ، عــــاشقــــم ، بى دوست ، درمانى ندارم


آتشـــــى از عشق در جانم فکندى ، خـــوش فکندى

مـــن کــــه جـــــز عشق تـــو آغازى و پایـــانى ندارم

عشـــق آوردم در ایـــن میخـــــانه بـــا مشتى قلنـدر

پـــــر گشـــــایم سوى سامـــانى ، که سامانى ندارم

عالـــم عشق است ، هـــــر جـا بنگرى از پست و بالا

ســـــایه عشقــــم کــــه خود پیــــدا و پنهــانى ندارم

هر چه گوید عشق گوید ، هر چه سازد عشق سازد

من چه گویم ، من چه سازم ، من که فرمــانى ندارم

غمــــزه کـردى ، هر چه غیر از عشق را بنیان فکندى

غمــــزه کن بــــر من که غیر از عشق ، بنیـانى ندارم

ســر نهم در کــوى عشقت ، جان دهم در راه عشقت

من چه مى‏گویم که جز عشقت ســر و جـــانى ندارم

 

عاشقــــم ، جز عشق تو ، در دست من چیزى نباشد

عـــــاشقم ،جــــز عشق تــو  ، بر عشق برهانى ندارم

( دیوان امام خمینی [ره] ص 150 ) 

 



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 960 )                                                                                    

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

 

( قسمــت هشتـــــم )

 

راه شـریعـت


 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 270 آیه 30  ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَ قِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْاْ مَاذَا أَنزَلَ رَبُّکُمْ قَالُواْ خَیْرًا لِّلَّذِینَ أَحْسَنُواْ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ

وَ لَدَارُ الآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِینَ

 

   تفسیـــر لفظـــی :

 

و به کسانى که تقوا پیشه کردند گفته شود پروردگارتان چه نازل کرد ؟

مى گویندخوبى براى کسانى که در این دنیا نیکى کردند [پاداش] نیکویى است

و قطعا سراىآخرت بهتر است و چه نیکوست‏ سراى پرهیزگاران


 تفسیـــر ادبی و عرفانی : [ بخش دوم ]

 

... لِّلَّذِینَ أَحْسَنُواْ فِی هَذِهِ الدُّنْیَـا حَسَنَـةٌ ...

... نیکــوکاران را در دنیـــــا ،

نعمـــــتِ حـــلاوتِ طاعــت ،

و صفایِ وقت و استقامت ،

و زیادتِ توفیق در عبـادت ،

و تحقیــــق در سعادت است ،

گروهی حسنـــه را سرای نیکـــو ،

و منزل پاکِ سادات و بزرگانِ قوم داننـــد ،

یعنی همـــــان کســـانی کــــــه ؛

در طاعــت ، راغــــب ؛

و بر خـــــدمت مواظــــــب بودنــــــــد ،

تا به درجه ی امـــامت و پیشــــوائی رسیدند ،

و از برکات وجـــود آنــــان ،در راه دیــــن ،

پیــــروان و مریــــــدان برخاستند ،

و به چــراغ علــــمِ ایشان ،

به راه شــــریعت و حقیقت رفتند .

 

...وَ لَدَارُ   الآخِرَةِ خَیْرٌ ...

این جهــــان ؛ دار مشاهـــدت ،

و آخــرت ؛ دار معــــاینت است !

و فرق این دو آن است که ؛

مشاهــده ؛ برخاستنِ مانـــــع ها ؛ 

و عائـــــق ها میان خـــــدا و بنـــده است ،

و معاینـــــه ؛ دیــدارِ عارفان است با حــقّ تعالی ،

امــــــــروز فقـــــــــــــــط مشـاهـــــده ی دل است ،

و فردا هم مشاهده ی دل و هم مشاهده ی چشم ! 

که گفتــــه انـــــد :

معاینـــــه ؛ سه چیــــــز است :

به چشمِ اجــابت ؛ به مُجیب نگریستــــن ، 

به چشــــم انفـــــــراد ؛ فـــــــرد را نگریستن ،

و به چشـــــم حضـــــــور ؛ حاضــــــر را نگریستن !

پس بـــدان کــــه قطعـــــاً ؛

سرای آن جهـــــان بهتــــــر است از سرای این جهان ،

چون در آن ســــــــــــــرا خطـــــــــــری نیست ،

خطر زوال ، خطر زلزله ، خطر طوفان ،

خطر حریــق ، خطر تجاوز و تصرف به زور !

خطـــــــــر فرســـــودگی و ویـــــــــــرانـــــی !

و بالاتــــر و بهتــــــــر از همـــــه این کـــــه ؛

ســـــــرای آن جهــــــــــان ؛  ابـــــــــــــــــــدی ،

 و وصال و دیدار محبوب در آن میسّــــــــر است .

پس ای جوانمــــــــــرد ؛

به دوری از خود ؛ نزدیکیِ او را امیــدوار باش ! و به غیبت از خود ؛ حضــــــور وی را آمـــاده باش !

که خداوند جلَّ و علا ، نــــه از قاصـــــــــدان دور است ، و نه از طالبان (خواهندگان) پنهان ، و نه از مریــــدان غایب !



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 959 )                                                                          

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )


    ( قسمــت هفتـــــم )


نسیـم عشــق


 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 270 آیه 30 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

وَ قِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْاْ مَاذَا أَنزَلَ رَبُّکُمْ قَالُواْ خَیْرًا  لِّلَّذِینَ أَحْسَنُواْ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ

وَ لَدَارُ  الآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دَارُ الْمُتَّقِینَ


   تفسیـــر لفظـــی :

 

و به کسانى که تقوا پیشه کردند گفته شود پروردگارتان چه نازل کرد ؟

مى گویندخوبى براى کسانى که در این دنیا نیکى کردند [پاداش] نیکویى است

و قطعا سراى آخرت بهتر است و چه نیکوست‏ سراى پرهیزگاران



 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

 

در این آیت ؛ هم مـــدح است ، هم تهنیت ، هم بشارت .

مدحِ نیکو ، تهنیت به سزا ، بشارتِ تمام ،

مدح آن است که ؛ مؤمنان را به صفت تقوی ستود ،

تهنیت آن است که ؛ آنان را در دنیــــاحسنــــه داد ،

بشـــــارت آن است که ؛ ایشان را در آخـــــــــــرت ،

ســرای پیــــــروزی و مُلکِ جــــاودانی وعـده داد !

و فرمود : نیک جــــائی و ســــرای خوشی است ؛

بهشت های جــاودان بدان نیکوئی ،

و ســــــــــــرایِ بدان پیـــــــــروزی ،

و نعیــــــــــم بدان فـــــــــراخــــی !

آنها را برای کسی ساختیــــــم که ؛

در کـــــــــوی تقــــــــــوی منـــــــزل دارد ،

و ایمانش را به جامه ی پرهیزکاری آراستــــه دارد .

 

که مصطفی (ص) فرمودند :

ایمـــــان ،برهنـــه است و جامه اش پرهیزکاری است ،

هر مسافری را زادی باید برای سفری که در پیش دارد ،

و مسافـــــر راه حقیقت را توشــه و زاد ؛ تقـــوی است .
 

 

نمونه ی پرهیزکاران همانا صحابــــه ی پیامبـــر (ص) اند ؛

که در طلب جمــــال دین ، از وطن خویش هجــــــــرت کردند ،

غریبانه ؛ جان و دل خود را از انـــدوه دین و درد اسلام بگداختـــه !

و نهادشان از تیمار مسلمانی بیمــــــار و نحیف گشتـــــــه ،

و بر دوستـــــــیِ خــــــــــــدا و رســــــــــــول (ص) ؛

تـــن ؛ سبیــــــل و جــــــان فـــــــــدا کردند .

نه آنــــــان کـــــــــه ؛

بر مرکب حکومت و ریاست و ثروت و قدرت سوارند ،

ولی در بازکردنِ گره از کار مسلمانان ناتــــوان ،

کــــــــه ؛ گویـــــــــا دردِ دین ندارنـــد !


چه نیکو گفت آن جوانمرد شاعر :


از این مشتی ریاست جویِ رعنا ، هیچ نگشاید


مسلمانی ز سلمان جوی و دردِ دین ز بو دردا !

 

 

 

نسیـم عشــق

 

 

بـــه مــــن نگـــر که رخى همچو کهــــربا دارم

دلــــى به ســــوى رخ یـــارِ دلـــربــــــــــا دارم


ز جـــام عشق چشیـــدم شراب صدق و صفـا

 به خــــُمّ میکــــده بـا جـــان و دل ، وفــا دارم

مرا که مستى عشقت ، ز عقل و زهد رهـاند

چــــه ره به مــــدرسه یا مسجد ریــــا دارم ؟

غلام همّت جـــام شـــراب ســـــاقــى بــاش

کــه هر چه هست از آن روى با صفـــــا دارم

نسیم عشــق ، بــــه آن یـــار دلـــربا بـــرگو

ز جــــــاى خیــــــز کـــه مــن درد بى‏ دوا دارم

چـــه رازهــــاست در این خمّ و ساقى و دلبر

 بــــــه جــــان دوست ز درگــــاه کبـــریا دارم

 

سخن ز تخت سلیمـــان و جـــام جـــم نـزنید

کــــه تــــاج خســــروِ کــِى را منِ گـــــدا دارم


( دیوان امام خمینی [ره] ص 148 ) 

 

السلام علیک یا مولای یا اباصالح المهدی


این جمعه هم گذشت و نیامدید آقـــا !


شاید ما همچنـــــان سرگـــرم دنیـــا و زنــدگانی خویشیــم


ولی هر روزه برای تعجیل در ظهـــــــــور مبارکتــــــان


دعــــای فــــــرج بر لب داریـــــــم





موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 958 )                                                                            

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء چهــاردهم ـ صفحه 267 )


  ( قسمــت ششـــــم )


تشبیـه و تقـدیس خـالـق


 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 269 آیه 17 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

أَفَمَن یَخْلُقُ کَمَن لاَّ یَخْلُقُ أَفَلا تَذَکَّرُونَ


   تفسیـــر لفظـــی :

 

پس آیا کسى که مى‏ آفریند چون کسى است که نمى‏ آفریند آیا پند نمى‏ گیرید


 

  تفسیـــر ادبی و عرفانی :

 

آفریــده هرگز چون آفریــدگار کَی بُـوَد ؟

مخلــــوق هرگــــــز به خالـــــــــق کَی مانَد ؟

فقط خـداست که یکتـا و یگانـه و بی ماننــد است ،

فقـــط اوست که در ذات ؛ بی شُبهــــه ، 

در قَـــــــــــدر ؛ بی نظیـــــــــــــر ، 

در صفات ؛ بی همتــا ست .



 

خالق را به مخلوق شبیه دانستن خطاست ،

و راه تشبیه در این مقوله کلاً جفاست ،

امّا اثبات صفات ؛ تشبیه نیست !

و تقدیس در نفیِ صفات ؛

جـــز مذهب ابلیــــــس نیست !

از هست گفتـــــــن ؛ تشبیـــــــه ناید ،

بل ؛ از ماننـد گفتن ، تشبیـــه آید ،

هرکه تشبیه کرد کافر است ،

چنان که چون نیست گفت ؛ کافـر است !

هرکــــه خــــــــدا را ماننــــــــد خـــویش گفت ؛

خــــــــدا را هـــــزار شـــریک بیش گفت !

و هرکه صفــــات او را تعطیـــل کرد ؛

خود را در دو گیتی ذلیل کرد !

 

کعبــه مقصــود  

 

هـــر جـا که شدم ، از تـــو ندایى نشنیــدم

جـــز از بت و بتخــــانه ، اثـــر هیــچ ندیــدم


آفـــــاق پر از غلغلــه است از تـــــو و هرگز

بــــا  گــــوش کَرِ خود به صــدایى نرسیــدم

دنیـــا همه دریـــاى حیـــات و من مسکیــن

یـک قطره از این موج خروشــان ، نچشیدم

رفتند حــــریفــان به سوى کعبـــه مقصـود

بــا محملــــى از نور و به گردَش نرسیــدم

این خــــرقه پوسیده ، رها کرده و رفتنــــد

 مـن شـاد به این پوستـه در خرقـه خزیدم

صاحبـدل آشفتــه گذشت از پــل و من بـاز

دنبـــال خســــان پشت به پل کرده دویدم

مرغان همه بشکستــــه قفس را و پریدند

مــن در قفس افتـــاده ، به خــود تار تنیدم

 

یــا رب ؛ شود آن روز که در جمـع حریفـان

بینم کـــه از این لانــــه گندیــــــده پریـدم ؟

( دیوان امام خمینی [ره] ص 147 )

 



موضوع :


نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 957 )                                                                                       

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء چهــاردهم ـ صفحه 267 )


  ( قسمــت پنجــــــم )


دریـاهــای نفـس


 

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 268 آیه 14 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم  

وَ هُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُواْ مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّاوَ تَسْتَخْرِجُواْ مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا

وَ تَرَى الْفُلْکَمَوَاخِرَ فِیهِ وَ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ


   تفسیـــر لفظـــی :

 

و اوست کسى که دریا را مسخر گردانید تا از آن گوشت تازه بخورید

و پیرایه ‏اى که آن را مى‏ پوشید از آن بیرون آورید و کشتی ها را در آن شکافنده [آب]مى‏ بینى

و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید


تفسیـــر ادبی و عرفانی :

 

از روی ظاهر آیت ؛ خــداونـــــــد ،

دریاهای زمین را مسخّر خلق گردانید ،

تا کشتی ها در آن روان سازند ،

و ســــــــــود هـــــا برند !

امّا از روی باطن ؛ خداوند ،

در نفس آدمی دریاهائی آفریده ،

که انسان در آن ها غـــــــرق گردیده !

دریـــــــــــایِ شغــــــــــل !

دریـــــــــــایِ غــــــــــــــم !

دریـــــــــــایِ حــــــــــرص !

دریـــــــــــایِ طمـــــــــــع !

دریـــــــــــایِ غفلـــــــــت !

دریـــــــــــایِ تفرقت و جدائی !

و این دریا ها را کشتی هائی است ؛

که برای ایمنی از غرق شدن ،

باید بر آن هــــــا نشست !

هرکس در کشتیِ توکّـــــل نشیند ؛

از دریــــــای شغـــــــــل ،

به ساحــــــــل فـراغــت رسد !

هرکس در کشتی رضــــــا نشیند ؛

از دریــــــــای غـــــــــم ؛

به ســـــاحـل امـــــــــن رسد !

هرکه در کشتی قنـــاعت نشیند ؛

از دریــــــای حــرص و طمــــــع ،

به ســـــاحـــل زهـــــــد رسد !

هرکس در کشتی ذکــــر نشیند ؛

از دریـــــــــــای غفلـــــــــت ؛

به ساحل بیـــداری و آگاهی رسد !

و هرکه در کشتی توحیـد نشیند ؛

از دریـــــای تفــرقـــت و جــدائـــی ؛

به ساحــــل جمــــع و اتحـــاد رسد !

 

[ باید دانست که در دریاهای نفس نیز همانند دریاهای زمین صدف ها و دُرّ هائی گران قیمت

وجود دارد که باید غواصی (دل) دانست تا بتوان صدف ها و دُرّهای آن را به دست آورد ! ]

[ و البته نهنگ هایی که به یک چشم به هم زدن انسان را به کام نیستی و هلاکت می کشاند ! ]


 

دریـای جمــال

 

ســـــــر زلفت به کنـارى زن  و رخســار گشا

تا جهــان محو شود ، خرقه کشد سوى فنــا


به سر کوى تـو اى قبلــه دل ، راهى نیست

ورنه هــــرگز نشـــــوم راهــى وادىّ "مِنـا"

از صفـــاى گل روى تـــو هر آن کس برخورد

بَـــــــر کَند دل  ز حریم و نکُند رو به "صفــا"

طاق ابروى تــو محراب دل و جان من است

مــــــن کجا و تو کجا ؟ زاهد و محراب کجا ؟

ملحد و عارف و درویش و خراباتى و مست

همـــه در امــــرِ تو هستند و تو فرمانفرمـا

خرقــه صوفى و جام مى و شمشیر جهاد

قبله‏ گاهى تو و این جمله ، همه قبله نمــا

رَسَـــم آیا به وصـــال تو که در جان منى ؟

هجر روى تو که در جــان منى ، نیست روا

 

ما همه موج وتو دریاى جمالى اى دوست

مــــــوج دریاست ، عجب آنکه نباشد دریــا

( دیوان امام خمینی [ره] ص 43 )




موضوع :


<      1   2   3   4   5   >>   >
طول ناحیه در قالب بزرگتر از حد مجاز


* *