تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرّحمن الرّحیم (98)

سوره 98 : بیّنـــه

جویـای وصــــال

هــزاران ســـال گـــذشت

و خلق عالم در شنیدن این نام سرگردانند،

غایت و نهایت ذات و صفــات وی نداننــد!

گروهی در مَیدانند و گروهی بیرون مَیداننــد،

هـمه بستـه امــر، خستـه نهی، در قید تکلیـف،

در انتظار وعــد ، در بند وعیــد ، بر امیــدِ یافت،

حضــرت صمـدیت منـــزّه از ادراک وهــم هــا،

و مقـدّس از احاطه فهــم هاست !

عقلی که از جلال وی اندیشد معقـول شود !

فهمی که از جمال وی ادراک جوید ذلیل گردد !

وهمی که از کمال وی علـم خواهد متحیــرشود !

عقـل عاجـز  و  فهـم قاصـر ،  

وَهم متحیّـر  و عـلـم مقصـــر  ،

 طبـع ذلیل و دل شکسته و سِـرّ اسیـــر،

 و جمـــال او بر قــــدر جــــلال او،

جــلال او بر وقــــــوع جمــال او است!

عارف همیشه بر یاد اوست و تمام کارهایش با نام اوست،

در هـر جــا و هـر زمـان جویـای وصــــال اوست!

واین بیت زبان حال اوست!

آن موقع که رفتند حریفان پی هرکار      مؤمن بسوی مسجـد و من جانب دلدار

حاجی به ره کعبـه و من طالب دیدار       من یـار طلب می کنم ، او جلـوه گه یار

اوخانه همی جـویـد و من صــاحب خانه !

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرّحمن الرّحیم (97)

سوره 97 : قــــدر

نهــان پیــدا

ای خداوندی که یاد تو بیان دل و زبان است

 و مهـرتو میان سِرّ و جان !

 وصل تـــو زندگانی جان است و رستاخیز نهان، 

ای خــداوندی که به عـلــم در هـر جـائی

 و به ذات بـر آسمــان،

قـرب تــو در دیــدن است

و اشــارت درنفـس و صحبت درجان،

 ای خـداونــدی که در نهانی پیدائی و در پیدائی نهان !

یافت تـو روز است که خود برآید ناگهان،

یاونده تــو نه به شادی پردازد نه به انــدوهــان،

سرگشته در کار تـــو همچون  بی خبــران !

الهی ؛

کجا بازیابم آن روز که تو ما را بودی و من نبودم ،

تا باز به آن روز رسم میان آتش و دودم ،

اگر به دو گیتی آن روز یابم به نبود خود خشنودم

الهی ؛

 از آنچه نخواستی چه آید ؟ و آن را که نخواندی کَی آید ؟

نا کِشته را از آب حاصل چیست ؟

و نا خوانده را جواب چیست ؟

تلخ را چه سود اگرش آب خوش در جوار است؟

و خار را چه حاصل از آنکه بوی گل در کنار است ؟

الهی ؛

هرکه تو را شناخت و عَلَم مِهـر تو را افراخت ،

هرچه غیر از تــــو بود بینداخت !

*************************

آن کس که تو را شناخت جان را چه کند ؟

فرزنــد و عیـال و خانمان را چه کند ؟

دیوانــه کنی هر دو جهانـش بخشی

دیـوانـه تو هر دو جهان را چه کند ؟

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرّحمن الرّحیم (96) 

سوره 96 : علـــق

آرایش مجـلــس

بنام او که نامش آرایش مجـلــس

و مدحش سرمایه مفلس !

بنام او که نامش دل افـروز

و مهـرش جهانســوز !

بنام او که نامش آئیــــن زبان

و یادش راحت جـــان !

 بنام اوکه نامش نور دیده مؤمنان  

و یادش آئین منزل مشتاقـان،

بنام او که یافتش فراغ دل مریدان

 و مهرش اُنس جان محبّــان،

 بنام او که حکمتش توتیای دیده عارفان

و ذکرش مرهم جان سوختگان است.

الاهی؛

دوستـدارت از زبان خاموش ولی حالش همه زبان است، 

اگر جان بر سرِ دوستی کرد شایـد که دوست او را بجای جان است،

غـرق شـده آب نبینــد که گــرفتــار آن است!

 به روز چـراغ نیفـروزد که روز خود چـراغ جهـان است.

فکر و ذکر مؤمن همه آن است

و او را این بیت ورد زبان است :

خوشبخت بُوَد آن که مداوم به ره توست

هـرچند گنهکار ولـیکن خَــدَم توست

سنگینی بـارگنـهـش برکـــرم توست

شرمنده ازاینست که کم(کمتر) ازکرم توست

یعـنی که گـنـه را به از این نیست بهــانه!

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرّحمن الرّحیم (95)

سوره 95 : تیـــن

صفـات کمــال

نام خـداونـدی که :

خرد خردمندان در ادراک جــلال او خیــره شده ،

 و آبروی متعـزّزان در آب جمـال او تیره گشته،

و فهم های خداوندانِ هوش و فطانت

 از دریافت صفـات کمــال او عاجـز مانده!

خـلـق عالم جمله جانها بر بیشتر خواهی عشق نهاده

و جـز حیــرت و حسـرت نبـرده!

##############################

الهی ؛

در جــلال رحمـــــــــانی

در کمــال سبحـــــــــانی

نه محتــاج زمــــــــــانی

نه نیــازمنـــد مکـــــانی

نه کس به تـــو مانَـــــــد

و نه تــــــو ، به کس مـــانی

پیـــداست که در میــان جـــانی

بلکه جان زنده به چیــزی است که تــــو در آنی

***************************

مشتاق تو درکویت ازشوق تو سرگردان

ازخـلـق خـدا گشته خرسند به خلقانها

از سوز جگرچشمی چون حلقه گوهـرها

و ز آتش دل آهـی چون رشتـه مرجانها 

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرّحمن الرّحیم( 94)

سوره 94 : انشـــراح

خــال جمـــال

به یاد این نامِ عـزیز و پیغـامِ شریف

و خطابِ خطیر و نظامِ بی نظیر،

 بارگاه نور اعظم، وحلقه درِسرای قِـدَم ،

دست آویز بندگان و دلاویز دوستــان !

در هـزاران عالم کس نتواند قـدم بر بساط توفیق نهد

مگـر به مدد لطف این نام ،

و کسی را در هـر دو سـرای زندگی مسلّـم نَبُوَد

مگر به رعایت و عنایت این نـــام.

اهمیت بسـم الله:

از جمله کلماتی که از منبع لطف الاهی به سمع نبّوت رسانیدند

و مؤمنان و دوستان را به تعلیم آن تخصیص دادند

کلمه طیبه ( بسـم الله) است.

هیچ کلمه ای در نظـم و نثــر و در لغــت

آن عزّت و شرف و حرمت ندارد که این آیت (بسم الله) دارد ! 

و آن نقطـه باء بسـم الله

اگر چه در نظر کوتاه و مختصر آید،

لکن در آسمان قــرآن مانند زهره کمال است،

 و بر رخسار حقیقت بر مثال خــال جمـــال!

و هـرحـرف دیگر در آن آیت 

دُرِّ تحقیق و تمکیـن را صدفی است.

و بر جمله همی دان

این آیت تسمیت ، معـدن حقیقت

و منبع طریقت و مَشرَع شریعت است،

و هرکس از دلی صــافی

و جانی به عهد ازل وافی ، آیت تسمیت گوید

از عـذاب و عقـاب رستـه

و به ثـواب بی شمار پیوسته است.

*******************

دل را اثــر روی تـو گل پوش کند

جان را سخن نغـزتـو مدهوش کند

آتش که شراب وصل تو  نـوش کند

از لطف تـو سوختن فـرامـوش کند