تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم (28)

سوره28 : قصـــص

تا از خود فانی نشوی به او باقی نشوی!

بسم الله الرّحمــن الرّحیــم

بنـام خـدای یگانه کـه در صنـع او خلـلی نه، و درکار او زللی نیست،

بنام او که پادشاه است بی سپاه ، وکامران است بی اشتباه، آمرزنده هرگناه، حضرت اوگناهکاران را پناه، و درگاه او بی کسان را پایگاه، هیچ خاطری او را درک نکند، لیکن دوستی او آینه هواخواهی است.

حرف (ب) هرچند درشکل حقیر وکوچک است ولی چون با نــام حق پیوسته،  قـدر و جمال یـافته و شـأن وکمـال گرفته! تا بدانی هرکس که با حق پیوست از پستی و حقارت رَست و هرکس دل در غیر او بست در نهـاد خـود شکست.                           

گویند زندگی جوانمردان و دوستان حق به سـه چیـز است:

زندگی به ذکـر،  زندگی به معـرفت،  زنـدگی به  وجـود

زنـدگی ذکــر را ثمـره انس است، زندگی معـرفت را فایده سکوت است، و زنــدگی  وجــود را نتیجـه فنــا است ! و این فنـا بـه حقیقت بقـاء است ! که تا از خود فـانـی نشوی به او بـاقی نشوی!

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم (27)

سوره27 : نمـــل

او ضعیفـان و بیچـارگان را دوست دارد

بسم الله الرّحمن الرّحیم

الله نام خداونـدی است که آیــات او دلائــل توحیــد است و رایــات او نشــان های تفـریــد

اشارات او شواهد شریعت است و بشارات او علامات حقیقت

مصنوعات نشان قـدرت اوست و مخلوقـات بیـان حکمت او

موجـودات بر وجـود او برهـان، بدون زیــادت و نقصــان

هرچه در وَهم تو آید که وی آنست! نه آنست، بلکه خالـق آن است

ای جوانمــرد؛ بدان که کار خـدا  بنا بر بی نیـــازی است

و تقصیـر بنـده بنـا بر ضعـف و بیچـارگی است!

او ضعیفـان و بیچـارگان را دوست دارد.

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم (26)

سوره26 : شعــــرا

لـؤلـؤ مکـنــون

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

بنـام خدائی که نه بذات در دل بُوَد بلکه در دل یاد او ُبوَد، و در سر مهـر او، و در جان نظاره او،

اول مشاهـده دیدار دل است پس از آن نزدیکی دل، پس از آن وجود دل، پس از آن معاینه دل، پس از آن استیلاء قــرب بر دل، پس از آن استهلاک دل در عیـان، که در وراء آن عبارتی نتـوان!

عارفی را پرسیدند: دل کی خـوش بُــوَد؟

گفت: آن وقت که او در دل بُـــوَد                    

دیگری را پرسیدند : از کـرامات خـداونـد با بنـده کـدام بهتـر است؟ گفت : آن که بنــده  دل را از غیرخـدا تهـی دارد.

تو لاله ســرخ و لـؤلـؤ مکـنـونی                   

  مجنون منـم  و تـو لیـلیِ  مجنونی

تـــو مشتـریان  با بضاعـت داری                     

 با مشتـریــان بی بضاعـت چونی؟

******************************

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم (25)

سوره25 : فرقـــان

دلها به یاد او بیاسود

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

نام خـداونـدی مقتـدر و مُقَـدِّر، فـاطـر و مدبّـر،خالـق و مصـوّر، اول است و آخـر، باطن است و ظاهـر،

خـداونـدی که دلهــا بیاد او بیاسود ، و سـرها  به یافت نشان او بیفروخت، و جانها به شهود جمـال و جـلال او آرام گرفت،

خـداونـدی که هرکس به او پیوست از دیگران ببرید و هرکس قرب او طلبید چه گویم که از محنت ها و بلیَّـت ها چه دید!

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم (24)

سوره24 : نـــــــور

همـه جهان نشانه قدرت اوست

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

نام خداونـدی نکو نام در هــر نام ، و ستـوده بهـر هـنگام ، خود ستوده بی ستاینده، بزرگ عزّت بی پرستش بنده ، خدای حکیمِ راست دان، خـداونــدِ علیـمِ پاک دان، خـداونـدِ مهربانِ کاردان، بخشاینده روزی رسان.

خـداونــدی که درآمد هـرچیـزی از وی، و بازگشت هرچیزی به او است. پادشاهی که از حال رهی آگاه است و رهی را نیک پشت وپناه است، خود دارنـده وخود سازنده ، که خود کردگار و خود پادشاه است ، رواننده آفتــاب و مـاه ،

روشن کننـده دلهای سیاه، یــاد وی راحتِ روح و آســایشِ دلِ مجــروح، و اسـرار عارفان بیاد وصــال وی مشروح است.    

ای رادمرد، چند که در خوابی بیدار شو ، که وقت صباح است و اگر در خمار شرابی هین! که پرتـو حـق صبوح است!

آفتاب برآمد ای نگارین دیر است

گر بر سر تــو نتابد از ادبـار است 

دریغا ! که از همه جانب به ساحت حـق راه است ولی رونده نه!

بوستــان عزت پراز میـوه های لطیـف است ولی خورنده  نه!

عالَم همه پر از صـدف دعــوی است ولی یک گوهـر معنی نه!                   

همـه عالـم دلشـده یوســف  ولی هیـچ یک یعقـوب  نــه!

مـرد باید کـه بـوی دانـد بُـرد

ورنه عالم پر از نسیــم صبــاست

درویشی را پرسیدند چه دلیل بر هستی خدا است؟

گفت : آفتــاب که برآمد نیـازی به چراغ نیست،

هـمه عالــم دلیـل است نگرنــده می بایــد!

هـمه جهـان گل و ریحـان است بوینـده می باید!                 

هـمه عالــم تـریـاق است مـارگـزیـده می باید!

هـمـه جـهــان نشــانـه هــای قــدرت اوست                  

و همـه دلیل حکمـت، وحـدانیـت و فردانیـت او است

آیات و احکام فرستاده او همه دلیل بر هستی و یگانگی اوست!

ای جوانمرد؛ اگر روزی تو را آفتاب معـرفت از فلک عظمت بتابد، و دیده همت تو آیات جلال و عـزّت حـق ببیند، این دنیا که تو شکار او شده ای نعـلی کنند و به سُمِِّ سَمَندِ همت تو زنند، و عقبی را حلقه ای سازند ودرگوش چاکـران حضرتت کنند، و آنگاه تو را شاه وار به بارگاه ویــژه جلال درآورند!

زین نادره تر کِـرا بود هرگز حال

من تشنه و پیش من بود آب زلال!

تفسیر ادبی عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم (23)

سوره23 : مؤمنــون

در جستن بهشت جـان کنـدن باید  

بسـم الله الرحمـن الرحیـم

بنـام خداونـدی که در ذات یکتـا و در صفات بی همتا است،

کــریم و مهـربان  و لطیـف و رحیــم،

یاد وی دلهارا شمع تابان است، و مهر او زندگانی دوستان،                                             

نام وی جهان را َروح و ریحـان است و عارف را غارت جان!

نام خـدا یعنی گدازنده تن، رباینده دل، غارت کننده جان،

اما این معاملت نه با هرخسی و دون همتی رود، که این جز با جوانمردان طریقت و راضیان حضرت نرود! و جز حال ایشان نبود که اندوه عشق به جان و دل خریدارند و هـرچه دارند فـدای درد  و غم خویش کنند.

اکنـون که دلی به عـشـق دردی دارم

کان درد به صد هـزار درمـان ندهــم

عارفی گفت: من چه دانستم که بر کُشته دوستی قصاص است؟ چون نیک بنگریستم! این معاملت تو را با خواص است!

در جستن بهشت جـان کنـدن باید، و درگریختن از دوزخ ریاضت کشیـدن باید، و در یافتن دوست جـان بذل کردن شایـد، به جفای دوست از دوست دور بودن جفـا است و در شریعتِ دوستی جان از دوست به سرآوردن خطا است!

هرکه از جام تو روزی شربت شوق تو خورد

چون نماند آن شراب او داند آن رنج خمار