نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 972   )                                                                               

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت بیستـــــم )

کاروان عشـق

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 274 آیه 71   ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَاللّهُ فَضَّلَ بَعْضَکُمْ عَلَى بَعْضٍ فِی الْرِّزْقِ فَمَا الَّذِینَ فُضِّلُواْ بِرَآدِّی رِزْقِهِمْ عَلَى مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ

فَهُمْ فِیهِ سَوَاء أَفَبِنِعْمَةِ اللّهِ یَجْحَدُونَ

   تفسیـــر لفظـــی :

و خدا بعضى از شما را در روزى بر بعضى دیگر برترى داده است ،

و [لى] کسانى که فزونى یافته ‏اند روزى خود را به بندگان خود نمى ‏دهند

 تا در آن با هم مساوى باشند ، آیا باز نعمت‏ خدا را انکار مى ‏کنند

 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

بـدان کــــــــه ؛

روزی هــــــا گونـــــاگون است ؛

چنان که روزیِ نفس ،

و روزیِ دل ،

و روزیِ روح ،

با هم تفــــــاوت دارند .

روزیِ نفس ؛

گروهی را توفیقِ طاعت دهد ،

و گروهی را رسواییِ معصیت دهد ،

روزیِ دل ؛

گروهی را حضور دل است ،

و گروهی را غفلت با دوامِ قسوت !

و روزیِ روح ؛

قومی را کمــــال معرفت ،

و صفـــــــای محبّت است ،

و جمعـــــی را حُبِّ دنیـــــــــا ،

و مشغلــــــه ی علاقت است .

بهترین و با ارزش ترینِ روزیِآدمی ؛

توفیقِ عملی است که او را به رشد و معرفت رساند ،

و موجبِ مشاهده ی جمال حضرت حقّ گردد ،

که مصطفی (ص) فرمودند :

من زیر سایه ی پروردگارم هستم ،

که مرا خوردنی و آشامیدنی روزی می دهد .

کاروان عشـق

پـــــریشان‏ حالــــــى و درماندگىّ ما نمــى‏ دانى

خطا کارى ما را فــــــــــاش بى پـــروا نمى ‏دانى

به مستى ، کـــاروان عاشقان رفتند از این منزل

بـــرون رفتنــــــــــد از "لا "جانب "الّا"، نمى‏ دانى

تهـــى‏ دستى و ظالــــم پیشگــىّ مــا نمى ‏بینى

سبکبــــارىِّ عاشق پیشــــه ی والا ، نمى‏ دانى

بـــــرون رفتند از خــــود تــــا که دریابند دلبــر را

 تو درکنـــج قفس منــزلگه عنقــــــــا نمى‏ دانى

زجــا برخیز و بشکن این قفس ، بگشاى غلها را

تــو منـــــــزلگـــــاه آدم را وراء "لا" نمــــى‏ دانى

نبــــردى حاصلــى از عمر ، جز دعواى بى ‏حاصل

تــو گــــویى آدمیّت را جـــز این دعــوا نمى‏ دانى

( دیوان امام خمینی [ره] ص 182 )

این جمعه هم گذشت و نیامدید آقـــا !

شاید ما همچنـــــان سرگـــرم دنیـــا و زنــدگانی خویشیــم

ولی هر روزه برای تعجیل در ظهـــــــــور مبارکتــــــان

دعــــای فــــــرج بر لب داریـــــــم

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 971   )                                                                                  

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت نـوزدهـــــم )

اسیــرانِ زمیــن

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 274 آیه 70 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَاللّهُ خَلَقَکُمْ ثُمَّ یَتَوَفَّاکُمْ وَ مِنکُم مَّن یُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْ لاَ یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئًا إِنَّ اللّهَ عَلِیمٌ قَدِیرٌ

   تفسیـــر لفظـــی :

و خدا شما را آفرید سپس [جان] شما را مى‏ گیرد و بعضى از شما تا خوارترین [دوره] سال هاى زندگى [فرتوتى] بازگردانده مى‏ شود به طورى که بعد از [آن همه] دانستن [دیگر] چیزى نمى‏ دانند قطعا خدا داناى تواناست

 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

به زبان اهل معرفت و به ذوق این جوانمردان ؛

پست ترینِ عمــــــــــر آن است که ؛

بنده را در عنفوان جوانی ،

وقتی خوش و روزگاری مساعد و صحبتی نیکو بُوَد ،

چون چندی بر این حال بگذرد ،

آن گاه که او را فتـــــــــرتی روی دهد ،

روی به دنیــــا آورَد ،

و از مــال دنیـــا گــــــــرد آورَد ،

سالکانِ راه ، این را [ اَرذَلِ العُمر ] دانند !

نوشته اند که حضرت مصطفی (ص) در مورد عمر انسان فرمودند :

نوزاد تا به ادراک نرسیده ؛

آن چه کار نیـــــــک کند ؛

بهره ی پـــــدر و مـــــادر میشود ،

و اگر کار بـــــدی بکند به حساب آورده نمیشود !

چون به سن ادراک و رشد رسد و مسلمان باشد ؛

دو فرشتـه نگهبان اویند ؛

 تا او را از آفت ها و بدی ها نگاه دارند !

و چون به سن چهـــــل رسد ؛

خداوند او را از سه بــــلا ایمــن دارد :

جنـون (دیوانگی) ، جــــذام (خوره) ، بَـــرَص (پیسی)

و چون به سن پنجــــــاه رسد ؛

کار های نیک او را دو برابــــر محسوب کند !

و چون به سن شصت سالگی برسد ؛

خداوند تــوبــــه ی او را بپذیرد ،

و چن به سن هفتـــــاد رسد ؛

اهل آسمان او را اجابت کنند ، و لبّیک گویند !

و چون به سن هشتـــاد رسد ؛

کارهای نیک او ثبت و کارهای بــــد او بخشوده شود !

و چون به سن نــــــــود رسد ؛

خداوند همه ی گناهان او را آمرزد ،

و او را شفیـــــع خانواده اش قرار دهد ،

و نام او نزد خداوند در دفتــر اسیرانِ زمین ثبت گردد !

و چون سن او به صـــــد سالگی برسد ؛

[ اَرذَلِ العُمـــــــر ] است !

و دیگر با داشتنِ دانش های پیش ، چیــــزی نمی داند !

عمل او نزد خداوند مانند زمان سلامت و صحت ، مقبول ؛

و گنــــــاه او در نامـــه ی عمــــل ثبت نمی شود !

الهــــــــــی ؛

این چه بَتَــــر (بدتر) روزی است ؟

ترسم که مرا از تو جــــز حسرت ، نــه روزی است !

می لرزم از این که نــــه اَرزم ! و از آن که نــــــه اَرزم چه ســـــــازم ؟

جز آن که می سوزم تا از این افتـادگی برخیـــزم ! از بخـــت خــود ، چـــــــون پرهیـــــــزم ؟

و از بودنـــــی کجـــــــــا گــــریــــزم ؟ و تــا چـــاره را چــــه آمیــــــــزم ؟ در هامـــون کجــــا گریـــــزم ؟

کــــریمـــــا ؛

دلِ من دریایِ حسرت است ! و تن مـــن مـــایــــه ی درد و غـــــم !

نیارم گفت که این همــه ، چـرا بهــره ی من ؟ نه دست رسد مـــــرا به معـــدن چــــــاره ی مــن !

مـــرا تـــا باشــد این دردِ نهـــــانی    تـــو را جویــــم که درمانم تو دانی

برای سلامتی و خشنودی امـــام و مقتــــدا و مولایمان

 قائـم آل محمّـــــد (ص)

و برای تعجیل در فـــرج مبــــارکشان

دو رکعت نماز مخصوص و یکصد صلوات

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 970   )                                                                                  

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت هیجـدهـــــم     )

بــار امـــانـت

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 274 آیه 69 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ

فِیهِ شِفَاءلِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ

   تفسیـــر لفظـــی :

سپس از همه میوه ‏ها بخور و راه هاى پروردگارت را فرمانبردارانه بپوى ، [آنگاه]از درون [شکم] آن

شهدى که به رنگ هاى گوناگون است بیرون مى‏ آید ، در آن براى مـــــردم درمـــــــــانى است ،

راستى در این [زندگى زنبوران] براى مردمى که تفکر مى‏ کنند نشانه [قدرت الهى] است

 تفسیـــر ادبی و عرفانی : [بخش دوم ]

خداوند تبارک و تعالی چند چیز عزیز و گران بها را ؛

در چند چیز حقیر و پست قرار داده است :

چون سنّت خداوند بر این است که ؛

هرچه عزیـــــــزتر و شــــریف تر است ؛

در کم بهــــا تر و حقیــــر تر قرار دهد !

چنانچه عسلِ با حلاوت را در زنبور نحیف ؛

ابریشم ظریـــف را در کرمی ضعیـــف ،

مروارید درخشان را در صدفی تاریک ،

و مِشک را در نـــاف آهویِ دشتی پدید آورد !

خداوند در این دو آیه (68و69) از روی اشارت می فرماید :

ای محمّــد ؛

ما آن روز که امّت تـــــو را ستــــودیـــــــــم ؛

و [ کُنتُـــــم خَیـــرَ اُمَّـــةٍ اُخرِجَت لِلنّاس] گفتیم ؛

آن درازعمــــرانِ بسیـارطاعت را هم دیدیم !

آن روز که زنبـــــــور نحیف را عسل دادیم ؛

جانداران قوی هیکل و توانا را هم دیدیم !

آن روز که آن کِرم ضعیف را ابریشم دادیم ؛

مــــارهـــای بزرگ و با هیبت را هم دیدیم !

آن روز که آن آهوی دشتی را مِشک دادیم ؛

شیــــــــران با صولـــــــت را هم دیدیــــم !

آن روز که عندلیـــب را آواز خوش دادیــــم ؛

طاووســــــان زیبـــــــــا را هم دیدیــــــم !

و آن روز که این مشتی خاک ( امّت تو ) را ثنــــــــا گفتیم ؛

فرشتـــــــــگان صف زده را در راه خـــدمت دیدیم !

همه را دیدیـــــــــم و این امت تـــــــــو را برگزیــــدیــــــم !

زان پیش که خواستی مَنَت خواستـه ام

عالَـــم ز بــرای تــــــو بیـــاراستـــــــه ام

در شهر مرا هــــــزار عاشق بیش است

تو شـــاد بزیّ که من تـو را خواستــه ام

بـار امــانت  

غــمى خواهم که غمخوارم تـو باشى

دلــــــى خواهم ، دل آزارم تـــو باشى

جهــــــــان را یـک جـــوى ارزش نباشد

اگر یــــــــــــارم ، اگر یــــارم تو باشى

ببــوسم چــــوبـــه دارم به شــــــادى

اگر در پـــــــــــاى آن دارم تــــو باشى

به بیمـــــارى ، دهــم جـان و سر خود

اگر یـار پـــــرستـــــارم تـــــــــو باشى

شـــوم ، اى دوست ، پرچمـدار هستى

در آن روزى که ســـردارم تـــــو باشى

رسد جــــانم به فـــوق "قاب قوسین"

 که خورشید شب تــــارم تــــو باشى

کِشم بــــــار امـــــــــانت ، با دلى زار

امـــــانتـــــدار اســــرارم تــــو باشى

( دیوان امام خمینی [ره] ص 181 )

اَنَا المَهــدِیِّ القائمِ المُنتَظَر !

این خبــــــر خوش را کَــــــــی خواهیــــــم شنیـــــد ؟

تقدیم به دوستداران امام مهدی (عج) و منتظران ظهور حضرتش :

[ روی عنوان ها کلیک کنید ]

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 969 )                                                                                      

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت هفـدهـــــم   )

لـذّت شیـرینیِ عبـادت

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 274 آیه 69 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ

فِیهِ شِفَاءلِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ

   تفسیـــر لفظـــی :

سپس از همه میوه ‏ها بخور و راه هاى پروردگارت را فرمانبردارانه بپوى ، [آنگاه]از درون [شکم] آن

شهدى که به رنگ هاى گوناگون است بیرون مى‏ آید ، در آن براى مـــــردم درمـــــــــانى است ،

راستى در این [زندگى زنبوران] براى مردمى که تفکر مى‏ کنند نشانه [قدرت الهى] است

باز هم بگوئیــد با کدخـــــدا بستن راحت تر است !!!

 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

کار مؤمن از چند جهت مانند کار زنبـــور عســــل است :

1 ـ زنبور عسل از کثافت ها و پلیدی ها و چرکی ها دوری می کند !

مؤمن هم از گناه و نافرمانی و سرپیچی از احکام خـــــدا پرهیــــــــز دارد .

2 ـ چون شب در رسد همه پرندگان به لانه های خود می روند جز زنبور عسل که در شب برای گرفتن شهد (شیره گلها) بیش از روز پرواز می کند !

همین گونه ؛ همه ی مردم چون شب رسد در بستـــر راحت می روند ، لکن مؤمن شب هنگام شهــــد دنیـــا را می گیــــرد و در حضور خـــــدای خویش به عبادت می پردازد ، و دردِ دل خود را با خــــدا در میان می گذارد !

3 ـ زنبور عسل خودسرانه و از روی هوی و هوس کار نمی کند ! بلکه به فرمان پادشاه خویش انجام وظیفه می کند !

همین گونه مؤمن هم با هوی و هوس و خواستـــــه ی دل عمل نمی کند ، بلکه فرمان حق را اطاعت می کند !

4 ـ زنبورعسل از انواع پرندگان و جانداران بیــــــم دارد و صـدمـــه می بیند ، ولی او آزاری به دیگران نمی رساند ، بلکه سود رسان است !

همین طور مؤمن هم پیوستـــه در معرض آزار دیگران است ، ولی آزار مردم را تحمّل می کند و خود به دیگران آزاری نمی رساند ، بلکه برای جامعــــه اش مفید و سود رسان است !

5 ـ زنبورعسل خاتمه ی وظیفه ی خود را بر رفتـــن به کنــــدو و قرار گرفتن در جای خویش می داند !

همین گونه مؤمن هم لذّت شیرینیِ عبادت را نمی یابد جز وقتی که در تنهائی و خلوت ، جز خـداونـــــد کسی او را نمی بینـــد !

اگـــــر لــذّتِ تــرکِ لـــذّت بدانی

دگر هیچ لذّت ، تو ، لــذّت ندانی

 ( کُونُـــوا کَاالنَّحــــل )

پس ای جوانمـــــرد ؛

همچون زنبــــور عســــل بـــــاش ؛

اگر می خوری ؛ پـــاک و پاکیــزه بخـــــور ،

و اگــــر می نهـــی ؛ پاکیــــــــزه و مفیــــد  نِـــه !

و اگر به درخت گلـــــی یا میــــــــوه ای رسیــــــــدی ،

شــــاخــــه ی آن را مشکـــــــــن !

تقدیم به دوستداران امام مهدی (عج) و منتظران ظهور حضرتش :

[ روی عنوان ها کلیک کنید ]

نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید  ( 968 )                                                                                      

ســوره 16 : نحـــل ( مـکّــی ـ 128 آیه دارد ـ جزء  چهــاردهم ـ صفحه 267 )

( قسمــت شانزدهـــــم )

سبب نجـات و سعـادت

 ( جزء چهارد هــم صفحــه 274 آیه 68 ) 

بسم الله الرحمن الرحیم 

وَ أَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا یَعْرِشُونَ

   تفسیـــر لفظـــی :

و پروردگار تو به زنبور عسل وحى [الهام غریزى] کرد که از پاره ‏اى کوهها

واز برخى درختان و از آنچه داربست [و چفته‏ سازى] مى‏ کنند خانه‏ هایى براى خوددرست کن

 تفسیـــر ادبی و عرفانی :

چون زنبور عسل امر فرمان ده را اطاعت کرد ؛

خداونـــــد در لعــــاب او شفـــا قرار داد !

همچنــــان که مؤمــــــــن ،

چون امر خــدای را اطاعــــت کرد ،

و راز را پـــــوشیــــــــــــــد ،

خداوند هم دیدن او را ،

و سخن او را ،

و همنشینــــــی او را ،

شفــــا برای هرکس قرار داد !

چه ؛ هرکس مؤمـــن را نظـــــر کند ،

عبــــــرت می گیـــــرد و به خــود می آید ،

و هرکس سخن او را بشنــــــــود پنـــــــــد گیـــرد ،

و هرکس با او نشینـــد سعـــــادت یابد .

زنبور عسل جان داری است که ؛

نه احکام شرع بر او روان است ،

و نه مشمول خطاب و تکلیف است ،

و نه آراستـــــه ی عقــــــل و تمیــــــز !

لیکن از روی الهام به او فرمانی می رسد ،

مطیـــــع و منقــــــادِ فرمــــان است ،

چون طاعت دارد ، فرمان بُردار و فروتن وار پیش آمده ،

و خداوند لعـــــاب او را شفــــــــای مردم قرار داده است !

بنده ی مؤمن را این آیت اشارتی و بشارتی است ؛

اشارتی پیـــــــــدا و بشارتی به ســـــــــــــزا ،

که چون مؤمن از فرمان حق پیروی کرده ،

و دل را به مشاهده ی حق پرداختـــــه ،

و به تواضع پیش فرمان باز شده ،

و نظر حق پیش چشم خود داشتــــه ،

و باطل را از ملاحظات دیگران پــــــــاک کرده ،

خداوند چنین بنــــده ای را ؛

 سبب نجات و سعادت خلق گرداند ،

و دیــدار وی شفـــای دردمندان ،

و سخـــــــــن او پنــــــــد مؤمنــــــــــان ،

و مجالست او را زیادت درجه ی عابدان دانست .

تقدیم به دوستداران امام مهدی (عج) و منتظران ظهور حضرتش :

[ روی عنوان ها کلیک کنید ]